Maria Tesselschade Roemersdochter Visscher
Maria Tesselschade Roemersdochter Visscher werd op 25 maart 1594 geboren in Amsterdam, als dochter van Roemer Visscher en zusje van Anna Roemers Visscher, eveneens dichters. Haar vader doopte haar met de naam ‘Tesselschade’ ter verwijzing naar de schade die hij had geleden bij de storm van 1593 voor het eiland Texel. Graanhandelaar Visscher verloor daar een groot aantal schepen.
Maria Tesselschade trouwde in 1623 met Allart Jansz. Crombalch – vermoedelijk een officier ter zee- en zij vestigden zich in Alkmaar. Negen jaar later overleed haar echtgenoot en haar oudste dochter op dezelfde dag. Daarover dichtte Tesselschade: Dit is Gods wil, daar moet ik me in schikken; ik huil van binnen maar niet van buiten. Maria Tesselschade besloot terug te verhuizen naar Amsterdam, toen ook haar dochters waren overleden.
Daar behoorde ze tot de literaire kring van P.C. Hooft, die huis hield in het Muiderslot. Deze kring staat beter bekend als de Muiderkring. De meeste leden van de literaire kring kende Tesselschade al van kinds af aan, aangezien haar vader thuis artistieke avonden organiseerde, waar onder andere Hooft, Huygens, Vondel, Bredero, Barlaeus, Vossius en Cats bij aanwezig waren. Deze auteurs kwamen ook op het Muiderslot, maar niet altijd in dezelfde samenstelling. De voorstelling van de ‘Muiderkring’ is bovenal een geromantiseerd beeld van het literaire leven in de zeventiende eeuw.
De ambitie van Tesselschade was dan ook vanaf haar kindertijd al groot: zij wilde net zo goed schrijven als deze bekende dichters. Haar opvoeding hielp daarbij. Van huis uit kreeg zij niet alleen de kennis over literatuur mee, maar leerde zij ook Frans, Italiaans en een beetje Latijn. Dat Tesselschade artistiek ingesteld was, blijkt uit het feit dat zij niet alleen schreef, maar ook schilderde, muziekinstrumenten bespeelde en glas graveerde. Daarnaast leerden zij en haar zus zwemmen in de Amstel, waaraan haar vader een buitenhuis bezat.
Tesselschade hield echter niet van ‘publiciteit’; bij het grote publiek destijds was haar werk niet bekend. De tweeëndertig gedichten die van haar zijn overgebleven, zijn met de hand geschreven. Uit deze werken blijkt de grote invloed van de Italiaanse Italiaanse maniërist Giambattista Marino. Zijn gedurfde beeldspraak en precieze woordkeus hebben grote indruk op haar gemaakt. Tesselschade werd bewonderd door haar literaire vrienden om haar spitsvondigheid in haar gedichten en haar manier van converseren. Tesselschade werd als één van hen behandeld. Zij werd daarnaast zelfs aanbeden door haar charmante voorkomen. Huygens en Barlaeus waren heimelijk verliefd op haar, maar Tesselschade voelde niets voor een romance. Zij was een vriendin in tijden van verdriet. Zo maakte zij een lijkdicht ter gelegenheid van het overlijden van de vrouw van Constantijn Huygens.
In 1641 besloot Tesselschade de protestantse kerk te verlaten en zich aan te sluiten bij de rooms-katholieke kerk. Haar vader was – voor zijn huwelijk – rooms-katholiek. Een directe aanleiding tot de verandering van geloofsovertuiging is echter niet bekend. Mogelijke redenen zouden kunnen zijn dat de druk om te hertrouwen voor weduwen in de rooms-katholieke kerk minder groot was of omdat de rooms-katholieken geloofden dat God je de zonden kunt vergeven als je echt berouw toonde. Daarnaast is bekend dat Tesselschade de verdeeldheid in de protestante kerk haar tegen stond. Haar vrienden, met name Huygens, kon haar beslissing in eerste instantie niet respecteren, maar Tesselschade gaf niet toe. Zij bracht hiermee haar zinspreuk Ieder zijn argumenten in praktijk.
In 1870, ruim tweehonderd jaar na haar dood, werd Tesselschade uitgeroepen – door de eerste lichting feministes - tot een inspiratiebron voor een vereniging die zelfstandige vrouwen financieel ondersteunt: Tesselschade-arbeid adelt.
Maria Tesselschade is nooit ‘officieel’ geportretteerd.
