Ode aan de Nederlandse mode met Inhuldigingsjapon Koningin Máxima

Het Gemeentemuseum pakt groot uit met een bijna compleet overzicht van de Nederlandse mode vanaf 1900. Er wordt ook volop gerefereerd aan de eeuwen ervoor, met de zwarte kostuums van de zeventiende eeuw  - van koolzwart tot glanzend zwart – en de blauwe zijde uit de achttiende eeuw.

Jan Taminiau, die de japon van Máxima ontwierp, maakt deel uit van de jongste generatie medeontwerpers. Met onder meer Viktor & Rolf en Iris van Herpen – er is veel prachtigs van haar te zien – zette hij Nederland op de kaart als eigenzinnig modeland dat internationaal wordt gewaardeerd. De aanzet van de Nederlandse faam wordt al gegeven door de ontwerpers van jaren ’60: Max Heymans, Dick Holthaus, Frans Molenaar, Fong Leng en Frank Govers.

Zwart/wit

Tijdens de perspresentatie vertelde museumdirecteur Benno Tempel dat het vertrekpunt van de tentoonstelling de eigen collectie was. Het Gemeentemuseum heeft, sinds ze zich ontfermde over het oude Kostuummuseum, de grootste modecollectie van ons land. ‘In feite is er sprake van een ‘museum in een museum’’, aldus Tempel.

Madelief Hohé, conservator van de mode – en kostuumcollectie, die samen met Maarten Spruyt en Tsur Reshef de tentoonstelling samenstelde,  geeft - in de mooie catalogus - een aantal kernwoorden van de Nederlandse mode. Ik noem ze even.

• Zwart/wit. Met name in de 17e eeuw de statige zwarte kleding met de witte kragen, de 19e eeuwse mannenpakken en recent de strakke vormgeving van Mart Visser en Viktor en Rolf.

• Exotisch wordt eigen. Als handelsland worden exotische stoffen binnengehaald en als eigen behandeld. Brabants Bont kwam oorspronkelijk uit het oosten evenals sits, beschilderd en bedrukt katoen. Sits is zelfs gezichtbepalend voor typisch Nederlandse streekdrachten.

Heldere vorm en klare lijn

• Heldere vorm en klare lijn. Eenvoud, vlakverdeling, strakke lijnen. Heldere vormen. Tempel haalde Mondriaan aan die in de jaren ’30 in Parijs zat, altijd in maatkostuum, en grote namen uit de vormgeving en kunst maakten via hem direct kennis met de Hollandse mindset.

• Constructivistisch. De beeldtaal van De Stijl zie je al terug in de mode van de jaren ’10 en ’20. In de jaren zestig ontwerpt Frans Molenaar – hij kreeg een speciaal erebetoon op de opening - vanuit geometrische vormen en deze traditie zet zich voort, onder andere bij iris van Herpen.

• Conceptueel. De Arnhemse Mode Academie leert studenten eerst ontwerpen vanuit het hoofd en dan pas met de handen.

• Futuristisch. Nederlandse ontwerpers omarmen vernieuwing. In de jaren zestig de Space Age en sieraden van niet-edele metalen en nu 3D geprinte jurken van Iris van Herpen.

Humor

• Non-conformistisch. Nederlanders zijn niet bang op te vallen door alternatieve kleding.

• Bont, bonter, bontst. Waar vindt je zoveel kleurige kleding bij elkaar met rode broeken voor (wat oudere)  mannen, Oilily kleding voor kinderen en King Loui jurken voor vrouwen? Vaak is het idee ingegeven door tradities in streekdrachten. Koos van den Akker, Fong Leng, Frank Govers en Bas Kosters staan in de traditie van kleurigheid met een voorkeur voor blauw, bijvoorbeeld het koningsblauw van Máxima’s japon.

• Humor. Er zit vaak een knipoog in Het hoeft niet zo bloedserieus. Zie de trouwjapon van Prinses Mabel, gemaakt door Viktor en Rolf met strikken in diverse grootte.

Persoonlijke expressie

• Vrijheid.  Vrijheid in denken en bewegen. In de jaren zeventig had Nederland het grootste aantal spijkerbroeken per inwoner ter wereld. De vrijheid van denken heeft ook bijgedragen tot een tolerant klimaat in de Nederlandse modewereld, waardoor persoonlijke expressie en extravagante ontwerpen tot bloei komen.

Sabrina Bongiovanni maakte, ter gelegenheid van de tentoonstelling,  een serie mooie modeshoots van de Nederlandse mode te midden van  het Nederlandse landschap. Kijk daarvoor ook in de catalogus.

Er is veel en goede afstemming met de andere musea die aan mode doen, onder meer het Centraal Museum in Utrecht, vertelde Tempel. Op dit moment wordt gewerkt aan een gezamenlijke site. Ik herinner me de enorme toeloop op een vorige modetentoonstelling, die over Coco Chanel. Als ik het zo inschat zal ook deze tentoonstelling niet te klagen hebben over belangstellenden.

 

Datum:
19 september 2015 / 7 februari 2016

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0