#kerkverhalen: Vrijdag Zindag #27

Haagse cultuurverandering? 

Het politieke bedrijf wil de eigen cultuur veranderen. Maar cultuur verandert niet zo gemakkelijk. 

1. Vliegwiel. Mensen maken weliswaar cultuur, maar cultuur gaat vervolgens een eigen leven leiden en maakt mensen. Opvoeding en traditie zijn haar voertuigen. Cultuur is daardoor van nature conservatief. Je kunt dus wel denken dat je een soort cultuuringenieur bent, maar aan je machine zit een moeilijk te stoppen vliegwiel. Ironie: was Ruttes plan wel radicaal geweest, dan was de beloofde verandering nog onwaarschijnlijker geworden. 

2. Diversiteit. Mensen maken geen uniform gebruik van hun cultuur. Ze delen een cultuur, maar zijn niettemin heel divers. Wil je iets veranderen, dan krijg je moeilijk iedereen mee. In een individualistische samenleving is de diversiteit nog een graadje sterker. Sinds gisteren hebben we 18 partijen in de Tweede Kamer. 

3. Contrast. Er wordt in de politiek gedacht in tegenstellingen, zoals monisme/dualisme, macht/tegenmacht, regering/parlement. Identiteitspolitici en populisten denken sowieso vanuit contrasten. Wie vanuit de polen denkt, heeft veel meer moeite de cultuur te veranderen dan wie uitgaat van het spectrum ertussen. 

Vliegwiel, diversiteit en contrast zorgen ervoor dat een cultuur niet zo maar verandert. En als er iets verandert, spreekt men de nieuwe cultuur met een zwaar accent van de oude. 

Dat was het slechte nieuws. Nu het goede. Aan elk van de drie handicaps zit een achterkant. 

1. Het vliegwiel laat zich afremmen door een dramatische ontwikkeling, zoals toeslagenellende of de onthulling van gespreksaantekeningen. 

2. Diversiteit laat zich compenseren door een breed draagvlak, bijvoorbeeld dankzij drie debatten in de Tweede Kamer, van boosheid naar bereidwilligheid. 

3. Denken in contrast wordt afgezwakt door het proces van coalitievorming. Kabinetsformatie verloopt gefaseerd, via informateurs. Dat slijpt geleidelijk de scherpe kantjes van het contrastdenken af. De nadruk komt te liggen op gedeelde inhoud. Onderhandelaars bewegen op het spectrum, praten niet langer vanuit de polen. 

Nu kijken of het zo gaat…  

HAIKU 

perfecte natuur
ontoereikende cultuur
menselijke aard 

DIALOOGJE  (zie ook afbeelding 1) 

A         Laat duizend bloemen bloeien!

B         Maar ik wil alleen een boeket.

A         Het kleinste gemene veelvoud?

B         Doe maar de grootste gemene deler.

Vrijdag Zindag’ nodigt wekelijk uit tot zingeving. In vier vaste onderdelen – druppel-column, haiku, dialoogje en zinnebeeld – komt een weekthema aan de orde. De onderwerpen komen direct of indirect uit de driehoek Levensbeschouwing – Macht – Spel.

Vaste lezers ontvangen bij verschijnen een mailtje met info over de inhoud. Aan- en afmelding via ‘Contact’. Reacties zijn welkom via de reactieruimte onderaan ‘Vrijdag Zindag’.     

https://www.andredroogers.nl/vrijdag-zindag-nr-27/