Nationaal Monument op de Dam

Horizontal tabs

Beschrijving

Op de Dam in Amsterdam staat het bekendste monument voor slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei is de vorst op deze plek aanwezig. Het monument bestaat uit een 22 meter hoge zuil van witte natuursteen met rondom diverse beelden.

Het ontwerp is van Jacobus Oud, de beelden zijn gemaakt door John Rädecker en de reliëfs door Paul Grégoire. Op 4 mei 1956 werd dit monument onthuld. Al in 1947 was op de Dam een tijdelijk monument ter gedachtenis van slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog geplaatst naar een ontwerp van A. van de Steur en A. Komter. Op de Dam stond tussen 1856 en 1914 ook al een Nationaal Monument, genaamd De Eendracht, maar beter bekend als het ‘Naatje van de Dam’. Op 14 augustus 2009 is het Nationaal Monument op de Dam toegevoegd aan de lijst van rijksmonumenten.

Voorstellingen
De beelden van het monument stellen allegoriën voor. Halverwege de zuil is het beeld ‘Vrede’ geplaatst. De krans om het hoofd van de vrouwfiguur staat voor de overwinning, de duiven voor vrede en het kind symboliseert nieuw leven. Onderaan de pyloon verbeelden de vier geboeide mannen de oorlog. Het verzet, van intellectuelen en arbeiders, is verwerkt in de twee beelden aan beide zijden van de pyloon. Deze mannen hebben beide een huilende hond naast zich, die rechts voor trouw en links voor smart staat. Aan de achterzijde van de zuil zijn omhoog vliegende duiven te zijn, die symbool staan voor de bevrijding.
Voor de gedenkzuil staan twee leeuwenfiguren, gemaakt door Jan Willem Rädecker, de zoon van beeldhouwer John die gedurende de gereedkoming van het monument overleed. Achter de pyloon staat een halfronde gedenkmuur. Daarin zijn twaalf urnen verwerkt met aarde van begraafplaatsen van de toenmalige elf provinciën en Nederlands-Indië. Ook staat er een tekst van de dichter Adriaan Roland Holst op de muur. Op het voetstuk van de pyloon is een Latijnse tekst te lezen van dr. Meerwaldt.

Nationale herdenking
Op 4 mei staat het Monument op de Dam centraal in de televisie-uitzending van de publieke omroep. De toespraken, het blazen van de taptoe, de twee minuten stilte afgesloten met het eerste couplet van het Wilhelmus en de kranslegging op de Dam zijn te volgen. De eerste dodenherdenking vond plaats op 9 mei 1945 eveneens op de Dam, nadat het gemeentebestuur de dag tevoren had besloten één minuut stilte te houden. In eerste instantie werden uitsluitend de Nederlandse slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog herdacht, maar tegenwoordig luidt de tekst van het Nationaal Comité 4 en 5 mei:

"Tijdens de Nationale Herdenking herdenken wij allen – burgers en militairen- die in het Koninkrijk der Nederlanden of waar ook ter wereld zijn omgekomen of vermoord sinds het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, en daarna in oorlogssituaties en bij vredesoperaties."

Adres

Dam
Amsterdam

Facilities

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0