#kerkverhalen: Oecumene

Is het jammer dat de oecumene niet echt bloeit? Of eigenlijk wel prima? Al bijna een eeuw zoeken sommige kerken elkaar op.

Hun vertegenwoordigers overleggen en doen dingen samen. En toch blijft de oecumenische band een LAT-relatie: Living Apart Together. Hervormden, gereformeerden en Lutheranen hebben weliswaar in 2004 samen de Protestante Kerk in Nederland gevormd, maar op een aantal plaatsen is men nog steeds bezig aan de nieuwe setting te wennen.

Kijk ik door mijn antropologische bril, dan zie ik een aantal beperkingen voor de oecumene. Die verklaren in belangrijke mate waarom de enthousiastelingen hun achterban nauwelijks meekrijgen.

Allereerst: kerken hebben eigen bedrijfsculturen. Die werken als stamculturen. Zo zijn onze manieren. Ze geven de eignheid vorm, en dat niet alleen theologisch. Net zoals een fusie van bedrijven niet zonder slag of stoot lukt, zo staan de verschillen tussen kerken nauwe samenwerking in de weg.   

Ten tweede: cultuurverschillen worden uitvergroot naar eigen identiteit, tot op het persoonlijke vlak. Ook al veranderen identiteiten in de moderne samenleving per dagdeel en per vervulde rol, levensbeschouwingen koesteren de enkelvoudige identiteit, in ritueel, in leerstellingen, soms zelfs in de kleding. Oecumene loopt tegen die enkelvoudige versies aan.

Ten derde: als macht het vermogen is het gedrag van mensen aan te sturen, dan komen de oecumenischen macht tekort. De binnenkerkelijke organisatie, die bijna vanzelfsprekend de eigen versie voor laat gaan, wint het vrijwel altijd van de interkerkelijke.

Positiever geformuleerd: de drie handicaps zorgen voor diversiteit in zingeving, zowel collectief als individueel. De valkuil van de oecumene is de wens ook en enkelvoudige identiteit te verwezenlijken. Maar oecumene is juist de viering van de diversiteit. Van die onvermijdelijke verscheidenheid kun je een probleem maken, maar je kunt er ook een mooie aanleiding in vinden voor het oefenen in multireligieus samenleven.

Oecumene als proefpolder!

https://www.andredroogers.nl/oecumene/

Reageren