#kerkverhalen: Onze Lieve Vrouw Onbevlekte Ontvangenis kerk in Venlo 100 jaar

Het ontwerp voor de Onze Lieve Vrouw Onbevlekte Ontvangenis kerk is gemaakt in 1912-1914, door Pierre Cuypers. Het is een nieuwe tijd in de kerkenbouw, de neogotiek gaat er langzaam uit. Dat is ook bij deze kerk te zien, alle vormen zijn versoberd, de nadruk ligt op de zeshoekige vorm.

De toren is eenvoudig en heeft geen steunberen maar hoeklisenen, verticale, iets uit de muur springende stroken zonder voetstuk of bekroning.

Laatste ontwerp Pierre Cuypers

Ter gelegenheid van het 100 jarig bestaan verscheen er een brochure over de geschiedenis van de kerk  van de hand van Wies van Leeuwen en Martin Bergevoet met als illustraties ontwerptekeningen, foto’s van de de eerste steen, de altaren, de beelden, de glas-in-lood ramen in het koor en het raam met Theresia van Lisieux die rozen ontvangt van Maria en kind. Ook is er een afbeelding van de beschadigde kerk in de oorlog.

De kerk is het laatste ontwerp van Pierre Cuypers, inmiddels op hoge leeftijd. Hij ontwierp eigenlijk alleen nog maar kleine dingen, grafmonumenten, interieuronderdelen. Grote werken deed hij zelden meer, en als hij het deed was het in coproductie met zijn zoon Joseph. Het ontwerp van de Onze Lieve Vrouw in Venlo is daarom bijzonder, het is een samenvatting van zijn opvattingen en zijn kunnen.

Meetkundige grondvormen

De ontwerptekeningen bevinden zich in het Cuypersarchief in Het Nieuwe Instituut te Rotterdam. Daaronder bevindt zich ook een voorontwerp, een eerste schets die overeenkomt met de uiteindelijke kerk. Aan de schets is te zien dat het hele ontwerp is gebaseerd op gelijkzijdige en Egyptische driehoeken. Een Egyptische driehoek is een rechthoekige driehoek met de verhoudingen voor de zijden van 3:4:5.

Van Leeuwen en Bergevoet leggen uit dat Cuypers zijn gebouwen steeds meer baseerde op meetkundige grondvormen: het kwadraat of vierkant, de ranke gelijkzijdige en de iets minder rijzige Egyptische driehoek. “Het meest herkenbare beginsel is dat de hoogte van de sluitsteen van het middenschip bepaald wordt door een driehoek met de basis bij de buitenmuren van de zijbeuken.”

De zespuntige ster

De creativiteit van de oude meester blijkt in dit ontwerp uit de zespuntige ster die alle verdere verhoudingen bepaalt. De zespuntige ster is het zinnebeeld van de Maagd Maria, de Morgenster en de Sterre der Zee.

Na de oorlog is de beschadigde kerk herbouwd door architect Fr. Stoks. De spits kwam een stuk lager uit, waardoor de toren minder rijzig overkwam.

De brochure is te verkrijgen bij www.rkvenlo.nl/?OL-Vrouw

 

Reageren