Kijken naar het Binnenhof, 4 - Diederik Smit
Kijken naar het Binnenhof, 4 - Diederik Smit
Diederik Smit over De (on)zichtbare Kamer
Diederik Smit hield zaterdag 17 december 2022, zijn lezing De (on)zichtbare Kamer in de bovenzaal van de Haagse Kunstkring in het kader van de manifestatie Kijken naar het Binnenhof.
Aan de hand van veel onbekend en verrassend beeldmateriaal beantwoordde Diederik de vragen
- wat we zien wanneer we kijken naar het Binnenhof;
- hoe we deze beelden historisch kunnen verklaren;
- in hoeverre het verleden beeldbepalend is voor de huidige renovatie én de toekomst.
De Tweede Kamer
Iconische beelden van het Binnenhof zijn de Hofvijver met het Torentje en de Ridderzaal, maar de Tweede Kamer, toch het belangrijkste orgaan in ons parlementaire bestel, treedt veel minder op de voorgrond in het beeld van de gebouwde omgeving. Dit is historisch deels te verklaren vanuit de geringe betekenis die de Staten-Generaal lange tijd hadden ten opzichte van de steden en de stadhouder. Zo vergaderde de Eerste Kamer lang in de majestueuze zaal van de Staten van Holland en moest die zaal tot in de vorige eeuw delen met Provinciale Staten van Zuid-Holland, en waren de gebouwen van de delegaties van Amsterdam en Rotterdam aan het Plein de wáre stadspaleizen aan de rand van het veel soberder en kleinschaliger Binnenhof.
In vergelijking met andere landen kennen wij geen parlementsgebouw van paleisachtige proporties zoals de Reichstag in Berlijn of de Houses of Parliament in Londen.
Prominent gebouw
Op meerdere momenten in de geschiedenis waren er plannen en prijsvragen voor een nieuw en prominent parlementsgebouw op of aan het Binnenhof, waarbij enkele malen zelfs sprake was van afbraak en vervanging van de gehele gevelwand langs de Hofvijver.
Maar telkens maakte het parlement zélf een terugtrekkende beweging - ook wanneer er een toereikend budget beschikbaar was - om maar niet te veel geld voor zichzelf uit te geven, om zichzelf niet nodeloos belangrijk te maken ten opzichte van de vorst of om geen belastinggeld te verkwisten. Sober en doelmatig was en is ook in onze tijd nog steeds het devies bij het aanpakken, opknappen en verfraaien van de huisvesting van de volksvertegenwoordiging.
Het bracht historicus Diederik Smit tot de verzuchting dat dit vooral niet moet uitmonden in 'somber en matig'. Tot slot van zijn betoog hield hij een gepassioneerd en met feiten onderbouwd pleidooi voor schoonheid en bevlogenheid bij de vormgeving en inrichting van onze parlementsgebouwen - een oproep die aan de aanwezigen een instemmend applaus ontlokte. Bedankt, Diederik!
Eelco van der Waals
