KB en Trinity College gaan 18e-eeuwse Fagelcollectie ontsluiten
De Koninklijke Bibliotheek en Trinity College Library in Dublin gaan 3 jaar lang samenwerken om de Fagelcollectie - een van de belangrijkste en grootste nog bestaande Nederlandse particuliere bibliotheken van voor 1800 – te beschrijven.
De collectie is sinds 1802 eigendom van het Trinity College in Dublin, Ierland. De bibliotheek werd eerder dit jaar nog bezocht door Koning Willem-Alexander en Koningin Maxima. De samenwerking wordt mede mogelijk gemaakt door financiële ondersteuning (€ 500.000 in totaal) van de Nederlandse overheid.
Toegankelijker voor wetenschappelijk onderzoek
De ruim 30.000 titels van de wereldberoemde Fagelcollectie worden voor het eerst tot in detail beschreven. Hierdoor zal de collectie veel toegankelijker worden voor wetenschappelijk onderzoek. Ook wordt zo een eerste stap gezet naar het volledig digitaal beschikbaar maken van de collectie. De beschrijvingen van Nederlandse boeken worden opgenomen in de Short Title Catalogue Netherlands - de retrospectieve nationale bibliografie van Nederland voor de periode tot 1801. Het project wordt geleid door Trinity College. Vanuit de KB zullen conservator Marieke Van Delft en experts op het gebied van metadatering het project begeleiden.
Familie Fagel
De Fagel bibliotheek werd bijeengebracht door verschillende generaties van de familie Fagel, een politiek invloedrijke familie uit Den Haag. Tussen 1670 en 1795 leverden de Fagels vijf achtereenvolgende griffiers voor de Staten-Generaal van de Nederlandse Republiek. Zij werkten ruim een eeuw in het hart van de Nederlandse Republiek. Toen in 1794-1795 de Fransen De Republiek veroverden, was de laatste griffier uit de familie Fagel, Hendrik Fagel de Jonge, op diplomatieke missie in Engeland en werd hij gedwongen daar te blijven. Zijn bezittingen werden aanvankelijk onteigend, maar later weer vrijgegeven en naar Londen verscheept. Vanwege financiële problemen moest Fagel zijn kunst- en boekencollectie laten veilen. Voor de veiling plaats kon vinden wist Trinity College de collectie als geheel te kopen, en werden de boeken naar Dublin verhuisd.
Bijzonder tijdsbeeld
De collectie bevat zeldzame en unieke handschriften, gedrukte boeken, pamfletten, kaarten en atlassen uit de vroegmoderne tijd. De collectie omvat vermoedelijk nog vele onontdekte schatten aangezien de 20.000 boeken en 12.000 pamfletten nog nooit goed zijn beschreven. Boekwetenschapper Alex Alsemgeest, die als fellow twee maanden in Dublin in de collectie werkte, schat dat ruim 10% van de boeken in de Fagelcollectie nergens anders ter wereld te vinden zijn. Vooral de samenhang van de collectie met andere bestuurlijke bibliotheken zoals de KB, het Nationaal Archief en de bibliotheek van de Tweede Kamer, het grotere verhaal, is erg interessant. In de Fagelcollectie zijn boeken te vinden over geschiedenis, theologie, politiek, recht, geneeskunde, geologie, biologie, kunst, architectuur en talloze andere onderwerpen. Omdat de Fagels bestuurlijk actief waren biedt de collectie een goed beeld van de 18e-eeuwse overheid en politieke netwerken en welke boeken bestuurders gebruikten. Meer informatie over de Fagelcollectie is te vinden op www.kb.nl/fagel
Afbeeldingen
1) Caspar Commelin, Horti medici Amstelodamensis (Amsterdam, 1697). Caspar Commelin was botanicus en beheerder van de Amsterdamse Hortus, 2) Het oudste boek in de Fagel collective: Vitae virorum illustrium [= Leven van beroemde mannen] (Venetië, Nicolaas Jenson, 1478) 3) In zijn boek Harmonia macrocosmica seu Atlas universalis et novis (Amsterdam, Johannes Janssonius, 1661) gaf de Hoornse schoolmeester Andreas Cellarius verschillende opvattingen over het heelal uit die tijd weer, zoals deze van Ptolemaeus 4) Dit boek behoorde eens aan Constantijn Huygens: Pieter Post: Begraeffenisse van syne hoogheyt Frederick Henrick (Amsterdam, Nicolaes van Ravesteyn, 1651).
