Op naar Dr8888!

Afgelopen zaterdag ging ik voor het eerst in mijn leven naar Drachten. Wat was daar te beleven, in het hoge noorden van het land? De opening van de tentoonstelling over De Stijl. Met Theo van Doesburg en de gebroeders Rinsema in de hoofdrol.

In het najaar 2016 had ik in Eindhoven kort met Paulo Martina gesproken, die enthousiast vertelde over wat Drachten, en in het bijzonder het Museum Drachten, ging doen ter gelegenheid van ‘2017 -  Het Jaar van Mondriaan tot Dutch Design’. Hij vertelde dat zijn museum een kleine collectie De Stijl werken had die ontstaan was uit de vriendschap tussen Van Doesburg en de gebroeders Rinsema.

Heerenveen

Thijs Rinsema was, evenals zijn broer Evert oorspronkelijk schoenmaker. Thijs was daarnaast ook kunstenaar. Evert Rinsema was dichter, in de geest van De Stijl. Martina: “In Drachten kreeg van Doesburg zijn eerste grote opdracht, het maken van een ontwerp van kleurschema’s voor een complex van zestien middenstandswoningen. De woningen zijn in 1921 opgeleverd. Mensen hebben in primaire kleuren gewoond! Een van de woningen doet vanaf 2017 dienst als museumwoning en geeft een goed beeld van de invloed van De Stijl op zowel exterieur als interieur.” 

Op dus naar Dr8888. Dat ging nog niet zo eenvoudig. In CS Utrecht verscheen op de borden ‘Trein naar Leeuwarden uitgevallen’. Evenwel er was nog een mogelijkheid, met de sprinter naar Zwolle. Die zat dan ook propvol. En stopte in ieder gehucht. Maar in Zwolle waren de problemen voorbij en kon ik de intercity naar Heerenveen pakken. En daarna de bus naar Dr8888.

Eethuis De Stijl

Langs de Friese weilanden die tot in het oneindige doorliepen bereikte de bus de rand van Drachten. Het was gelukt! Voor de eerste keer was ik in Drachten. Er viel me iets op. Dagelijks zie ik vanuit mijn raam het Haagse stadhuis in de geel-rood-wit-zwarte kleuren van De Stijl. En wat is het eerste dat ik aan de rand van Drachten zie? Eethuis De Stijl in Stijlkeuren!

Daar bleef het niet bij. Ook de gevel van het busstation aan het Knobelsdorffplein was in Stijl. Ik ging de stad verkennen. Het was zonnig en een beetje fris. Er waren een stuk of vier belangrijke straten: Suderbuorren (Zuiderbuurt), Noarderbuorren (Noorderbuurt), Aldewei (Oudeweg), Merk (Markt) en Tsjerkestrjitte (Kerkstraat). De bebouwing ging niet echt de hoogte in, twee verdiepingen was wel het hoogste.

Drachten was wel in Stijl, zag ik al spoedig. In de etalage van Boutique By Syts ‘Vind jouw Stijl’, Echte schilderijen à la De Stijl in de etalage van Elinga Mannenmode, Douwe Beintema Mannenmode deed er natuurlijk niet voor onder, ook in Stijl. Drachten had er wel werk van gemaakt! Ik liep verder en zag geel-rood-blauwe Stijltassen bij De Steegh Lifestyle & Trends, Stijlkleuren bij Schoenmakerij & Sleutelspecialist Stavast. De concurrent, Sleutel & Slot aan de Merk (Markt) bleef natuurlijk niet achter.

Feesttent

Hypotheek Drachten aan de Aldewei (Oudeweg) verkondigde ‘Wij geven advies in Stijl’, Duifhuizen had ‘Tassen in Stijl’, schoenenwinkel Hemmes had een prachtige etalage (mooi geveltje ook) en Steensma Sieraden was ook al in blauw, geel en rood. Zelfs plantenbakken waren in Stijl. 

Op het Museumplein lagen evenwijdig aan elkaar twee lange rode lopers en er stond een Feesttent. Daar zou het straks gaan gebeuren. Ik piepte even het museum in. Er hing een feestelijke sfeer. Er hingen rekken vol Stijljurken, Stijl bloesen en Stijl pantalons van LA MODA Drachten. De feesttent begon vol te lopen.   

Ontmoeting

Paulo Martina, directeur, vertelde op het podium over het elan dat De Stijl in Drachten had losgemaakt. De samenwerking met het NBTC dat het Stijl evenement in heel Nederland had geïnitieerd had veel opgeleverd. De gemeente, provincies Drenthe en Friesland, Rabobank, Arriva, de centrumondernemers, allemaal hadden ze zich van hun beste kant laten zien. Binnenkort zou er een bus rondrijden in Stijlkeuren, Lady Circle had educatieve projecten opgestart en Ruth de Jong had  een complete modeshow georganiseerd.

