Mystiek en voodoo in James Bond Live and Let Die

We kennen James Bond allemaal van de snelle auto's, de eindeloze martini's en zijn strijd tegen werelddominatie. Maar in sommige films pakt hij het nét iets anders aan. In Live and Let Die krijgt James Bond namelijk te maken met drugsbaronnen, voodoo en tarot.

Van de inmiddels 23 James Bond-films is Live and Let Die toch wel de vreemde eend in de bijt. Deze film was de eerste Bond-film die ik zag en is altijd mijn favoriet gebleven. Maar deze film is niet alleen voor mijzelf bijzonder: dit was de eerste James Bond-film met Roger Moore in de titelrol. Zijn voorganger Sean Connery had een herkenbaar personage neergezet, waardoor Moore zich nog moest gaan bewijzen als de nonchalante 007.

Ook werd bij Live and Let Die gekozen voor een andere aanpak en andere thema’s. De film werd uitgebracht in 1973: een tijd waarin de maatschappij en dus ook Hollywood veranderde. Lowbudgetfilms over etnische minderheden – bekend als ‘blaxploitation‘ – werden een regelrechte trend. Het succes van films als Shaft zorgde ervoor dat ook James Bond koos voor een multicultureel tintje. In Live and Let Die is de eerste Afro-Amerikaanse Bondgirl te bewonderen en kun je James Bond door de etnische buurt Harlem zien ronddolen. Ook aan de muziek is te horen dat deze Bond-film anders is: er wordt veel soul en funk gebruikt in de soundtrack.

James Bond in Harlem: tarot en drugs

Van James Bond zijn we veelal gewend dat hij achter grote bad guys aangaat, die ‘world domination’ hoog op hun verlanglijst hebben staan. In Live and Let Die is de slechterik veel minder veeleisend: zijn doel is om de belangrijkste heroïnedealer van de V.S. te worden.

Bad guy Dr. Kananga wordt in zijn drugsstrijd natuurlijk bijgestaan door een bevallige jongedame. Bondgirl Jane Seymour speelt Solitaire, de mysterieuze kaartlegster die werkt voor Dr. Kananga. Hoewel zij niet het overduidelijke sexappeal heeft van Bondgirls als Ursula Andress of Halle Berry (die beide te bewonderen waren in iconische bikini’s), heeft Solitaire zeker wel iets bijzonders. Ze is bedreven in tarot, waarmee ze de toekomst kan voorspellen en daarmee James Bond telkens een stap voor is. Haar mystiek en haar onschuldige uitstraling zijn haar grootste aantrekkingskrachten. James Bond is het daarmee eens: zoals we gewend zijn van hem belandt hij ook met haar in bed.

James Bond in New Orleans en Martinique: voodoo en hoodoo

Het mysterieuze sfeertje van Live and Let Die wordt versterkt door de locaties die 007 bezoekt na Harlem: het Caribische eiland Martinique en de Amerikaanse stad New Orleans. In het Caribische gebied krijgt hij te maken met voor Bond-films vreemde zaken, zoals moordende vogelverschrikkers, woeste jungles en exotische rituelen.

De twee locaties Martinique en New Orleans hebben één ding gemeen: voodoo. Deze religie ontstond in de door Bond bezochte gebieden door de slaven die destijds uit Afrika werden gehaald. In Live and Let Die komt 007 verschillende aspecten van de religie tegen, hoewel delen flink overdreven zijn. Daarnaast is het grootste deel toe te schrijven aan hoodoo: magie die vooral in negatieve zin wordt gebruikt en in tegenstelling tot voodoo geen religie is. In de film worden de voodoo-rituelen namelijk tegen Bond gebruikt en theatraler gebracht dan de religie in werkelijkheid is. James Bond krijgt te maken met giftige slangen, bezoekt een voodoo shop en aanschouwt Caribbische voodoo rituelen.

James Bond in New Orleans: jazz funerals

Eén van de meest opvallende scènes in Live and Let Die is die van de jazz funeral, aan het begin van de film. Dit soort begrafenissen zijn kenmerkend voor de stad New Orleans. Zoals veel van de cultuur van New Orleans zijn jazz funerals ontstaan uit Europese en Afrikaanse invloeden.

Een jazz funeral begint met een mars naar de begraafplaats, waarin alle familieleden en vrienden meelopen. Onderweg wordt de stoet vergezeld door een jazzband, die treurige muziek speelt. Na het begraven van de overledene en het afscheid nemen verandert de toon de ceremonie: de band gaat sneller speler en de muziek wordt vrolijker. Deze ommekeer is bedoeld om het leven van de overledene te vieren en niet alleen maar stil te staan bij zijn overlijden. In Live and Let Die wordt er een aparte twist gegeven aan deze jazz funeral, die plaatsvindt op de straten van New Orleans.

Live and Let Die: een beetje vreemd, maar wel lekker

Uit de voorbeelden hierboven blijkt dat Live and Let Die een nogal vreemde James Bond-film is, die thema’s aanstipt zoals religie, drugs, etniciteit en tradities. Dat neemt niet weg dat de herkenbare Bond-aspecten wel in de film zijn terug te vinden: 007 blijft een charmeur die keer op keer de vrouwen in bed weet te krijgen. Hij maakt gebruikt van de coolste gadgets en weet kalm te blijven in de meest dreigende situaties.

Er is nog één aspect van Live and Let Die dat ik nog maar kort genoemd heb, maar wat zeker niet vergeten mag worden: de soundtrack. Bond-films worden veelal voorzien van sterke soundtracks. Voor de nieuwste film Skyfall werd de hulp van de populaire zangeres Adele ingeroepen. De film Live and Let Die heeft in mijn ogen één van de meest sterke themesongs, gezongen door de legendarische Paul McCartney. Ik ga hier verder geen woorden aan vuil maken. Kijk, luister en geniet.