"Je geeft het vlees op de botten van de geschiedenis", een interview met Waterloo reënactor Wim Jung

Bij het doen van onderzoek naar de Nederlandse historisch reënactment-wereld ben ik de laatste jaren verschillende interessante personen tegengekomen. Zo ook Wim Jung uit Voorburg. Wim is actief in vijf reënactmentgroepen maar draagt de Napoleontische periode een bijzonder warm hart toe. Door toeval was hij in 1995 bij de eerste Waterloo reënactment herdenking. Op 20 juni 2015 doet hij mee met de 200-jarige herdenking van Waterloo, tevens zijn laatste reënactment optreden in het uniform van het Nederlandse 7de Bataljon Infanterie van Linie (1815). 

Kun je als introductie iets over jezelf vertellen?

Gaan we doen! Mijn naam is Wim Jung, woonachtig te Voorburg. Ik heb bouwkunde gestudeerd en ben als bouwkundig ingenieur werkzaam geweest voor commerciële bedrijven en de overheid. Daarnaast zat ik bij de vrijwillige brandweer. Daar heb ik uiteindelijk een leidinggevende functie kunnen betrekken. Door een toen nog bestaande regeling mocht ik op mijn 55ste met pensioen. Geen dag spijt van gehad, ik verveel me nooit!

Hoe ben je in aanraking gekomen met historisch reënactment?

In 1979 was ik met mijn toenmalige vrouw op vakantie in Canada. We bezochten een stadje met een vesting genaamd Fort Erie en daar werd door reënactors een belegering nagespeeld. Ik vond dat geweldig om te zien er raakte gelijk geïnspireerd. Het fenomeen historisch reënactment was in Nederland nog onbekend. Later ben ik – door mijn onderzoek naar de Romeinse tijd – in aanraking gekomen met het Gemina project. Dat is de oudste Nederlandse Romeinen-reënactmentgroep. Een van de stichters van die groep, Paul Karremans, deed altijd mooie uitspraken over historisch reenactment. Hij zei wel eens tegen mij: “Je geeft als reënactor het vlees op de botten van de geschiedenis”. 

Kun je iets vertellen over de Slag bij Waterloo?

Waterloo is voor mij een interessante veldslag omdat Napoleon daar voorgoed verslagen is en het een ommekeer in de Europese politiek teweeg heeft gebracht. Ik heb me verdiept in de rol van het Nederlandse leger dat de dag voor Waterloo in 1815 strijd leverde met de Franse troepen van Maarschalk Ney. Bij Quatre Bras heeft het Nederlandse 7e Bataljon Infanterie moedig stand gehouden en gezorgd dat het leger van Napoleon vertraagd werd. Het was een vroege, maar in mijn ogen beslissende fase in de strijd. Later hebben de Pruisen samen met de Engelsen Napoleon kunnen verslaan. Maar het scheelde niet veel of we hadden dit gesprek in het Frans moeten voeren!

Hoe ben je bij het Waterloo reënactment terecht gekomen?

Ja, dat is een grappig verhaal. Ik ben ook geïnteresseerd in de Napoleontische tijd maar kwam per toeval met de eerste Waterloo reënactment herdenking in 1995 in aanraking. Door mijn activiteiten in de Romeinen reënactmentgroep wisten mensen dat ik ook diverse musketgeweren bezit. Er werd gevraagd of ik die geweren wilde uitlenen aan een groepje reënactors die naar Waterloo gingen. Ik heb er over nagedacht en besloot om mee te gaan. Wat ik op die dag meemaakte overtrof mijn verwachtingen: het was net echt! Het had ‘s nachts en ‘s ochtends geregend en pas rond 12:00 ’s middags werd het droog en begon de zon te schijnen, net als toen. Wij marcheerden door de modder het slagveld op en moesten het opnemen tegen een Franse overmacht. We stonden met 30 Nederlandse reënactors tegenover 400 Fransen. Het was heel realistisch, je stond op een afstand van 40 meter op elkaar te vuren. Het lawaai, de kruitdamp en de spanning was zo sterk dat ik mezelf afvroeg of ik het in realiteit wel had aangedurfd.        

Waar komt je fascinatie voor geschiedenis vandaan?

Mijn opa woonde aan de Effathalaan te Voorburg, aan de rand van waar ooit het stadje Forum Hadriani gelegen heeft. Daar werd een grote olietank onder de grond geplaatst en bij de graafwerkzaamheden kwamen allerlei archeologische bodemvondsten tevoorschijn. Helaas heeft mijn opa een fout gemaakt: hij gaf het gevonden aardewerk weg en heeft zelf alleen een paardenkies gehouden! Ik ben door de verhalen van mijn opa geïnteresseerd geraakt in geschiedenis en heb later meegeholpen bij onderzoek naar Forum Hadriani, mijn naam staat in verschillende boeken die daar over verschenen zijn.

Waarom heb je de Waterloo herdenking van 2015 aangegrepen als je laatste veldslag?

Het heeft natuurlijk een symbolische lading. Ik was er in 1995 bij en nu twintig jaar later doe ik, inmiddels 65 geworden, met de 200ste herdenking mee. Ik heb als Napoleontisch reënactor heel veel gezien en meegemaakt, en word ook een jaartje ouder. Ik vind dit een mooi moment of afscheid te nemen! Daarnaast is er veel aan het veranderen in de reënactmentwereld. De reënactors van het eerste uur zijn bijna allemaal weg, hun mentaliteit mis ik wel een beetje. Van de vijf verschillende reënactmentgroepen waar ik ooit lid van was, kies ik er nu voor één: en dat is de Amsterdamse schutterij uit de Hollandse zeventiende eeuw. Leuk en ongedwongen.