En dat allemaal dankzij de ontmoeting van Theo van Doesburg met de Drachtster gebroeders Rinsema in de jaren twintig van de vorige eeuw. In Drachten realiseerde Theo van Doesburg zijn eerste grote opdracht: het kleurontwerp voor 16 middenstandswoningen in 1921. Martina: “Dat heeft hier vele sporen nagelaten.” In een speciale tentoonstelling ‘De Stijl in Drachten’ wordt in het bijzonder de relatie belicht tussen Theo van Doesburg, Thijs en Evert Rinsema, Cees Rienks de Boer en de ontwerpen voor de zogenaamde Papegaaienbuurt in Drachten.

New York Times

Vanaf juni 2017 heeft Drachten er een nieuw Stijlicoon bij: het Van Doesburg-Rinsemahuis, met meubels en werken van Thijs Rinsema en ontwerpen van Theo van Doesburg, vertelde Martina verder. Hij was er bijzonder trots op dat Drachten hiermee de internationale pers had gehaald. “We hebben in de New York Times gestaan, in de Figaro, El Pais, de Hamburger Zeitung en De Standaard. De NBTC heeft het uitgerekend: 2,4 miljoen aan free publicity. ”

De wethouder, Marja Krans, vergezeld door vijf jonge meisjes met kleurige zelfgemaakte kettingen, sprak lovende woorden en vervolgens kwam cultuurhistoricus Thijs Rinsema op het podium. Hij had een boek geschreven: ‘Brieven over kunst, De Stijl, het leven en de dood. De correspondentie tussen Theo van Doesburg en de broers Rinsema van 1915-1931’. Een van de broers, Thijs, was zijn opa.

Een geestverwant

Thijs Rinsema: “Het voelt vandaag als gebakjes eten terwijl de jarigen er niet bij zijn. Het borrelde en bruiste in Drachten toen. Hoe kenden de Rinsema’s en Van Doesburg elkaar? Het begon tijdens de mobilisatie voor de Eerste Wereldoorlog. Van Doesburg zag Evert lezen in een boek, dat bleek een werk van Heraclitus te zijn. ‘Dat moet geestverwant zijn’, dacht Van Doesburg en sprak de jongeman aan. Er volgde een langdurige relatie. Het contact verliep vooral via brieven, enkele keren was er persoonlijk contact.”

Thijs Rinsema zag graag onderstreept dat Evert en Thijs geen slaafse navolgers van Van Doesburg waren. Wel had hij in het jaar dat 100 jaar De Stijl wordt herdacht wat meer aandacht voor Theo van Doesburg gewenst. Het was nu een beetje Mondriaan en Mondriaan alleen wat de klok sloeg. Hij vroeg  het publiek in de tent (250 man sterk) om ‘een daverend applaus voor Van Doesburg’.

Modeshow

Hij bood het eerste exemplaar van het boek aan Wies van Moorsel - namens de erven Theo van Doesburg. Wies van Moorsel: “Nelly van Doesburg is mijn tante. In heb in 1980 het hele Van Doesburg archief geschonken aan de Nederlandse staat. Velen zijn erin gedoken. De ene publicatie volgt op de ander. Iedere publicatie ervaar ik weer als een cadeautje. Het zijn er zo veel dat ik er een aparte boekenkast voor aan heb moeten schaffen.”

Thijs Rinsema, Wies van Moorsel en wethouder Marja Krans gingen naar buiten om drie strikken in het rode lint door te knippen. De modeshow kon beginnen. Het begon met zes meisjes in Mondriaan bloesjes die danspasjes zetten en acrobatische toeren uithaalden en vervolgens kwam de parade, een eindeloze stoet, het leek wel of de hele vrouwelijke helft van Drachten meedeed, jong, oud, en alles er tussen in, met Stijl jurkjes, jasjes, bloesjes, broekjes, en ik zag zelfs enige Stijlkapsels. Zie: http://bit.ly/2pcCdC7

En daarna bekeek ik de tentoonstelling met kleurontwerpen, glas-in-loodramen, schilderijen en poëzie van Theo van Doesburg, Thijs Rinsema en Evert Rinsema. Bijna alle ontwerpen van Theo van Doesburg in Drachten zijn voor het eerst bij elkaar te zien.

De tentoonstelling is te zien tot 25 juni.

https://www.museumdrachten.nl/

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0