Bevrijding van Europa

Tijdens de bevrijding was Europa getuige van de grootste militaire operaties die de wereld ooit heeft gezien. De verwoestingen waren van een ongekende schaal en de geallieerde legers stuitten op het meest omvangrijke moordproject uit de geschiedenis: de Holocaust.

Om Europa uit de klauwen van nazi-Duitsland te bevrijden, waren een aantal ongekende staaltjes van militaire planning nodig. Honderduizenden manschappen, voertuigen en materiaal moesten allereerst voet aan wal krijgen op het Europese vasteland. Op 6 juni 1944 landden de geallieerde legers op verschillende Normandische stranden en wisten na een maand van bittere gevechten door te breken en de Duitsers uit Frankrijk te verjagen. Vervolgens vond in september 1944 de grootste luchtlandingsoperatie uit de geschiedenis plaats ten einde de grote Nederlandse rivieren over te steken; de jammerlijk mislukte Operatie Market Garden.

Race naar Berlijn

Tegelijkertijd rukten de Russen met hun gigantische leger vanuit het oosten op. Toen steeds duidelijker werd dat Duitsland de oorlog zou verliezen, werd de militaire opmars van de geallieerden een race met de Sovjets over wie het eerste in Berlijn zou arriveren. De Russen trokken aan het langste eind en veroverden de Duitse hoofdstad op 2 mei 1945. Weken van de meest hardnekkige en bloedige stadsgevechten waren aan de Duitse overgave vooraf gegaan. Vooral fanatieke soldaten uit de Hitlerjugend en buitenlandse SS-eenheden  verdedigden de overgebleven nazi-bolwerken tot de laatste man.  Toen Berlijn op 2 mei in Russische handen viel, waren alleen Tsjechië, Noorwegen, Denemarken en West-Nederland nog in Duitse handen.

Kater

Op 8 mei capituleerden alle overgebleven Duitse strijdkrachten en kwam er een einde aan de oorlog. Het leed was echter nog niet voorbij. Miljoenen burgers hadden hun verwoeste steden en dorpen ontvlucht en doolden vaak maandenlang over de Europese wegen. In de bevrijdde concentratiekampen werden de overlevenden in quarantaine gehouden om de verspreiding van ziektes te voorkomen en de voeding te regelen. Velen bezweken alsnog, in sommige gevallen zelfs door overvoeding.

Ondertussen hielden met name de Russen flink huis in het door hen veroverde gebied van Duitsland. De frustraties van de jarenlange en loodzware campagne kwamen tijdens de eerste weken na de capitulatie tot uiting door massale verkrachtingen van Duitse meisjes en vrouwen. Hiernaast werden miljoenen Duitsers die ten oosten van de Oder woonden naar het westen verjaagd om ruimte te maken voor het nieuwe Polen, dat een flink stuk naar het westen opschoof.

De verwoestingen waren van zo’n grote schaal dat velen zich niet konden voorstellen ooit nog de draad op te kunnen pakken. In Duitsland sprak men zelfs van Stunde Nul, of het uur nul. Gelukkig krabbelde Europa (met name West-Europa) razendsnel overeind. De Marshallhulp van de Amerikanen leidde tot een waar Wirfschaftwunder, of economisch wonder. Het trauma van de oorlog maakte plaats voor hoop op een betere toekomst, die al snel volgde. Alleen Oost-Europa kampte nog met de schaduw van het communisme en Sovjetinmening totdat ook zij zich bij de Europese familie konden aansluiten na 1989.

Tags

Reageren