De romanticus in de fotograaf

De bovenstaande gomdruk maakte Harm Botman in 1972.

Alhoewel de Romantiek een periode uit de geschiedenis is die rond 1800 begon, en doorliep tot begin twintigste eeuw, is het niet ongewoon iemand ook vandaag de dag nog een romanticus te noemen. Romantiek is van alle tijden.
Ze ontstond in de literatuur, breidde zich uit tot architectuur, muziek, en schilderkunst.
Wanneer die stroming zo breed is, en een zo lange periode beslaat, ligt de vraag voor de hand of romantische kenmerken in de fotografie een rol spelen?
De volgende kenmerken van de Romantiek zijn ontleend aan literatuur.

1. Historische belangstelling. Pogen aan het heden te ontkomen door onder te duiken in het verleden, of in het exotische.
2. Individualisme. De kunstenaar zoekt niet naar wat hem bindt aan anderen maar naar wat hem onderscheidt. Zelfs in zijn uiterlijk toont hij zijn anders zijn: kleding, haardos.
3. Opstandigheid. Ingaan tegen burgerlijkheid, regels niet willen naleven.
4. Liefde voor de natuur. Een zekere afkeer van mensen gaat gepaard met zich één voelen met de onbedorven natuur.
5. Humor-cultus. Humor is tweepolig: van de ene kant wekt zij op tot lachen, van de andere kant ontroert zij. Zij is een lach ín een traan.
Deze vijf kenmerken komen voort uit die ene kiemcel: onvrede met het hier en nu.

      • Fotografen kunnen eenvoudig ingedeeld worden, namelijk digitaal of analoog werkend. Sommigen fotograferen uitsluitend analoog. Sommigen maken gebruik van technieken uit de negentiende eeuw, de zogeheten oude technieken: gomdruk, bromoliedruk, blauwdruk.
        Soms werken hedendaagse fotografen met een zelfgebouwde camera obscura, een apparaat dat al lang geleden werd gebruikt.
        Het kenmerk: historische belangstelling is dus van toepassing.Dat geldt overigens ook voor de fotografen die het exotische verkiezen boven het nabije, het bekende, de dagelijkse omgeving.
      • Individualisme dringt door tot veel terreinen van de samenleving, ook tot de fotografie.
        Een fotograaf wil zich onderscheiden. Ook al is het besef aanwezig dat een foto zelden uniek is; onderscheiding in de vorm van een eigen stijl hebben, is een begerenswaardig kenmerk voor elke fotograaf. Een eigen weg gaan, autenthiek zijn.
        Wat het uiterlijk betreft zijn er velen die duidelijk tonen dat ze foto’s maken: hun camera hangt over een schouder, of voor een buik.
        Ook dit kenmerk komt dus terug in de fotografie.
      • Opstandigheid kan samengaan met de behoefte zich te onderscheiden.
        Algemeen geldende regels uit de fotografie of fotografische technieken worden door sommigen bewust en opzichtig overtreden. Sommigen uit het analoge tijdperk gaan daar heel ver in: door bewust te knoeien, te rommelen. Onder andere juist daardoor zijn ze succesvol.
      • Dat de natuur een constante en grote bron van inspiratie voor veel fotografen is, mag duidelijk zijn.
      • Humor opgevat als een vorm van geestigheid in combinatie met realistische geënsceneerde opnamen zorgt voor hedendaagse surrealistische foto's. Daar zijn makkelijk voorbeelden van te googlen met de woorden [humor foto]. Sommige zijn erotisch en vrouwonvriendelijk van aard.

De Romantiek was een reactie op het Rationalisme en een voortzetting van het Sentimentalisme.
Sommige fotografen willen niet alles verstandelijk benaderen, bedenken; zij werken liever op basis van intuïtie. Een sentimentalist laat het gevoel overheersen. Dat speelt zeker ook een rol in de fotografie.

Libanonceder
Uit: De boom een verademing, p 46. Loek Raemakers 2014
 
 

Fotograaf  Harm Botman, http://www.fotoexpositie.nl/exposities/rolling_stones.html

Reageren