Op stap met Napoleon: adellijk Frankrijk vlucht in 'de coulissen van Parijs' (deel 6)

Gent verwelkomt de Franse vluchtelingen

Met de Gazette van Gend in de hand, schetst Joeri Mertens in deze blogreeks een beeld van Gent dat in 1815 volgens de Chateaubriand 'de coulissen van Parijs' vormde. Vandaag is het eeuwenoude Gent getuige van de eerste Franse vluchtelingen.

Adellijk Frankrijk op de vlucht

Wanneer blijkt dat de vorst het paleis van de Tuillerieën verlaten heeft en Bonaparte Parijs nadert, vertrekt ook graaf de Chateaubriand uit Parijs.

Hij verneemt in Brussel de vluchtplannen van Louis: Je cherchais Louis XVIII; il était à Gand, où l'avaient conduit MM. de Blacas et de Duras: leur intention avait été d'abord d'embarquer le Roi pour l'Angleterre. Si le Roi avait consenti à ce projet, jamais il ne serait remonté sur le trône. De Chateaubriand meldt met een zekere opluchting: Un ordre du Roi m'appela à Gand.

Louis’ voorbeeld wordt gevolgd. De Gazette bericht: Vele andere voorname persoonen komen hier ook eene schuylplaetse zoeken tegen de raempen, die wederom hun ongelukkige vaderland bezwaeren.

Hoge gasten in Gent

De Gazette van Gent vermeldt met de regelmaat van de klok wie in de stad verblijft of erdoor reist, de lijst wordt schier oneindig. De hertog van Orleans is er in het gezelschap van zijn zuster, net als de hertog de la Rochefoucauld en de graaf de Viomesnit. Ze zijn afgestapt in het Hotel des Pays-Bas op de Kouter. De groot-vicaris van Bordeaux, aalmoezenier van Louis XVIII, hield op 26 maart in de kathedraal een druk bijgewoonde, 'zieleroerende sermoen'.

Op 27 maart arriveren: verscheyde andere voornaeme persoonen van het huys des konings van Vrankryk en van het gevolg van HH. KK. HH. den graeve d’Artois en den hertog van Berry. Dezen laetsten prins is dynsdag hier aengekomen in het hotel des Pays-Bas, en den graeve d’Artois, die door onzen heer Meyer tot verre buyten de kortryksche poorte was tegemoet gereden, is gisteren aldaer ook afgestapt onder den onophoudelyke toejuychingen van eene menigte inwoonders, die voor het hotel verzaemeld waeren, en aen welke den minzaemen prins, door de venster de hand vattende van de gene, die daer ontrent stonden, … Den hertog van Berry heeft verscheyde wandelingen gedaen, heeft zig gisteren te voet begeven nae het hotel van den heer intendant graeve D’hane de Steenhuyse, om’er het middagmael te nemen, en hy is ook alom met algemeyne vreugde-geroepen bejegend geweest. HH. KK. HH. hebben zich heden vroeg te voet met hun gevolg nae onze kathedrale kerke begeven en aldaer de misse gehoort. Zy zullen de middaghmael nemen bij den heer graeve D’hane de Steenhuyse. De gemelde princen en voordere hooge persoonen verblyven hier tot aen de komste van den koning Louis XVIII, die heden met de bargie van Brugge hier wordt verwacht en zyne intrek zal nemen by den gemelden heer graeve D’hane de Steenhuyse.

Het Hof had een hele impact op de Gentse samenleving. Het aan- en afreizen van diplomaten, militairen en Franse émigrees gaat onbeperkt voort. Gevluchte adellijke heren worden verenigd met hun echtgenotes, andere dames reizen met hun familie zonder echtgenoot of met familie. Niet alleen de dames en heren met naam dienden een slaapplaats te krijgen in hotels (bv. Hotel des Flandres), herbergen en private huizen. Ook hun hele huishouden kwam vaak mee zoals te lezen is in de Gazette van 15 mei: op 13 mei is de kolonel van het 3de Franse regiment met zyne domestiquen, peirden en eenen officier … tot zynen wettigen souvereyn overgekomen. Bovendien meldde de Gazette reeds op 23 maart dat Louis Parijs verliet met eene menigte rytuygen …, waer onder verscheyde zwaer gelaeden scheenen.

Bronnen

Gazette van Gend, en annoncen ofte waerschouwinges-blad, met autorisatie van zyne majesteyt den koning van de Nederlanden, 1815. (Stad Gent, De Zwarte Doos, Stadsarchief)

De Chateaubriand, Mémoires d’Outretombe , http://visualiseur.bnf.fr/CadresFenetre?O=NUMM-101350&M=tdm

Prent Kouter, 1820-23, Stad Gent, De Zwarte Doos, Stadsarchief, inventarisnr. SAG_IC_AG_W_067_C

Tags

Reageren