ROOTS - Tekeningen van Samah Shihadi | Museum More
ROOTS - Tekeningen van Samah Shihadi | Museum More
Samah Shihadi tekent tegen het vergeten. Met delicate, fijnzinnige en precieze werken verbeeldt deze Palestijnse kunstenaar haar historische wortels en ontheemding op een persoonlijke en tegelijk universele wijze.
Haar hyperrealistische tekeningen in zwart-wit, en alle grijstinten daartussen, lijken statements die ook troost bieden. Een selectie van Shihadi’s beladen landschappen, ontroerende familietaferelen, symbolische stillevens en mystieke zelfportretten zijn te zien in Roots, haar eerste museale solotentoonstelling in Europa.
Aan tafel
Heimwee naar huis, misschien meer nog een verlangen naar een verloren thuis, vormen belangrijke thema’s in het nog jonge oeuvre van Samah Shihadi (Sha’ab, 1987). Met potlood en houtskool tekent ze onder meer groenten, fruit en kruiden. Motieven als tijm en vijgenbladeren kiest ze niet toevallig: het zijn producten die in Palestina veel voorkomen. Op het eerste gezicht lijken het prachtige botanische afbeeldingen. Maar bij nadere beschouwing roepen ze ook een gevoel van nostalgie op. Die sensatie wordt versterkt doordat Shihadi’s sobere kleurgebruik doet denken aan oude zwart-wit foto’s. En met fotografische nauwkeurigheid tilt ze samen koken en samen eten op tot rituele gebeurtenissen. De tafel dient als ankerpunt voor families die herinneringen ophalen, die met voedsel, met geuren en smaken hun geschiedenis levend houden. Ook buiten het domein van de keuken, tekent Shihadi vertellingen over heden en verleden.
Landschappen
In Shihadi’s landschappen brengt ze een ode aan geboortegronden, van generaties terug. De kunstenaar reisde fotograferend door verlaten gebieden die terugkomen als monumentale tekeningen waarin soms haar familieleden figureren. En soms slechts steenresten, relieken van oude bebouwing. Haar (groot)ouders afkomstig uit Mi’ar konden nooit meer terugkeren naar hun dorp dat rond 1948 verwoest werd. De inheemse cactus, stekelig maar sterk, is een terugkerend onderwerp in Shihadi’s werk. De plant groeit waar ooit de huizen stonden van een gemeenschap die nu verspreid over de wereld woont en is voor veel Palestijnen verbonden met hun identiteit als een teken van geduld en verzet.
Vrouwen als dragers familietraditie
Niettemin dreigen Palestijnse tradities in vergetelheid te raken in de diaspora. Shihadi lijkt met haar kunst het collectieve geheugen te willen verrijken. Culturele gebruiken legt ze vast voor de toekomst. Daarbij is een hoofdrol weggelegd voor vrouwen als dragers van familietradities en cultureel erfgoed. Shihadi’s moeder en zus beeldt zij onder meer af binnen het huiselijk domein, soeverein in een patriarchale samenleving waarin mannen het mandaat hebben. De bezigheden van deze vrouwen lijken praktisch en aards, geleid door het bestaan van alledag.
Feministisch
Maar Shihadi’s tekeningen hebben ook een feministische inslag. Met metaforische symbolen creëert ze een surrealistische sfeer rondom andere, zichtbaar onafhankelijke vrouwenfiguren in haar werk. Deels geïnspireerd op klassieke tarotkaarten en astrologie, mythologiseert Shihadi de vrouw in een reeks mystieke zelfportretten. De kunstenaar verschijnt er als Vrouwe Justitia, Hogepriesteres of Keizerin. Statig en machtig. Met attributen zoals een zwaard en weegschaal, ontleend aan westerse rechtssymboliek die teruggaat tot de Romeinse tijd. Of met een koptisch kruis, het teken voor leven dat stamt uit de Egyptische oudheid. De vrouw heeft hier een onaantastbare, bijna bovenaardse status. Ze heeft een magische identiteit, die religie en afkomst overstijgt. Die de geschiedenis zelf overstijgt. Zonder thuis, zwevend in een leeg universum, was ze altijd al klaar voor een positie die haar toekomt.
Samah Shihadi
Samah Shihadi (1987) werd geboren in Sha’ab en woont en werkt in Haifa, Israël. Ze behaalde een BA van het Oranim College, Israël (2012) en MFA aan de Haifa University, Israël (2015). Ze won verschillende prijzen, waaronder de Haim Shiff Prize for Figurative-Realistic Art in 2018, waarna de solotentoonstelling Spellbound in het Tel Aviv Museum of Art volgde. Haar werk is internationaal tentoongesteld en vertegenwoordigd in zowel particuliere als museale collecties, voornamelijk in het Midden-Oosten. Shihadi’s grote voorbeelden zijn kunstenaars zoals Georgia O'Keeffe, Frida Kahlo en Shirin Neshat, sterke vrouwen die het (eigen) vrouwelijk lichaam tot onderwerp namen.
Workshop fijn-tekenen
Op zondag 14 mei geeft de Nederlandse kunstenaar Medy Oberendorff een workshop fijn-tekenen ter ere van Shihadi’s tentoonstelling. Oberendorff studeerde aan de Academie voor Beeldende Kunst Maastricht en behaalde een Master Wetenschappelijke Illustratie aan de Universiteit Maastricht. Haar boek Wonderbos werd in 2021 bekroond met een Zilveren Griffel. Klik onder door voor meer informatie!
Palestijns recept
Geïnspireerd op Shihadi's kunst en haar favoriete gerecht, creëerde de beroemde chef-kok Sami Tamimi speciaal dit recept voor Shulbato. Te lezen in het Nederlands, Engels en Arabisch.
Afbeeldingen
1) Cooking series 2, 2018, 2) Mansaf, 2018, 3) Cooking series, 2018, 4) Wheat, 2018, 5) Hanging series, 2018, 6) patience Sabre series, 2019, 7) rebirth, 2022
