De warmoes- en kruidhof van het Muiderslot

Horizontal tabs

Beschrijving

De warmoes- en kruidhof van het Muiderslot

De tuinen van het Muiderslot zijn in de 17e eeuw voor het eerst aangelegd. Om van te genieten, om mee te pronken én om uit te eten. Het was handig en noodzakelijk om altijd voedsel in de buurt te hebben. De tuinen zijn ook nu nog een heerlijke plek om te genieten en te onthaasten.

De tuinen van het Muiderslot liggen midden in een militaire vesting. In de 17e eeuw zijn de vestingwallen aangelegd. Bovenop groeiden bomen. Met hun  wortels verstevigden die de aarden wallen. Ook hielden ze de wind tegen. En ze leverden hout om vuur te stoken en omheiningen te bouwen. Dichtbegroeide stekelstruiken op de wallen hielden aanvallers tegen. Bladerrijke bomen zorgden er voor dat de vesting onzichtbaar was vanaf het water en vanuit het omringende landschap. Slim bedacht allemaal. De vesting Muiderslot maakt onderdeel uit van de Stelling van Amsterdam, een verdedigingslinie om de hoofdstad te beschermen. Inmiddels is het UNESCO werelderfgoed.

Een van de eerste historische moestuinen

Het Muiderslot was een van de eerste kastelen / landhuizen die een historische moestuin had. In de jaren ’90 vond directeur Willemien ’t Hooft het belangrijk om de tuinplannen uit 1955 te vervolmaken. Het kasteel was in dat jaar voor de tweede keer gerestaureerd. Voor de aanleg van de kruidhof gingen de restauratie-architecten naar de tuin van het Rubenshuis in Antwerpen gegaan en de tuin van het Prinsenhof in Groningen om daar te kijken hoe die eruit zagen.

Pieter Cornelisz Hooft

Pieter Cornelisz Hooft, de dichter, was hier slotvoogd van 1609 tot 1647. Het Muiderslot was zijn kantoor-kasteel. Hortulanus / tuinconservator Henk Boers in de podcast (zie beneden) “Amsterdam was ver weg. Je moest via het IJ en de Zuiderzee hier komen. Dat was een vrij woeste binnenzee. Men moest hier zelfvoorzienend zijn. Toen P.C. Hooft hier slotvoogd werd, was de ‘voorburg’ verdedigings-technisch niet meer nodig. Er was ruimte voor tuinaanleg, voor nutstuinen.”

De kooplieden van Amsterdam

Op plattegronden vinden we de tuinen ook terug. De tuinen hebben hier altijd gelegen. “P.C. Hooft was de eerste niet-adellijke bouwheer en drost. Waarom werd die beslissing genomen om hem aan te stellen? Ik denk dat de kracht van de kooplieden van Amsterdam zo toenam dat ze helemaal geen adel meer wilden hebben. Ze wilden de oostelijke toevoerweg naar Amsterdam beheren en heersen. Daar waren slotvoogden voor nodig die door de kooplieden elite van Amsterdam aangesteld werden zodat zij de baas waren in dit gebied. Dus stelden zij uit hun eigen kringen een slotvoogd aan. P.C. Hooft was de eerste, de eerste niet-adellijke slotvoogd.”     

Als je brieven van hem leest – “aan den ridder Constantijn Huygens”  -  vraagt hij Huygens of die  een goed woordje wil doen over deze of gene bij de Prins van Oranje. Hij is met ridders en prinsen aan het zaken doen. Je krijgt een blik in zijn zakelijke leven. Hert lijkt een lusttuin, maar is ook een nutstuin en heeft ook een representatieve functie. Hooft ontving hier ook gasten voor zijn werk.

Berceau

De beukenloofgang (berceau) verdeelt de tuin in twee delen. In de haag zijn vensters gemaakt. Door die vensters kun je de tuin in kijken. Onder deze ‘groene tunnel’ liepen de kasteelbewoners en hun gasten om de tuin te bewonderen. Veilig in de schaduw, want het was niet chique om bruin te worden. Boeren en arbeiders op het land werden bruin van de zon. Rijke mensen wilden zo wit mogelijk blijven.

Warmoeshof

De Warmoeshof is de groentetuin. Hier groeien de heerlijkste (vergeten) groenten. Handig, want zo heb je altijd wat te eten. Het Muiderslot lag immers ver weg van de groentemarkten. En ook een kruidenier, supermarkt of bezorgdienst bestond nog niet.  Het was dus niet alleen handig, maar ook noodzakelijk om je eigen groenten te verbouwen. De warmoeshof is opgedeeld in vier gelijke delen die ‘kwartieren’ heten. Een koolkwartier, een wortelkwartier, een warmoeskwartier voor bladgroenten en een gemengd kwartier voor onder andere bonen en peulvruchten.

Kruidhof

De Kruidhof is de kruidentuin. Hier groeien keukenkruiden, geneeskrachtige kruiden en verf- en sierkruiden. Met de opbrengst uit de tuinen zijn eeuwenlang in het kasteel de heerlijkste maaltijden bereid. De geneeskrachtige kruiden zorgden bovendien voor een apotheek aan huis. En met de verfkruiden konden garen, wol en stoffen op een natuurlijke manier gekleurd worden. De Kruidhof was ook een ontmoetingsplek. De kasteelbewoners ontvingen hier belangrijke gasten. De strakke tuinaanleg, in bijzondere vormen gesnoeide hagen en bomen en zeldzame plantensoorten maakten indruk op menige gast.

Pruimenboomgaard

De kasteeltuinen én de pruimenboomgaard achter het Muiderslot zijn voor het eerst aangelegd in de 17e eeuw. In opdracht van kasteelbewoner en schrijver Hooft. Wanneer de pruimen rijp waren, nodigde hij zijn vrienden graag uit op het Muiderslot. Hooft sloot zijn brieven vaak af met zijn bekende groet: ‘Tot in de pruimentijd’. Eind vorige eeuw is de pruimenboomgaard opnieuw aangelegd. Je kunt hier veel verschillende historische pruimensoorten ontdekken. Wat opvalt, is dat de bomen korte stammen hebben. Ze werden expres zo gekweekt, zodat ze makkelijker te snoeien en te oogsten waren.

Tuintour, tuinboek en podcast Muiderslot tussen je oren

Wil je meer weten over de kasteeltuinen? Er is een tuintour die je op je eigen smartphone kunt beluisteren. Ook kun je een voorproefje krijgen van het boek ‘de kasteeltuinen van het Muiderslot. Open dit document met ReadSpeaker docReader’. Het is te koop in de museumshop, waar je nog veel meer leuke cadeautjes voor tuiniers vindt. Je kunt het boek ook online bestellen of kopen in de boekhandel. Tenslotte zijn er vijf afleveringen in het thema ‘tuinen’ te beluisteren als je zoekt naar de podcast ‘Muiderslot tussen je oren‘.

Luister ook naar de podcast van sKBL, met daarin een interview van Josephine Rombouts met hortulanus / tuinconservator Henk Boers en tuinkenner Majie Goedhart.

https://www.skbl.nl/3-de-warmoes-en-kruidhof-van-het-muiderslot-in-muiden-noord-holland/

https://muiderslot.nl/

Adres

Herengracht 1
1398 AA Muiden

Openingstijden

1 april - 1 oktober, ma t/m zondag 10 - 17 uur 

1 november - 31 maart, di. t/m zondag  10 - 17 uur 

Telefoonnummer

+31 (0)294 256 262

E-mailadres

Facilities

  •  
  •  
  •  
  •  
  •  

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0