Het Wereldwonder van Scheveningen, 350 jaar Scheveningseweg

De Scheveningseweg is een bijzondere weg. Hij werd 350 jaar geleden aangelegd en was de eerste verharde buitenweg in Holland. De weg heeft vrijwel volledig zijn oorspronkelijke karakter behouden. Museum Muzee Scheveningen houdt er een tentoonstelling over.

De weg voerde van Den Haag naar het toen nog apart gelegen vissersdorp Scheveningen. Tussen beide plaatsen lag een zandige en ontoegankelijke wildernis. Dat mensen in staat waren daar in 1665 een goed begaanbare en lommerrijke laan aan te leggen gold als een waar wereldwonder.

Voorlopers van de weg

In de tentoonstelling in Muzee Scheveningen wordt aandacht besteed aan de resultaten van archeologisch onderzoek naar de voorlopers van de Scheveningseweg in de Romeinse tijd, aan de plannen tot aanleg van de nieuwe straatweg en aan de aanleg zelf, dwars door een geaccidenteerd duinterrein.

Ook de tol en het tolhek, de ontsluiting van Scheveningen en veranderingen in het gebruik van de weg komen uitgebreid aan de orde. Aan de hand van kaarten, schilderijen, prenten, foto’s, archiefstukken en toelichtende teksten wordt een boeiend beeld geschetst van de lange historie van de Scheveningseweg.

Constantijn Huygens

De dichter-diplomaat Constantijn Huygens (1596-1687) staat bekend als de bedenker van de Scheveningseweg. Volgens het gangbare verhaal maakte hij het ontwerp zo gedurfd en nieuw dat hij alleen maar ongeloof en tegenstand ontmoette. Pas na lange tijd bleek er belangstelling voor. Het plan werd uit de kast gehaald en in de herfst van 1655 was de weg klaar, volgens het ontwerp van Huygens.

Nieuw onderzoek van gastconservator Kees Stal toont evenwel aan dat dit verhaal een mythe is . Niet Huygens leverde het ontwerp. Dat werd gemaakt door landmeter Johan van Swieten. Van Swieten had ook de leiding over het werk dat een technisch hoogstandje was. Huygens heeft zich wel ingespannen voor een goede verbinding tussen Den Haag en de kust. Hij was een visionair die geloofde in vooruitgang en maakbaarheid. Hij maakte de geesten rijp voor de aanleg van de weg.

De Zee-straet

De tentoonstelling is daarom niet alleen een eerbetoon aan Huygens, maar ook aan Johan van Swieten. Na de voltooiing schreef Huygens in 1667 het gedicht De Zee-straet, waarin hij de nieuwe weg in 1024 versregels bewierookte en ook zijn eigen inbreng niet vergat.  

De tentoonstelling sluit mooi aan bij de expositie ‘Op ’t duin – duingezichten en duingedichten‘ in het Haags Historisch Museum. De expositie in Muzee is er een onderdeel van.

Documentaire

Filmmaker Bob Entrop maakte een documentaire over de Scheveningseweg, deze is op de tentoonstelling te zien. In deze visuele ontdekkingstocht langs het wereldwonder van Scheveningen dat 350 jaar geleden werkelijkheid werd komen onder meer Jozias van Aartsen en Paul van Vliet aan het woord. Aan de hand van uniek historisch beeldmateriaal en verhalen van mensen lopen heden en verleden soms naadloos in elkaar over. Een tramrit met lijn 8 uit 1926 en het lied ‘De zomertram van Scheveningen’ doen het verleden weer herleven. Tot en met 20 september te zien.

Foto 1: De tol in 1762. Rechts vissersvrouwen op weg naar de stad. Gemaakt door Paulus Constantijn la Fargue (1729-1782), Collectie Haags Gemeentearchief. Foto 2: De Scheveningseweg in 1681, Gravure door Cornelis Elandts (1641-1687), Collectie Haags Gemeentearchief.

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0