Dai Hanzhi, een Nederlandse legende in China

Witte de With in Rotterdam gaat Dai Hanzhi: 5000 Artists presenteren, een tentoonstelling die het verhaal vertelt van de Nederlander Hans van Dijk (1946 – 2002). Zijn betekenis voor de Chinese hedendaagse kunst was uitzonderlijk.

Van Dijk, of  Dai Hanzhi zoals zijn Chinese naam luidde, was gedurende de jaren negentig in China actief als curator, kunsthistoricus en galeriehouder. Hoewel hij in Nederland nauwelijks bekendheid geniet, is Van Dijk in China een legende.

Docent, curator, kunsthandelaar

Hans van Dijk studeerde beeldende kunst aan de Kunstacademie in Arnhem en aan de Design Academy. Gedreven door zijn interesse in Ming-meubilair besloot hij de Chinese taal en cultuur te bestuderen. In 1984 verliet Van Dijk Nederland en trok naar China, waar hij zich de rest van zijn leven tot aan zijn dood in 2002 wijdde aan de promotie, documentatie en archivering van Chinese hedendaagse kunst.

Van Dijk was docent, curator en kunsthandelaar in China in een tijd waarin een infrastructuur op het gebied van kunst in dat land nagenoeg niet bestond. Hij leerde de kunstenaars zelfredzaamheid en de werking van de kunstwereld, zoals het produceren van een tentoonstelling, het werken met een curator, het inpakken van kunstwerken, het invullen van bruikleenformulieren en het tonen van werk aan lokale en internationale verzamelaars.  

Van groot belang was dat hij deze kunstenaars als een van de eersten kon plaatsen in een bredere context; hun werk was niet alleen een voortzetting van de Chinese kunstgeschiedenis, maar maakte ook onderdeel uit van de internationale hedendaagse kunstpraktijk.  

Mondiale culturele dialoog

Van Dijk had een hekel aan het etiket ‘Chinese hedendaagse kunst’ en soortgelijke, postkoloniale, denigrerende houdingen en moedigde Chinese kunstenaars aan om zichzelf te zien als gelijkwaardige deelnemers aan de mondiale culturele dialoog.

Hans van Dijk speelde een cruciale rol in de lancering van de carrières van menig belangrijk kunstenaar en in het genereren van de vroege internationale interesse in hedendaagse kunst uit China. Vanaf 1986 studeerde hij Mandarijn in Nanjing en maakte tijdens die studie een rondreis door de Chinese Jiangnan regio waar hij tentoonstellingen bezocht en kunstenaars ontmoette.

In 1989 keerde hij terug naar Nederland waar hij al meteen begon met het promoten van Chinese kunstenaars voor een Europees publiek, culminerend in de baanbrekende tentoonstelling China Avantgarde in het Haus der Kulturen der Welt in Berlijn.

China Art Archive and Warehouse

In 1993 keerde Van Dijk terug naar China om zich onder te dompelen in de kunstscène van Beijing en in 1994 richtte hij New Amsterdam Art Consultancy op als overkoepelende organisatie voor zijn tentoonstellingen, publicaties en kunsthandel.

In de jaren ’90 ondernam Van Dijk vele artistieke en zakelijke projecten, met wisselend succes. Hij organiseerde diverse tentoonstellingen met Chinese kunst in Europa, in het bijzonder in Duitsland. In 1996 bestuurde Hans van Dijk voor een periode van zes maanden de Centrale Academie van Schone Kunsten in Beijing waar het hem in korte tijd lukte om zes van de beste tentoonstellingen van zijn carriere samen te stellen.

In 1998 was hij, met Ai Weiwei en de Belgische verzamelaar Frank Uytterhaegen, medeoprichter van het winstgevende China Art Archive and Warehouse, Van Dijks eerste commerciële onderneming.

Belangrijke figuur in hedendaagse Chinese kunst

Toch werd hij tijdens deze hoogtepunten in zijn carrière ook geplaagd door frustraties. Van Dijk was een middelmatig zakenman, meer gericht op de avant-garde dan op verkoopbare kunst. Zijn vernieuwende project Face to Face uit 1997, een driedelige samenwerking met Siemens waarbij hij Chinese en Duitse kunstenaars bij elkaar zou brengen, bezweek onder druk van officieel protest.

Tegelijkertijd werd zijn rol in Beijing, door de toename van buitenlandse curatoren, steeds minder belangrijk. Maar ondanks alles bleef Van Dijk tot aan zijn dood in 2002 een geliefd mentor voor een hele generatie Chinese kunstenaars.

Zoals kunstenaar Wang Guangyi het stelde: ‘Als Hans nu nog zou leven, en zijn galerie nog zou bestaan, denk ik dat hij de belangrijkste figuur in de hedendaagse Chinese kunst zou zijn. Niet als handelaar, maar als leraar en mentor, met het vermogen om het gehele kunstdiscours te beïnvloeden.’

Installaties, schilderijen, video en fotografie

Dai Hanzhi: 5000 Artists toont installaties, schilderijen, video en fotografie van Chinese kunstenaars met wie Van Dijk nauw samenwerkte.

Met: An Hong, Chen Shaoxing, Ding Yi, Duan Jianyu, Geng Jianyi, Han Lei, Hong Hao, Hong Lei, Liu Anping, Liu Ding, Luo Yongjin, Ni haifeng, Ielnay Oahgnoh, Shi Yong, Wang Jinsong, Wang Xingwei, Wu Shanzhuan, Xin Kedu, Xu Tan, Yan Lei, Zhang Hai'er, Zhang Peili, Zhao Bandi, Zhao Shaoruo, Zheng Guogu, Zhuang Hui en anderen.

Datum:
4 september 2014 / 4 januari 2015

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0