#kerkverhalen: Alexiaan in Son

Hij was 11 jaar dood toen ik geboren werd.  Mijn oom Piet, kloosternaam  Norbertus. Mijn derde doopnaam luidt ook zo.  En ik wist tot voor kort absoluut niets van hem.

Ik had al eens wat rondgevraagd , bij de Norbertijnen in Postel, vanwege de naam Norbertus, maar ook omdat ik een vage herinnering had aan een bezoek daar, met mijn vader, aan iemand die hem gekend had. Het zal rond 1965 zijn geweest . Maar mijn vragen leverden weinig op.  De Norbertijnen herdenken dagelijks tijdens hun diensten hun doden, wees niet verbaasd als er iemand wordt herdacht die in 1739 is overleden,  en, zoals de gastenpater mij zei, hij zou die naam zeker gekend hebben.

Alexiaan

Een doos bij elkaar geveegde familiestukken die mijn kant uit kwam bracht me verder. Op een bidprentje zag ik dat Piet  Alexiaan was geweest.  Alexianen, ze heten ook wel cellebroeders, vormen een van oorsprong middeleeuwse congregatie, die oorspronkelijk pestlijders verzorgde en begroef. Pestepidemieën kwamen tenslotte in die tijd pakweg om de tien jaar voor.  In Leiden, waar ik woon, hadden ze tussen 1421 en 1576 ook een klooster. Na de Reformatie verdwenen ze uit Nederland, maar heel even beleefden ze een comeback in het Brabantse Son, waar de broeders tussen 1914 en 1957 een sanatorium hadden voor TBC-lijders.

Een vriendin verwees me naar de heemkundige kring  Son en Breugel, die ooit een aflevering van haar tijdschrift aan de Alexianen daar had gewijd. Ik praatte met de auteur  en hoorde veel. Maar ik begreep dat ik voor meer informatie bij het archief van de congregatie moest zijn.

Kruisbeeld

Toch liep ik afgelopen maand  kwansuis, ik moest in de buurt zijn,  het terrein van de nog door hen opgerichte  zorginstelling Zonhove in Son op.  Ik liep er langs de torenspits van de vroegere kapel, die midden in een perkje staat. En natuurlijk ging ik in een kantine koffie drinken.   Een vrijwilliger die daar hielp  vertelde me veel, bijvoorbeeld dat Alexianen in 1944 gewonden hadden verpleegd toen de geallieerden naar Arnhem oprukten, en dat op het terrein nog opnamen waren gemaakt voor de film A bridge too far uit 1974. En hij verwees me naar de receptie.

Na enig verwijzen mocht ik met iemand mee, een zolder op, naar het archief.   Dat ging niet zover terug  als ik graag gewild had, maar toch zag ik wat tastbaars:  een kruisbeeld dat van de Alexianen afkomstig lijkt.  Of het uit  de kapel, de refter of misschien uit de  keuken kwam weet ik niet. Maar het is wel een etappe in mijn zoektocht.