Unesco herdenkt 100e sterfdag van Ludovic Zamenhof, de uitvinder van het Esperanto

In 2017 was het 100 jaar geleden van Ludovic Zamenhof overleed. Hij was arts en linguïst en leefde van 1859-1917.

Zamenhof werd geboren in de multinationale gemeenschap van de stad Białystok. Al op jonge leeftijd maakte hij de eerste versie van zijn Lingwe Uniwersala. In 1885 voltooide hij zijn project. Hij had een nieuwe internationale taal uitgevonden.

Eenvoudige grammatica

In eerste instantie dacht hij aan het Latijn, maar hij realiseerde zich dat dat die taal grammaticaal te complex was. Zamenhof sprak zelf meerdere talen. De talen waar hij mee opgroeide waren Russisch, Jiddisch en Pools maar hij sprak ook vloeiend Duits. Later leerde hij Frans, Latijn, Grieks, Hebreeuws en Engels, hij had ook interesse in Italiaans, Spaans en Litouws.

Hij ontdekte, dankzij het Engels dat het vervoegen van werkwoorden eigenlijk overbodig was. Zo maakte hij een eenvoudige grammatica. Voor het vocabulaire ontdekte hij dat juist door een stam van een toevoeging te voorzien (dankzij het Russisch) je makkelijk nieuwe woorden creëert. Als basis voor zijn vocabulaire koos hij de Romaanse en Germaanse talen, die op dat moment het meest onderwezen werden.

Doktoro Esperanto

In 1887 publiceerde hij een leerboek in het Russisch: ‘De internationale taal - Voorwoord en volledige methode’, onder het pseudoniem Doktoro Esperanto. Het pseudoniem betekent ‘De dokter die hoopt’. De nieuwe taal werd ernaar vernoemd. In hetzelfde jaar werd het leerboek gepubliceerd in het Pools, Frans, Duits en Engels.

De eerste Esperanto-clubs begonnen te ontstaan en de voordelen van de taal werden erkend door taalkundigen. In 1905 vond in Boulogne-sur-Mer, Frankrijk, het eerste wereldcongres van het Esperanto plaats. Tijdens zijn verblijf in Frankrijk ontving Zamenhof de versierselen van de Nationale Orde van het Legioen van Eer. In 1906 publiceerde Zamenhof ‘Humanitisme’, dat ging over het idee een unie van alle naties met elkaar te laten communiceren in een gemeenschappelijke taal.

120 landen

De door hem geïnitieerde Esperantobeweging heeft zich over de hele wereld verspreid, de schepper ervan gaf de rechten vrij, zodat het Esperanto voor eenieder ter beschikking stond. Het werk van Ludovic Zamenhof is wereldwijd bekend en wordt beoefend in meer dan 120 landen. Velen hebben  soortgelijke pogingen gedaan één wereldtaal te maken, maar Zamenhof is de enige die wereldwijd succes heeft geboekt.

Ik maakte een aantal jaren geleden kennis met een van de vertalers Nederlands – Esperanto, Gerrit Berveling. Hij had twee titels van Stephan Lang in het Esperanto vertaald. Het boek ‘De Mollenjager’ verscheen in 2008 als ‘La talpoĉasisto’ en ‘De Transsylvanische Bruiloft’ in 2010 als  ‘La Transilvana Nupto’.

http://bit.ly/2DEvXuw    http://bit.ly/2n6WpCy