Oertijdconcert met lithofoons in Parijs

Het Nationaal Orkest van Frankrijk laat voor een keer de pauken, blazers en strijkers thuis voor een eenmalig concert met lithofoons. Dit zijn instrumenten waarmee de oermens muziek maakte.

De instrumenten komen oorspronkelijk uit de Sahara en dateren uit het Stenen Tijdperk (5000 tot 8000 v. Chr.). Mensen begonnen toen steen te bewerken en agrarische activiteit te ontplooien. Ook gingen ze vee en huisdieren houden. Soldaten die rond 1900 gestationeerd waren in Algerije en Soedan vonden de stenen schijven en namen ze mee naar hun thuisland Frankrijk. Sinds het begin van de twintigste eeuw zijn de lithofoons in bezit van het Nationaal Historisch Museum in Parijs.

De lithofoon is een percussie-instrument. Het woord komt van het Griekse lithos (steen) en phonos (klank). Het muziekinstrument bestaat uit één of meer stenen schijven die een klank produceren als je erop slaat. Dee stenen kunnen worden ophangen of - zoals bij de xylofoon - op een klanktafel worden gelegd

Prehistorische concertzaal

Dat het om muziekinstrumenten ging, is nog niet eens zo lang bekend. Kenners dachten lange tijd dat de stenen voorwerpen werden gebruikt om graan te slijpen of te stampen. De muzikale functie ontdekte Erik Gonthier, paleomusicoloog en voormalig juwelier en steenhouwer min of meer  toevallig toen hij er in 1994 met een hamertje op tikte.  Gonthier vermoedt een verband tussen oude muurschilderingen en muziek: ‘De prehistorische grotten waren de eerste concertzalen en filmhuizen.’ Behalve voor de muziek heeft de oermens de lithofoons mogelijk gebruikt om elkaar te waarschuwen voor gevaar of de familie bijeen te roepen voor het eten.

Het is de eerste en meteen laatste keer dat het publiek de klanken uit de prehistorie, althans op deze instrumenten uitgevoerd, kan beluisteren. De lithofoons worden beschouwd als waardevol cultureel erfgoed. Met het oog op beschadiging gaan ze meteen na afloop van de concerten weer veilig terug achter de ruit van de vitrinekast.

De concerten zijn te beluisteren van 22- 24 maart in Parijs, voor info zie: 
ORCHESTRE NATIONAL DE FRANCE
Tel: +33 (0)1 42 30 10 20
Site web: sites.radiofrance.fr/chaines/orchestres/national/accueil/

Lithofoonmuziek dichtbij

Wie niet helemaal naar Parijs wil afreizen, kan ook de website van Dorine Wiersma in de gaten houden. Wiersma ontwikkelde als musicus met een opleiding aan het conservatorium en als dochter van een geoloog een passie voor stenen en voor de klanken die ze voortbrengen. Ze verzamelde in de loop der tijd vele steensoorten die ze bewerkte tot muziekinstrumenten. Met enige regelmaat voert ze haar werk uit. Zie: www.dorinewiersma.nl

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0