Ten zuiden gaat Terschelling bij laag water over in de uitgestrekte wadvlaktes van Waddenzee, bij hoogwater wordt het weer een echt eiland. Aan de noordkant gaat Terschelling over in de Noordzee. Wij hebben niet de illusie die natuur in het Centrum voor Natuur en Landschap na te bootsen. Je zult dus de fiets moeten pakken of gaan wandelen om al dat moois te aanschouwen. De planten, de bomen, de vogels, de insecten en al die andere dieren dragen geen naamplaatje. Die naam vind je in het Centrum. Zichtbaar, maar meestal onzichtbaar gebeurt er in die natuur ontzettend veel. Ook daaraan wordt in het Centrum uitgebreid aandacht besteed. Door het eiland te verkennen en het Centrum te bezoeken geniet je tweemaal van al dat moois. Het zeeleven is, ook met de fiets of wandelend, moeilijk te verkennen. De enige manier om daar iets van te laten zien is toch te proberen de zee na te bootsen in de vorm van aquaria. De volledige naam van het centrum luidt dan ook: Centrum voor Natuur en Landschap en Zee-aquarium. Een centrum voor informatie en ontspanning Het waddengebied bestaat nog niet zolang. De ontstaansgeschiedenis van het gebied en de ontwikkeling door de eeuwen heen als wisselwerking tussen mens en natuur wordt er weergegeven in tekst en beeld, oude kaarten en maquettes. Centraal opgesteld staat een waterloopkundig model van eb en vloed rond Terschelling. Je kunt er een uitleg vinden over het ontstaan en de gevolgen van eb en vloed. Duinvorming en verschillende duinvormen komen er aan bod. Een weerstation geeft de actuele weersituatie. Het museum vervolgt met een wandeling van noord naar zuid over het eiland. Biotoopgerichte presentaties geven een beeld van de planten- en dierenwereld van Terschelling. In de hele vaste tentoonstelling is de samenhang die er bestaat tussen het leefgebied en de erin voorkomende planten en dieren aanwezig. Bepaalde fenomenen worden er op een informatieve en speelse manier uitgelicht. Zo vind je er informatie over de bouw van een vogel, snavelspecialismen, plantensuccessie, de zoetwaterbel onder het eiland, het leven in de wadbodem. Daarnaast vind je er verschillende maquettes, computeranimaties, kennis-test-spelletjes, op te roepen vogelgezang enz. Belangrijke en interessante gebieden, als de Bosplaat en de waddijk, krijgen er speciale aandacht. Het Staatsbosbeheer geeft uitgebreid informatie over haar beheer door middel van foto's, tekst, tekeningen en diagrammen. Konijn te kijk Een deel van het centrum is bestemd voor wisselexposities. Tot het jaar 2004 is er 'Konijn Te Kijk' te zien. In een nagebouwd konijnenhol, compleet met het wortelstelsel van een den, kun je je op de hoogte stellen van het wel en wee van het eilandkonijn. Geschiedenis, jacht, ziektes, biologie het komt allemaal aan bod. Unieke filmfragmenten en een konijnenspel verlevendigen de expositie. Uiteraard ontbreken opgezette konijnen, die geaaid kunnen worden, niet. Natuur in beeld Tijdens de openingsuren wordt in de filmzaal doorlopend een filmvoorstelling gegeven, met als onderwerp de waddennatuur. Er is plaats voor 64 mensen. Vissen in hun element In het centrum bevinden zich een aantal zee-aquaria, in grootte variërend van enkele duizenden liters tot 40.000 liter. Dit laatste aquarium met achttien vierkante meter ruitoppervlak, vormt een kolossale leef- en zwemruimte voor grote zeevissen. Roggen vinden een onderkomen in een speciale 'roggen-aai-bak'. Samen geven de aquaria een prachtig beeld van een vijftigtal zeeorganismen, van groot tot heel klein. Je staat er oog in oog met de bewoners van Noord- en Waddenzee. Bewoners, die doorgaans alleen bekend zijn van plaatjes of vismarkt. Zeeën vol zout en nog veel meer In de (grote) ruimte rond de aquaria vind je uitgebreid informatie over en de manier van leven van de bewoners van de zee. Voor het determineren van gevonden schelpen kan gebruik worden gemaakt van een complete schelpencollectie. Een gigantische plattegrond van het totale Noordzeegebied toont alle activiteiten die er in dit gebied plaatsvinden: olie- en gasboringen, scheepvaart, visserij, afvallozingen enz. Een glazen kubieke meter zeewater toont de juiste hoeveelheden van alle opgeloste stoffen (zouten) in zo'n hoeveelheid zeewater. Zeezoogdieren vindt u er in een zeehondenhoek, het plantenleven in zee op een wierenwand. Educatie hoeft niet vervelend te zijn Onder het motto 'gericht kijken verhoogt de belangstelling' kunnen kinderen gebruik maken van zogenaamde taakvellen. Door middel van tekenen, tellen, goed kijken en speuren maken ze een ontdekkingstocht door het centrum. Buiten actief zijn kan ook. Daar zijn zogenaamde veldwerkprojecten voor. Samen met je kinderen kun je met behulp van gereedschappen, hulpapparatuur e.d. de natuur onderzoeken.
