Romeinse christenen lieten zich begraven in 'catacomben': onderaardse gangen vol graven en schilderingen. Jan Diepen, vroom katholiek, was zo onder de indruk dat hij besloot een stukje christelijk Rome na te bouwen in Nederland.
Ten tijde van het Romeinse Rijk lieten de vroege christenen zich vanaf de 2e eeuw n.Chr. begraven in verschillende catacomben. Die lieten ze uithakken in de zachte lavasteen langs de rand van de stad. Dat was een stuk goedkoper dan een graf bovengronds. De catacomben dienden ook als schuilplaatsen tijdens de verschillende christenvervolgingen. De eigenaars van de graven lieten hun muren beschilderen met allerlei voorstellingen uit het christelijke geloof, zoals de wonderen van Jezus. Deze fresco's gaven moderne historici een unieke inkijk in de denkwereld van de vroege christenen.
Rome in Valkenburg
De christelijke catacomben van Rome maakten een grote indruk op veel reizigers die ze bezochten. Zo ook op de Brabander Jan Diepen, van huis uit een vroom katholiek. Diepen had een passie voor archeologie en in het bijzonder voor vroegchristelijke begraafplaatsen. Hij was afkomstig uit een rijke Tilburgse familie van textielfabrikanten en kon zich een dergelijke hobby dan ook veroorloven. In 1908 vatte Diepen een heel bijzonder plan op: hij zou de prachtige catacomben in Rome naar Nederland halen. In samenwerking met het Vaticaan en het Romeinse stadsbestuur, koos Diepen de mooiste stukjes van de veertien catacomben in en rond Rome. Deze werden zorgvuldig opgemeten en gedocumenteerd.
Als locatie koos Diepen de mergelgroeve op zijn landgoed Villa Alpha, bij Valkenburg. Niemand minder dan architect en familievriend Pierre Cuypers nam de reconstructie onder zijn hoede. Werkers hakten de tomben uit in de mergelsteen, schilders en ambachtslieden vulden de catacomben met schilderijen en gebruiksvoorwerpen zoals die ook in Rome te vinden waren. In 1910 opende de Romeinse Katakomben hun deuren voor het publiek. Nog steeds worden er dagelijks rondleidingen gegeven.
