Bankgebouw in een expressionistische, aan de Art Déco-stijl verwante bouwtrant (

Horizontal tabs

Beschrijving

Inleiding BANKGEBOUW, gesitueerd in de gesloten, uit gemeleerde bebouwing bestaande oostelijke gevelwand van de Munnekeholm, gebouwd in 1917-1919 in opdracht van de Groninger Bank naar ontwerp van de Amsterdamse architecten Gebr. A.D.N. & J.G. van Gendt in een expressionistische, aan de Art Déco-stijl verwante bouwtrant. De hal met tocht- en draaideur en betegelingen en de voormalige directiekamer aan de achterzijde met houten lambrizeringen en kasten hebben hun oorspronkelijke karakter bewaard. Voor het overige is het interieur van ondergeschikt belang. Het gebouw is thans tijdelijk bewoond in afwachting van een nieuwe bestemming. Omschrijving Het gebouw is opgetrokken op een diepe, rechthoekige plattegrond en bestaat uit een souterrain, twee bouwlagen en een mezzanine onder een schilddak, waarvan het voorschild en de zijschilden zijn gedekt met leien; het achterdakschild is belegd met een grijze Tuiles du nord. Op de nokken staan twee zinken pironnen. De vier traveeën brede voorgevel is opgetrokken uit een gefrijnde grijze zandsteen. Het basement wordt afgesloten door een over het ingangsportiek omlopende dorpelband. De gevel wordt verticaal geleed door pilasters over twee verdiepingen, die worden bekroond door kapiteelachtige decoraties; de twee middelste pilasters hebben afgeronde hoeken. De ingangstravee bestaat uit een portiek op de begane grond rechts waarin een zware, dubbele houten deur met ijzeren, versierd traliewerk en bevat aan weerszijden twee zware, gecanneleerde driekwart zuilen op een natuurstenen basement. De rechtgesloten vensters liggen verdiept en hebben de oorspronkelijke kruiskozijnen met een roedeverdeling; de verdiepingsvensters zijn iets gedrukt. Op de borstwering tussen de verdiepingen zijn rechthoekige kaders met decoratieve geometrische reliëfs aangebracht. De vensters boven het portiek zijn over twee verdiepingen samengevat in een geprofileerde lijst. In de top drie kleine vensters in een verdiept liggend vlak. De gevel van de ingangstravee wordt bekroond door een gedecoreerd attiek met geometrische en ovaalvormige motieven. De gevel wordt afgesloten door een gedecoreerde lijst met twee waterspuwers. De achtergevel is opgetrokken uit een helderrode baksteen en bevat de oorspronkelijke indeling met rechtgesloten vensters met een fijne roedeverdeling. Waardering Bankgebouw, ontworpen in 1917-1919 door de bekende Amsterdamse architecten A.D.N. & J.G. Van Gendt, van algemeen belang vanwege zijn grote cultuurhistorische en architectuurhistorische waarde als waardevolle, gave en zeldzame representant van het aan de Art Déco-stijl verwante expressionisme in de Nederlandse bouwkunst van na de Eerste Wereldoorlog. Bovendien vormt het gebouw een belangrijk architectonisch element in de oostelijke gevelwand van de Munnekeholm in de stad Groningen.

Banken. De belangrijke handelspositie van de stad leidde tot een florerend bankwezen. De meeste bankgebouwen hebben inmiddels een - niet nader vermelde - nieuwe bestemming als woning, kantoor, bedrijfspand of horecagelegenheid. Nog wel als bank in gebruik is de in 1863 voor de maatschappij tot Nut van het Algemeen opgetrokken Nuts-Hulpbank (Jacobijnerstraat 12) , een eenvoudig versierd blokvormig pand. De Amsterdamse architect A. Salm maakte het ontwerp voor het in 1892 gebouwde voorm. agentschap van de Nederlandsche Bank (Oude Boteringestraat 17) in rijke neorenaissance-stijl met twee in- en uitgezwenkte topgevels. De in witte verblendsteen opgetrokken voorm. Groninger Crediet- en Handelsbank (Turfsingel 3-3a) kwam in 1905 tot stand naar een ontwerp met jugendstil-vormen van A.Th. van Elmpt. De naar de opdrachtgever genoemde voorm. Julius Oppenheimbank (Pelsterstraat 44/Kleine Pelsterstraat 9) is in twee fasen tot stand gekomen. Het gedeelte met hoektoren verrees in 1905 naar ontwerp van A.J. Sanders in jugendstil met Berlage-vormen. Bij de uitbreiding langs de Pelsterstraat in 1910 paste A.Th. van Elmpt zich in stijl en materiaalgebruik - hardsteen en oranje-gele verblendsteen - aan bij het oudere gedeelte. De Amsterdamse architect A.D.N. van Gendt en de Groninger architect G. Nijhuis ontwierpen de uit 1906 daterende voorm. Rotterdamsche Bank (Akerkhof 36-40) . Het gebouw heeft rationalistische vormen in de trant van Berlage en enkele historiserende elementen, zoals de toppilaster met gebeeldhouwde console en de gevelstenen met cartouches. Van Gendt en Nijhuis werkten ook samen bij het ontwerp voor de voorm. Algemeene Groningsche Scheepshypotheek Bank (Gedempte Zuiderdiep 137A) uit 1910 met een vergelijkbare architectuur. Historiserende elementen hier zijn de neobarokke ingang en de reliëfs in de puntgevel die een schip en een zeeman aan het stuurwiel voorstellen. Samen met zijn broer J.G. van Gendt Alzn. maakte A.D.N. van Gendt het ontwerp voor de voorm. Groninger Bank (Munnekeholm 10) uit 1917-'19. De geheel in grijze zandsteen uitgevoerde voorgevel in art deco-stijl heeft opvallende abstracte, kapiteelachtige decoraties en geometrische reliëfs. Robuust is ook de N.V. Incassobank (Vismarkt 54) , nu Generale Bank, uit 1923-'24 naar ontwerp van A.W. Kuiler en L. Drewes. Elementen van de Egyptische en Assyrische bouwkunst zijn verwerkt bij de zuilen aan weerszijden van de ingangen en bij de zuilenordening voor de verdiepingen. De Friesch-Groningsche Hypotheekbank (Herestraat 106-108) , nu SNS bank, werd gebouwd in 1928 naar ontwerp van A.Th. van Elmpt in een expressionistische, sterk verticaal gelede, bouwstijl met art deco-elementen met beeldhouwwerk van W. Valk.

Adres

Munnekeholm 10
9711 JA Groningen

Openingstijden

Website

Facilities

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0