Bijentotems voor biodiversiteit

BijenTotems zijn bear-sized bloeiende straatobjecten met een doorsnee van 120 centimeter. Het zijn toprestaurants voor wilde bijen. In het midden van de totem bevindt zich een buis waarin tijgerwormen leven. De wormen eten groenteresten en ander organisch keukenafval.

Die krijgen ze van een groep buurtbewoners, die een convenant hebben ondertekend waarmee ze beloven voor de BijenTotem te zorgen. De wormen verlaten de buis door gaatjes en plassen ‘wormenthee’ uit. Dit is een hoogwaardige natuurlijke meststof die wordt opgezogen door de planten die in de aarde groeien.

Kwaliteitspollen en –nectar

Hierdoor produceert de plant kwaliteitspollen en -nectar en dit straalt zij uit naar de desbetreffende wilde bij. Elke totem is gewijd aan een andere wilde bij met haar eigen plantvoorkeuren. Kwaliteitsvoedsel, door hoogwaardige nectar en pollen, zorgt voor een grotere groei en meer weerstand van de nieuwe generatie bijen. De totem is circulair en leeft.

Verlies biodiversiteit

Wetenschappers hebben jarenlang alarmbellen laten rinkelen over de symptomen van het verlies van biodiversiteit en het instorten van ecosystemen. Helaas hebben ze geen remedie tegen de veroorzakers, zoals egoïsme, hebzucht en een gebrek aan empathie. De oplossing kwam na meerjarig onderzoek uit onverwachte hoek. Zoals Bertolt Brecht zei: ‘Kunst moet zich vestigen waar het gebrek ligt’. Het gebrek aan symbiose tussen mens een natuur. De BijenTotems bieden hier een oplossing voor.

De RefuBee

Het is moeilijk te geloven, maar het is wetenschappelijk aangetoond dat bijen het veel beter doen in binnensteden dan op het platteland. Dit is voornamelijk te wijten aan vervuild grond- en opper-vlaktewater door pesticiden, monocultuur en vernietiging van nestgelegenheden. De bij is een vluchteling geworden die onderdak en eten nodig heeft: de RefuBee! Daarom moeten we dringend leefbare situaties creëren om verder uitsterven te voorkomen en zo gelijk de biodiversiteit in de stad te verbeteren.

Wilde bijen

Er zijn 360 verschillende soorten bijen in Nederland. Eén hiervan is de honingbij. Alle anderen zijn wilde bijen en deze zijn veruit het belangrijkst voor de biodiversiteit. Ze zorgen niet voor honing, maar wel voor kwaliteitsbestuiving. Wilde bijen zijn ‘plantvast’, wat betekent dat ze voor de bevruchting zorgen van één specifieke plantensoort (monolectisch en oligolectisch). De meest gespecialiseerde bloem-bezoeker is dus de beste bestuiver. Het is bijvoorbeeld de wilde bij die onze tomaten bestuift – en niet de honingbij.

Midas Dekkers

Sinds 1990 is 80% van alle vliegende insecten verdwenen en als we deze trend niet kunnen stoppen zal dit in 2030 stijgen tot 99%. In sommige provincies in China moeten nu al mensen in appelbomen klimmen om deze handmatig met kwasten te bestuiven. ‘Insecten zijn erg belangrijk omdat ze aan het begin staan van de voedselketen’, stelt Midas Dekkers, Nederlandse bioloog en schrijver.

De eerste BijenTotem wordt op donderdag 27 augustus in Amsterdam feestelijk onthuld.

Foto 5: Watering the BeeTotem is equal to expressing love towards biodiversity. Photo credit foto 5: Ernst van Deursen