KEIZER KAREL IN HALLE

In 1520 kwam Karel V samen met zijn broer Ferdinand te voet naar Halle om Onze-Lieve-Vrouw van Halle te bedanken voor het vervullen van zijn keizerlijke droom. Pas daarna trok hij verder naar Aken waar hij gekroond werd. Hij gaf de bekende Renaissance-kunstaar Jehan Mone opdracht tot het maken van het wereldberoemde altaarretabel voor de basiliek. Het is te bewonderen in de Trazegnie-kapel. Het beeld van Onze-Lieve-Vrouw liet hij tooien met zijn mantel. Karel, de oudste zoon van Filips de Schone en koning van onder meer koninkrijken op het Iberische schiereiland, is zeker één keer te Halle op bedevaart geweest. In 1520 kwam hij uit Brussel naar Halle om het Mariabeeld eer te bewijzen.

Waarom? Karel, die keizer Karel V zou worden, was te Montserrat in Catalunya waar net als te Halle een zwarte madonna, de Moreneta, aanbeden wordt, nadat in verscheidene delen van zijn Spaanse rijken gezworen had om de plaatselijke wetten te aanvaarden en na te leven toen hij in 1519 de dood van zijn grootvader Maximiliaan van Oostenrijk vernam. Hij reisde naar Barcelona waar hij hetzelfde jaar een kapittel van de Orde van het Gulden Vlies voorgezeten had, en van daaruit via Galicië en via de Golf van Biscaje en de Noordzee zo snel mogelijk naar de Nederlanden. Hij die heerste over een groot deel van de toen-bekende wereld, wilde de keizerskroon van het Heilig Roomse Rijk van Maximiliaan overnemen.

Gemakkelijk was dat niet: de kroon was immers niet erfelijk. Om rooms-koning te worden moest men verkozen worden door de keurvorsten van het Heilig Roomse Rijk, 4 wereldse en 3 religieuze potentaten. Pas daarna werd men door kroning door de paus keizer. Karel was niet de enige kandidaat. Zijn erfvijand en koning van Frankrijk Frans I had zich ook kandidaat gesteld. Met fortuinen probeerde hij de keurvorsten aan zijn kant te krijgen. Karel speelde het spel anders: cru, zoals men dat van hem toen al en ondanks zijn jeugdige leeftijd gewoon was. Hij liet zijn troepen Frankfurt waar de keurvorsten samengekomen waren om de rooms-koning aan te duiden, omsingelen. De uitgeoefende militaire druk lukte. Karel won het pleit: op 8 juni 1519 werd hij tot rooms-Koning verkozen.

Een goed jaar later, op 23 oktober 1520, werd hij te Aken als rooms-koning geïnstalleerd. Het zou nog duren tot 24 februari 1530, de dag van zijn dertigste verjaardag, vooraleer hij te Bologna door paus Clemens VI tot keizer gekroond werd. In 1520 ging Karel vanuit Brussel naar Halle om de zwarte madonna voor zijn verkiezing te danken. Hij en zijn broer Ferdinand die na hem keizer worden zou, werden door een lijfwacht begeleid. Karel bood de zwarte madonna een kostbaar kleed dat niet bewaard is, aan.

Één van de leden van de lijfwacht was een zwarte, de eerste te Halle. Hij werd door Jan Janz Mostaert die rond 1470 te Haarlem geboren werd en er in 1552 of 1553 stierf en van 1516 tot 1526 te Mechelen aan het hof van Margaretha van Oostenrijk, tante van Karel V en landvoogdes van de Nederlanden, gewerkt heeft, geschilderd. Het schilderij van 30,8 bij 21,2 centimeter bevindt zich in het "Rijksmuseum" te Amsterdam. Titel: "Portret van een Afrikaanse man", ook wel "Gekerstende Moor" genoemd. Het is geschilderd in olieverf op een eikenhouten paneel.

Belangrijk is het medaillon dat de zwarte op zijn hoofddeksel draagt. Het is een bedevaartsinsigne, vergelijkbaar met de schelp van Santiago de Compostela. Een exemplaar ervan wordt in het "Germanisches Nationalmuseum" te Nürenberg bewaard. Het wordt “Maria met Kind op troon” genoemd. Niet zomaar een Maria met kind, maar de Halse Maria met Jezus.

Tags

Reageren