De reizen van de Nederlandse Marine Kanonneerboot Hr.Ms. Johan Maurits van Nassau in kleur! (1931-1939)

De reizen van de Nederlandse Marine Kanonneerboot Hr.Ms. Johan Maurits van Nassau in kleur! (1931-1939)

De Hr.Ms. Johan Maurits van Nassau werd gebouwd door de Koninklijke Maatschappij De Schelde in Vlissingen, bouwnummer 195. Het werd te water gelaten op 17 juli 1931, voltooid op 20 augustus 1932 en in gebruik genomen op 5 april 1933.

De lengte van het schip was 78,65 meter en de grootste breedte 11,60 meter met een diepgang van 3,75 meter. Het had Triple Expansion-motoren met 4 Yarrow-ketels en een motorvermogen van 2100 pk.

Opgedragen aan Ricks vader

De bunkercapaciteit was 273 ton stookolie. De snelheid was slechts 15 knopen, vrij laag voor een oorlogsschip. De bemanning bestond uit 124 koppen en de bewapening van 3 kanonnen van 15 cm, 2 van 40 mm, 4 van 12,7 mm en vier machinegeweren van 7,7 mm.

Deze film is opgedragen aan Ricks vader die van januari 1939 tot mei 1940 op deze kanonneerboot heeft gediend.

Den Helder

Op 21 januari 1938 keerde de kanonneerboot terug naar Den Helder voor onderhoud en modernisering. Aan de hoofdmast werd een platform geïnstalleerd. Dit resulteerde in een kleine luchtafweerbatterij bestaande uit vier 12,7 mm mitrailleurs in Solothurn dubbele opstelling. Daarnaast werd de brug gemoderniseerd en gesloten.

Het schip vertrok vervolgens weer op 27 mei 1938 naar de Straat van Gibraltar, waar de konvooidiensten tot 28 september voortduurden.

Geweldige ervaring

Ricks vader werd in de herfst van 1938 opgeroepen om bij de marine te dienen. Zo'n oproep negeren was geen optie omdat het tot 10 maanden gevangenisstraf zou kunnen leiden. Op 1 september 1938 kwam hij aan op de Marinierskazerne Nieuwediep/Willemsoord, kortweg MKWD. Het betreden van de dienst was voor iedereen een geweldige ervaring, zoals deze afbeeldingen laten zien. Het was ook veel gesjouw met plunjezakken en de eerste avond moest worden besteed aan het markeren van de ontvangen Marinekleding.

Nederlands-Indië

Op 6 oktober 1938 keerde de Johan Maurits terug naar Den Helder waar het schip werd klaargemaakt voor een nieuwe periode in Nederlands-Indië. Volgens ‘de Staat van In mijn vaders dienst’, diende hij eerst meer dan twee maanden bij de Onderzeedienst voordat hij op 3 januari aan boord ging. Op 12 januari 1939 vertrok de Johan Maurits naar de Antillen. Net als tijdens de maidentrip van de Johan Maurits in 1933 deed het schip ook dit keer Punta Delgada op de Azoren aan.

De Kreeftskeerkring werd op 23 januari 1939 gepasseerd. Dankzij de bewaarde gegevens van Ricks vader is deze informatie voor het eerst aan de oppervlakte gekomen.

Passeren van de evenaar

De passage van de tropen en de evenaar is altijd een belangrijke maritieme gebeurtenis geweest. Zo werd het passeren van de Kreeftskeerkring maar liefst acht keer genoteerd in de officiële archieven van Ricks vader. Vooral de oversteek van de evenaar werd gevierd. Elk bemanningslid dat voor het eerst de evenaar overschreed, moest een ritueel ondergaan dat enigszins te vergelijken is met het ontgroenen van nieuwe studenten. Bovendien werden ze aangepakt door een oude rot vermomd als Poseidon (Neptunus) ingezeept, geschoren en afgespoeld. Na succesvolle afronding ontving elk een certificaat dat persoonlijk ondertekend was door "Neptune". Zie het exemplaar van Ricks vader.

Nederlandse Antillen

Op 8 februari 1939 arriveerde het schip op de Nederlandse Antillen. Details over deze periode in het Westen zijn schaars. Uit foto's van Ricks vader blijkt dat Suriname (omstreeks 18 juni), Aruba en Caracas in Venezuela zijn bezocht. Deze filmbeelden geven een goed beeld van het verblijf van de Johan Maurits aan de kade van Willemstad op Curacao.

Hier komt de beroemde drijvende Pontjesbrug, of Emmabrug, in beeld.

Mobilisatie

De periode op de Antillen werd afgebroken omdat in september 1939 de mobilisatie in Nederland begon, in verband met het dreigende Duitse gevaar. Het nieuwe artillerie-instructieschip Hr.Ms. Van Kinsbergen zou de taak van stationsschip overnemen van de Johan Maurits. De Nederlandse wateren werden te gevaarlijk geacht voor artilleriecursussen en moesten daarom in het Westen worden voortgezet. Op 31 oktober 1939 kwamen de Van Kinsbergen aan in Willemstad. Vervolgens vertrok de Johan Maurits op 8 november 1939 naar Nederland, waarna zij op 13 november opnieuw de Kreeftskeerkring passeerde en op 29 november 1939 in Nederland arriveerde.

Wordt vervolgd in deel 2!

Bron: NIMH (met toestemming).

De originele zwart-witbeelden zijn bewegingsgestabiliseerd, snelheidsgecorrigeerd, hersteld, verbeterd en ingekleurd door middel van A.I. videosoftware.  Met veel dank aan Rick88888888