Hermitage Amsterdam opent Russische avant-garde

Hermitage Amsterdam opent Russische avant-garde 

Gisteren was ik bij de persopening van de langverwachte groepstentoonstelling Russische avant-garde | Revolutie in de kunst. Het is een vervolg op 1917. Romanov en Revolutie, het einde van de monarchie (2017). 

De nieuwe expositie vertelt het intrigerende verhaal van de Russische avant-gardekunst. Het verhaal begint in de laatste jaren van keizerlijk Rusland en eindigt in de Stalinperiode. Centraal staat de turbulente tijd rond de revolutie van 1917 en de jaren daarna. 

Radicale vernieuwingen 

De Russische avant-gardisten, met als bekendste kunstenaars Kazimir Malevitsj en Wassily Kandinsky, maakten naam met hun radicale vernieuwingen in de schilderkunst. Maar zij stortten zich ook op het ontwerp van interieurs en theaterdecors, gebruiksvoorwerpen en boeken. De meest verrassende drager voor de nieuwe artistieke beeldtaal was porselein, nota bene het favoriete materiaal van de tsaren. Het was ruim voorradig en geheel wit, reden voor veel kunstenaars om er mee te werken. Daarvan is zo veel bewaard gebleven, dat porselein als geen ander het hele verhaal van de Russische avant-garde kan vertellen. Zo’n vijfhonderd werken op canvas, papier, textiel en vooral porselein tonen de verbeeldingswereld van de avant-gardisten, hun voorlopers en navolgers. Ze tonen een revolutie in de kunst. 

Revolutie op porselein

Na de Russische revolutie werd de Keizerlijke Porseleinfabriek in handen gegeven van de avant-gardisten. De fabriek werd een broedplaats, waar oude voorraden onbeschilderde borden en schalen konden dienen als drager voor hun vernieuwende werk. Ze gebruikten het voor hun nieuwe revolutionaire beeldtaal, beïnvloed door het suprematisme, de stroming waarvan Malevitsj de grondlegger was. Hierin ontbrak elke figuratie. Afgebeeld werden vooral geometrische figuren zoals het vierkant, de cirkel en de rechthoek, met heldere, felle kleuren, wit en zwart. De parallellen tussen het werk van de Russische avant-gardisten en de Nederlandse kunstenaars van De Stijl, opgericht door Theo van Doesburg, zijn duidelijk aanwezig. Voor Malevitsj, Van Doesburg en Mondriaan was abstracte kunst dé nieuwe richting voor de toekomst. In Rusland was de stroming geen lang leven beschoren. Gaandeweg werd de fabriek gezuiverd, de avant-gardisten gemarginaliseerd. De abstractie week voor de harde realistische beeldtaal van het socialistisch realisme, dat de verworvenheden van de heilstaat vierde, inclusief persoonsverheerlijking van Stalin. 

De makers

Aan dit project werkt een team van de Hermitage Amsterdam en het Staatsmuseum Hermitage in Sint-Petersburg. De tentoonstellingsconservator is Birgit Boelens (Hermitage Amsterdam), de gastconservator is slavist en specialist Russische kunst van de vroege 20ste eeuw, Sjeng Scheijen. Zij werken samen met het team van experts uit Sint-Petersburg. De ontwerpers van de tentoonstelling zijn Carlo Wijnands (ruimtelijk ontwerp), Vanessa van Dam (grafisch ontwerp) en André Cremer (UNA designers, publiciteitscampagne en catalogus). 

Foto’s: Evert Elzinga 

https://hermitage.nl/nl/

Datum:
4 april 2022
Type activiteit:

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0