#kerkverhalen: Vrijdag Zindag #31
Zoekwoorden
Mensen zijn woordkunstenaars. Iemand vindt een schitterend woord. Iedereen proeft het op de tong en zegt: 'Prima! Treffend gezegd!'.
Zo werd ik dol op het woord 'spel'. Mensen geven zin aan hun werkelijkheid door te spelen met betekenissen. Ik speel met de betekenis van het woord 'spel'. Ik gebruik het als een zoekwoord, herken er dingen mee, vooral in combinatie met een ander zoekwoord: 'macht'.
Maar na enige tijd krijgt de woordkunstenaar gezelschap van de woordbreker. Die wijst er fijntjes op dat het prachtwoord teveel uitsluit dat er wel bij hoort. Of teveel insluit dat er niet bij hoort. Het zoekwoord wordt ineens een zandkorrel op de tong.
En ja, dat overkwam me ook met het woord 'spel'. Het grenst aan 'spelletje'. Een ander prachtwoord, maar met een heel andere betekenisgeur. Steeds als ik mijn enthousiasme voor 'spel' wil toelichten, moet ik eerst uitleggen dat het niet zomaar een spelletje is. Spel is iets serieus, ook al hoort er een knipoog bij. Herhaaldelijk krijg ik de raad een beter woord te zoeken.
Omdat veel woorden zoekwoorden zijn, wordt vaak gevraagd: 'Wat bedoel je?'. In de wetenschap, waar begrippen een vaste betekenis moeten hebben, voert men daarom onophoudelijk definitiedebatten. Niettemin behandelen veel wetenschappers hun zoekwoorden als blijfwoorden. Dat wat een zoekwoord aftastend aanduidde, staat dan ongemerkt voor een stukje werkelijkheid. Woorden scheppen realiteit.
Levensbeschouwingen wemelen van de zoekwoorden die blijfwoorden zijn geworden. Mensen ervaren iets en willen het verwoorden. Bovendien willen ze zekerheid. 'God' is het meest besproken zoekwoord dat tot blijfwoord is gepromoveerd. Maar ook 'ziel', 'hemel', 'verlichting', 'reïncarnatie', 'liefde' zijn voorbeelden. Elke religie dankt haar invloed aan haar repertoire van blijfwoorden die begonnen als zoekwoorden.
Of het nu om wetenschap of levensbeschouwing gaat, de pracht van de prutser verdwijnt als machthebbers woordprobeersels machtsverheffen tot Waarheden. Totdat een nieuwe prutser de verbeelding aanboort en een prachtig zoekwoord ontdekt.
HAIKU
kon ik maar zeggen
wat de natuur voor mij is
dat ene prachtwoord
DIALOOGJE (zie ook afbeelding 1)
A 'Weergaloos'. Wat een mooi woord!
B Waarom dan?
A Het klinkt zo goed!
B Ik heb een voorkeur voor 'weerloos'…
Vrijdag Zindag’ nodigt wekelijk uit tot zingeving. In vier vaste onderdelen – druppel-column, haiku, dialoogje en zinnebeeld – komt een weekthema aan de orde. De onderwerpen komen direct of indirect uit de driehoek Levensbeschouwing – Macht – Spel.
Vaste lezers ontvangen bij verschijnen een mailtje met info over de inhoud. Aan- en afmelding via ‘Contact’. Reacties zijn welkom via de reactieruimte onderaan ‘Vrijdag Zindag’.
Reageren
- Login of registreer om te kunnen reageren
