Beroemde Toren van Babel gearriveerd | Dutch Heritage Amsterdam
Beroemde Toren van Babel gearriveerd | Dutch Heritage Amsterdam
Afgelopen dinsdag werd de laatste editie van de serie Dutch Heritage Amsterdam geopend voor het publiek. In de spotlight staat de wereldberoemde Toren van Babel (1568) van Pieter Bruegel I (1525 – 1569). Een bijzonder bruikleen van Museum Boijmans Van Beuningen.
Het topstuk uit de Rotterdamse collectie wordt zelden uitgeleend. Het zeer gedetailleerde werk van Bruegel kent een rijke geschiedenis en de symboliek spreekt na ruim vier eeuwen nog altijd tot de verbeelding. Het schilderij verbeeldt het Bijbelse verhaal van de bouw van De Toren van Babel door de Babyloniërs. De toren moest tot aan de hemel reiken, maar juist die hoogmoed werd afgestraft door God. Het voorheen eensgezinde volk in Babel sprak door Gods toedoen niet langer dezelfde taal. Vanaf dat moment leefden zij in ‘Babylonische spraakverwarring’ met elkaar waardoor de bouw van de toren werd verstoord. De toren van Babel is vijf weken lang exclusief te zien in de Hermitage Amsterdam, t/m zondag 28 augustus.
De tentoonstelling
Bezoekers treden bij binnenkomst direct in de wereld van de oude toren. Zij worden naar het topstuk geleid langs "bakstenen en kalkvegen" en daarnaast wordt er verteld over het Bijbelse verhaal en het leven van Bruegel. Daarna is het tijd voor verdieping en komen verschillende deelverhalen rond het schilderij aan bod, zoals de inspiratie van de kunstenaar. Bruegel liet zich inspireren door het Colosseum in Rome, maar plaatste juist het eeuwenoude verhaal van de toren in zijn eigen tijd en omgeving: de Nederlanden van de zestiende eeuw. Ook worden het oeuvre en de familie van Bruegel uitgelicht en wordt ingezoomd op zijn speciale olieverftechniek. In de mini-bioscoop draait een film over de geschiedenis van het werk. Tot slot wordt de toren in een breder tijdsperspectief geplaatst, van León Ferrari tot Lady Gaga.
Speciaal voor kinderen – en voor alle bezoekers die van bouwen houden – start het museum vandaag met de bouw van een eigen miniatuur-toren van Babel. In de laatste ruimte van de tentoonstelling kan iedereen een houten blokje (uitgedeeld bij de kassa) zelf toevoegen aan de toren in aanbouw.
De toren van Babel
Het Bijbelse verhaal over de toren speelt zich af na de zondvloed, die Noach en zijn familie als enigen overleefden. Noachs nakomelingen kregen van God de opdracht om zich over de aarde te verspreiden, maar het tegenovergestelde geschiedde. Samen bouwden ze de stad Babel met een gigantische toren die hen tegen een nieuwe zondvloed moest beschermen. De toren moest tot aan de hemel reiken. Een hoogmoedig plan van koning Nimrod, waarmee hij handelde tegen de wil van God. God strafte daarom de bouwers door verwarring te veroorzaken. Het voorheen eensgezinde volk viel uiteen in verschillende volkeren met ieder een eigen taal. Vanaf dat moment leefden zij in ‘Babylonische spraakverwarring’ met elkaar en het bouwproces van de toren liep in het honderd.
Het schilderij is een feest van details. Opvallend is het kleurgebruik. De bakstenen aan de top van toren zijn helder rood, terwijl de stenen richting de bodem steeds verweerder en lichter van kleur ogen. Indrukwekkend is de gedetailleerde weergave van de menselijke bedrijvigheid rondom de toren. Ruim duizend mensen staan afgebeeld. Aan de voet van de toren sjouwen de bouwers met zakken kalk die naar boven worden gehesen, vandaar de kalkachtige vegen aan één kant van de toren. De rode vegen daarnaast kant markeren juist de bakstenen die naar boven worden getild. De Toren van Babel is te zien in de Hermitage Amsterdam tot en met zondag 28 augustus 2022.
Afbeeldingen
1) Annabelle Birnie (directeur Hermitage Amsterdam), Peter van der Coelen (conservator Prenten en Tekeningen, Museum Boijmans Van Beuningen), 2). De toren van Babel, Pieter Bruegel I, Beeld: Sam Tobiana
