Paus komt na 500 jaar thuis in Utrecht, Anno Dijkstra maakte een beeld

Paus Adrianus VI

Hoewel Adrianus Florisz (1459-1523) geldt als de meest invloedrijke Utrechter uit de geschiedenis, had de Domstad tot nu toe geen opvallend beeld of gedenkteken dat naar hem verwijst. Adrianus was hoogleraar theologie in Leuven, leermeester van de nog jonge Karel V, diens regent in Spanje en van augustus 1522 tot zijn dood in september 1523 de eerste en enige Nederlandse paus. Hij streefde naar een sobere en rechtvaardige kerk en hij was de eerste die publiekelijk misstanden in de kerk erkende. Adrianus gold als een wijs, eerlijk en rechtvaardig man die zijn hele leven verbonden zou blijven met zijn geboortestad. Om daar terug te keren liet hij in 1517 Paushuize bouwen, maar Adrianus overleed voor hij er kon intrekken.

Het beeld

Adrianus VI wordt door Anno Dijkstra geportretteerd in brons en staat op een klassieke sokkel. Hij draagt een sobere mantel en heeft in zijn linkerhand een eenvoudige stok. Voor zijn gezicht stond vooral het beroemde portret door Jan van Scorel (1523) model. Het hele beeld, dat ongeveer drie meter hoog is, staat op vier hardhouten wiggen. Dijkstra ziet Adrianus als de belichaming van soberheid, dapperheid, rechtvaardigheid en transformatie. Door het beeld een stevig fundament te geven en tegelijkertijd op wiggen te plaatsen, wordt het bevroren in een fase tussen verleden en toekomst en roept het vragen op over de actuele betekenis van vereren en herdenken.

De maker
Begin dit jaar koos een door het Prins Bernhard Cultuurfonds Utrecht ingestelde jury uit 69 kandidaten drie genomineerden die de opdracht kregen een schetsontwerp uit te werken. Na twee presentatieronden verleende de jury unaniem de opdracht aan Anno Dijkstra. Dijkstra (1970) is opgeleid aan de Gerrit Rietveld Academie in Amsterdam, afdeling autonome sculptuur. Hij is onder andere bekend door zijn sculpturale reconstructies van historische gebeurtenissen die in ons collectieve geheugen zijn gegrift.

De onthulling
Het geschenk wordt op 17 december door de voorzitter van het Prins Bernhard Cultuurfonds Utrecht, Willibrord van Beek, op Pausdam overgedragen aan burgemeester Jan van Zanen die het beeld zal onthullen. De ceremonie, die voor iedereen toegankelijk is, wordt opgeluisterd met een uitzonderlijke klokluiding van de Domklokken - waaronder de Adrianusklok - door leden van het Utrechts Klokkenluiders Gilde. Ook zal Els van Stalborch, lid van het Utrechts Dichtersgilde, een gedicht over Adrianus VI voordragen.

Het feestprogramma
Voor genodigden vinden vervolgens in Paushuize een feestelijk programma en receptie plaats. Annemieke Vermeulen, vice-voorzitter van het Prins Bernhard Cultuurfonds Utrecht interviewt kunstenaar Anno Dijkstra, biograaf Twan Geurts belicht de historische figuur van Adriaan Florisz, en Dick de Jong, voorzitter van de Vereniging Oud-Utrecht gaat in op het belang van een Utrechts Adrianusmonument.

De jury
De jury bestond uit Marieke van Schijndel, directeur van Museum Catharijneconvent, Ton van Schaik, kerkhistoricus, en vertegenwoordiger van de Vereniging Oud-Utrecht, Herman Woorts, hulpbisschop van het aartsbisdom Utrecht, Luuk Wilmering, beeldend kunstenaar en Froukje van der Meulen, conservator Paushuize. Onafhankelijk voorzitter van de jury was Margriet Jongerius, oud-wethouder Cultuur van de Gemeente Utrecht.

 

Reageren

Reacties

Op 17 december 2015 werd dit beeld onthuld op het Pausdam