Een Belga rook je nooit alleen !

Alles begint bij de Broers François en Alphonse Vander Elst die in 1875 in Leuven een sigarenhandel beginnen. Al snel beginnen ze een eigen productie van  sigaren en pruim- en snuiftabak.

In 1923, net na de eerste wereldoorlog, lanceren de broers  Alphonse en François Vander Elst  een nieuw sigarettenmerk met als doel het patriottische gevoel van de Belgische burgers te versterken.

Zowel voor de naam Belga, als de nationale driekleur (zwart, geel en rood) werden gelinkt met België. Rond diezelfde periode ontstond er eveneens een nieuwe Belgische munteenheid met identieke naam om een verschil te maken met de Franse frank. Sommige bronnen vermelden dat de naam van het nieuwe sigarettenmerk hiervan is afgeleid, doch blijkt dat de munteenheid pas later werd ingevoerd (tussen 1926 en 1944). De prijs van een pakje sigaretten kwam echter wel juist overeen met 1 Belga.

Het merk groeide al snel uit tot het  populairste sigarettenmerk van Belgïe, mede door sterke advertenties en grote herkenbaarheid.

Éen van de belangrijkste herkenbare punten is “Het Belga-meisje”. Deze afbeelding van een dame met hoed siert als sinds 1925 het pakje sigaretten. Alhoewel ze in de geschiedenis van het merk verschillende gedaanteveranderingen heeft ondergaan, blijft ze het grootste handelsmerk.

Het was een zekere Antwerpse Paula Bollaert die model stond voor de Zwitserse kunstenaar Leo Marfurt die reeds jaren in Antwerpen een eigen bureau had opgestart met al enkele belangrijke klanten zoals de Belgische autobouwer Minerva.

Hoe de broers Vander Elst bij Paula Bollaert terecht kwamen is al een even merkwaardig verhaal. Ze ontdekten hun model bij een bezoek aan de fabriek van Schweppes, waar Paula werkte als secretaresse. Het was echter niet haar eerste opdracht, ze stond eerder al model voor de droomprinses van Globe, een citroendrank van Schweppes.

Na de afbeeldingen met Paula maakte Marfurt nog enkele andere afbeeldingen/advertenties met ‘Belga-meisjes’. Hij was echter niet de enige kunstenaar die dit deed. Het merk deed in 1935 beroep op René Magritte om de opvolgster te maken. Magritte zou zich daarbij vooral gebaseerd hebben op zijn echtgenote en grote liefde Georgette.

Tijdens de Tweede wereldoorlog verdween het merk even uit de handel , omdat de Duitse bezetters vonden dat het patriottische karakter van Belga te groot was.

In 1947 openen de gebroeders Vander Elst (ondertussen onder de naam Tabacofina – Vander Elst) een nieuwe fabriek in Merksem, die opnieuw Belga gaat fabriceren. Het merk pikte de draad weer op en er kwamen er nog meerdere Belga-meisjes, maar niet meer met dezelfde impact als de oorsponkelijke tekeningen

In de jaren zestig stond een miss België model voor het nieuwe Belga-meisje, maar dewelke is ons nog onbekend.

Als in 1972 Tabacofina – Vander Elst wordt verkocht aan de Britse groep Rothmans verliest het merk een eerste maal haar Belgische identiteit, maar het Belga-meisje blijft wel nog steeds het pakje sieren.

In de jaren negentig verdween het bekende meisje met de hoed even van de pakjes. De fabrikant wou een jonger publiek aantrekken met een frissere look en naam Belga Fire.

Eind jaren negentig komt het bedrijf in handen van British American Tobacco  (BAT) . Zij beseffen maar al te goed dat het een grote vergissing was om Miss Belga niet als als belangrijkste handelsmerk te gebruiken. Ze deden vervolgens een beroep op Anne-Marie Verdurmen  (Manitoba) om een nieuwe modernere versie van het Belga-meisje te maken en redden daarmee de ondergang van het merk.

De sigarettenproductie zit echter reeds een tijdje in het slob en na verschillende saneringen sluit in 2004 de fabriek in Merksem. Het Belgische patriottische merk wordt vanaf dan niet langer in België geproduceerd, maar verhuist naar Nederland.

Eind juni 2014 raakt bekend dat Britisch American Tabaco het merk Belga zal afbouwen  en de sigaretten  verder zal verkopen onder de Amerikaanse naam Lucky Strike. De overgang zal wel geleidelijk aan gebeuren via een eerste stap ‘Belga Lucky Strike’.

De dagen van Miss Belga lijken definitief geteld !