De Limes

Horizontal tabs

Beschrijving

Ongeveer tweeduizend jaar geleden liep de grens van het Romeinse rijk dwars door de Lage Landen. De limes (Latijn voor ‘grens’ en ‘pad’) liep van de Noordzee langs de Rijn en Donau naar de Zwarte Zee. Het woord limes slaat strikt genomen op de grens aan de Rijn, maar de Romeinen hadden ook  versterkingen langs de Waal en Maas.

De Onbeschaafde Wereld 

De limes ontstond toen de Romeinen in 47 n. Chr. definitief van de verovering van Germania afzagen. Ten noorden van de rivier begon in de ogen van de Romeinen de onbeschaafde wereld. Daar woonden Germaanse en Keltische stammen, waaronder de Friezen en de Saksen. Ten zuiden van de grens – dus op Romeins grondgebied – woonden onder meer de Bataven. Zij leefden in vrede met de Romeinen en veel Bataven dienden in het Romeinse leger.

Castella

Langs de Rijn lieten de Romeinen op regelmatige afstand van elkaar wachtposten en legerkampen of castella bouwen om hun gebied te verdedigen tegen vijandelijke invallen uit het noorden. De meeste van die kampen waren geschikt voor een paar honderd militairen. Bij Nijmegen werd een groot kamp aangelegd dat twee legioenen van zesduizend man kon herbergen. Ook bouwden ze wachttorens. De onderlinge afstand van toren tot toren was zodanig dat de wachters van de ene naar de andere toren lichtsignalen konden afgeven.

De namen van een aantal castella (met hun afstanden) zijn overgeleverd op de Peutinger kaart en het Itinerarium Antonini. In Nederland liep de limes langs wat nu de Oude Rijn, de Kromme Rijn en de Nederrijn is, van Katwijk via Alphen aan de Rijn en Utrecht naar Duitsland. Langs deze grens liep de limesweg, die ook wel de limes wordt genoemd. Deze weg verbond de vele castella langs de grens met elkaar.

Transport

De limes was niet alleen bedoeld om het gebied aan de overzijde van de rivier te beheersen en vijandelijke invallen onmogelijk te maken of te bestrijden. De Rijn was namelijk niet alleen de grens, maar ook een belangrijke transportlijn voor de Romeinen. Voorraden werden per boot aan- en afgevoerd. De forten en wachttorens waren dan ook mede bedoeld om controle uit te oefenen over de Rijn als een van de belangrijkste verbindingen in het noordelijke deel van het Romeinse rijk, tussen het Duitse Rijnland en Brittannië.

In de derde eeuw begon het aantal Germaanse invallen flink toe te nemen. Het resultaat was dat de Romeinen zich uiteindelijk terugtrokken achter de Alpen. Ondanks het vertrek van de Romeinen zijn er nog altijd sporen te vinden van hun verblijf langs de Rijn, zoals te zien is op een middeleeuwse kopie van een oude Romeinse kaart. Er worden nog regelmatig bodemvondsten gedaan bij nieuwe opgravingen. Zo werden bij de aanleg van de nieuwe wijk Leidsche Rijn bij Utrecht een wachttoren en twee schepen gevonden.

Adres

Facilities

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0