Ferdinand Bol

Als een van de bekendste en beste leerlingen van Rembrandt van Rijn was Ferdinand Bol verzekerd van een grote carrière in de kunstwereld. Hij wordt nog steeds gezien als één van de meest toonaangevende schilders uit de zeventiende eeuw en staat vooral bekend om zijn allegorische, Bijbelse en portretschilderijen.

In 1615 werd Ferdinand Bol geboren in Dordrecht als zoon van Balthasar Bol en Tanneken Bol. Zijn vader Balthasar was chirurgijn en hij hoopte dat Ferdinand in zijn voetsporen zou treden. Ferdinand dacht daar anders over en vertrok naar Amsterdam om aan een carrière als kunstschilder te beginnen.

In de leer bij de meester
Zo komt de negentienjarige Bol rond 1636 aan in Amsterdam om daar in de leer te gaan bij Rembrandt van Rijn. Een opleiding volgen bij Rembrandt duurde ongeveer vijf jaar en het kostte zevenhonderd gulden. Dat lijkt niet veel maar maar was voor die tijd een hoog bedrag, genoeg voor een eigen huis.Het toont hoe gemotiveerd Bol was om schilder te worden.Tijdens zijn opleiding bij Rembrandt ontwikkelde Bol een schilderstijl die sterk overeen kwam met de stijl van zijn leermeester. De overeenkomsten waren zelfs zo sterk dat door kunsthistorici de schilderijen van Bol werden bestempeld als werk van Rembrandt. 

In 1641 rondde hij zijn opleiding af en verliet het atelier van Rembrandt. In september van dat jaar overleed de vader van Bol en van de erfenis kocht hij een huis en werkplaats aan de Fluwelenburgwal in Amsterdam. Hier begon zijn carrière als zelfstandig schilder.

Op eigen benen
De eerste jaren bleef Bol schilderen in de stijl van Rembrandt. Zijn schilderijen hebben sobere tinten en zijn te herkennen aan scherpe licht-donker contrasten zoals te zien op zijn schilderij Portret van Elisabeth Bas van rond 1642, te bewonderen in het Rijksmuseum. De onderwerpen van zijn schilderijen zijn vooral portretten en Bijbelse en historische taferelen. In zijn latere jaren werd het werk van Bol helderder en kreeg het meer kleur. Hij wist zich los te maken van zijn leermeester maar door het kleurgebruik, de toepassing van clair-obscur en de onderwerpen van zijn schilderijen blijven zijn werken toch nauw verwant met het werk van Rembrandt.

Al snel kreeg Bol de reputatie als uitmuntende en hardwerkende kunstenaar. Hij werd veel gevraagd als portrettist omdat het hem elke keer lukte de geschilderde persoon als belangrijk en betekenisvol wist te beelden. Zijn eerste grote opdracht kreeg Bol in 1649 toen de regenten van het Leprozenhuis hem vroegen een groepsportret te schilderen. De reputatie van Bol beperkte zich niet enkel tot Amsterdam. In 1653 kreeg hij de opdracht om een groepsportret te schilderen van de officieren van het Goudse schuttersvendel.

Aanloop naar succes
In 1652 liep Ferdinand Bol zich inschrijven als poorter van Amsterdam. Als poorter had je meer rechten dan andere inwoners. Bol was geen geboren Amsterdammer dus hij moest een flink geldbedrag neerleggen om zijn naam in het poorterboek vast te leggen. Tijdens een feest voor Amsterdamse kunstenaars en dichters in de Sint-Jorisdoelen was ook Bol aanwezig. Daar ontmoette hij dichter Joost Vondel, die vol lof over Bol schreef: ‘Men ziet er Bronkhorst, Kalf en Bol uitmunten en Graat en Blom en die penseel en plet veel waarder schatten dan de heldere punten’.
In datzelfde jaar komt Bol Elisabeth Bell tegen, de dochter van een invloedrijke Amsterdamse koopman. Ze trouwen en het huwelijk betekent voor Bol een flink stijging op de maatschappelijke ladder. Door de contacten van zijn schoonvader krijgt Bol veel schilderopdrachten en hij werd gerekend tot een van de meest succesvolste schilders van zijn tijd.

Rampspoed
In 1656 trof de rampspoed Bol en zijn vrouw. Hun eerste kindje, Cornelia, overleed zeven weken na de geboorte. Een jaar later kregen ze wederom een kindje, dit keer een zoon. Elbert zou als enige de volwassen leeftijd bereiken. Drie jaar na de geboorte van Elbert was Cornelia wederom zwanger. Ook haar tweede zoon, Balthasar, stierf op zeer jonge leeftijd; Cornelia overleed niet veel later en liet Bol alleen achter met hun zoontje Elbert.

Kunstcarrière
Ondanks de tegenslagen in zijn gezin staat de carrière van Bol niet stil. Voor het Amsterdams stadhuis schilderde hij het doek Pyrrhus en Fabritius, waar hij maar liefst 2500 gulden voor betaald kreeg. Het schilderij is nu nog te steeds te bezichtigen in het Koninklijk Paleis op de Dam en het wordt gezien als een van de belangrijkste werken van Bol. Naast prestigieuze werken kreeg Bol veel opdrachten om groepsportretten voor gilden en Amsterdamse regentencolleges te schilderen. Zo maakte hij in 1661 voor het Leprozenhuis het schilderij Elisa weigert kostbaarheden van Naäman, welke nu in het Rembrandthuis hangt. In 1667 had hij de eer om zeeheld Michiel de Ruyter af te beelden, ter viering van de overwinning op de Engelsen tijdens de Vierde Zeeslag. Dit beroemde doek hangt nu in het Scheepvaartmuseum.

Laatste jaren
Negen jaar na de dood van zijn eerste vrouw trouwt Bol in 1669 voor de tweede keer, met de rijke weduwe Anna van Erckel. In 1672 verhuisden het paar naar de Keizersgracht, waar nu het Museum van Loon gevestigd is. Bol hoefde vanwege het vermogen van zijn vrouw zijn brood niet meer te verdienen met schilderen en genoot van zijn pensioen. Toen in 1680 ook zijn tweede vrouw overleed, trok hij in bij zijn enige zoon Elbert in een pand aan de Herengracht. Nog geen drie maanden later, in juli 1680, later overleed Ferdinand Bol onverwachts. Hij wordt begraven in de Zuiderkerk te Amsterdam, waar ook een schilderij van hem hing.

Werken
De werken van Bol zijn over de hele wereld te bezichtigen in beroemde musea. Zo hangen er doeken van hem in het Louvre in Parijs, de Hermitage in Moskou, de National Gallery in Londen en het Metropolitan Museum of Art in New York. Veel schilderijen zijn in het verleden ook verloren gegaan aan brand of waterschade. Het is niet bekend hoeveel schilderijen Ferdinand Bol precies gemaakt heeft. Dit omdat toen hij nog in de leer was bij Rembrandt, deze vaak zijn handtekening onder de doeken van Bol zette.

Functie / titel:
Schilder
Geboorte- en sterfdatum:
24 juni 1616 / 24 augustus 1680
Plaats geboorte:
Dordrecht
Plaats sterven:
Amsterdam
Sekse:
Man
Woonplaatsen:
Dordrecht, Amsterdam

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0