Den Haag – de Rudolf Steinerkliniek

Horizontal tabs

Beschrijving

De Vereniging Rudolf Steinerkliniek kreeg in 1925, dankzij een legaat, de gelegenheid een eigen kliniek te bouwen. Geneesheer-directeur F.W. Zeylmans van Emmichoven gaf zijn studievriend Jan Buijs de opdracht de kliniek te ontwerpen  overeenkomstig de antroposofische opvatting over bouwen en gezondheidszorg.

De Rudolf Steinerkliniek, gelegen op een duin aan het Westbroekpark, vertoont veel kenmerken van de vormgeving die Rudolf Steiner zelf in zijn gebouwen toepaste. In de als antroposofisch gekwalificeerde architectuur domineert de zeer persoonlijke, op het expressionisme geënte stijl van Steiner.

Nerveuze lijnen

Zijn ‘nerveuze lijnen’, die zoveel mogelijk de rechte hoek vermijden en assymetrie tot stand brengen, spreken een vormentaal waaraan metafysische waarden werden toegekend. Kenmerkend voor het langgerekte gebouw, dat aan de uiteinden een knik maakt, is het zware expressieve dak. Aan de uiteinden van het gebouw, waar aan de Parklaan-zijde op de begane grond de conversatiezaal is gesitueerd, put Buijs uit de vormentaal van Steiner. Het dak komt hier vrij steil naar beneden en geeft tezamen met het terrasje als een bek van een dier een beëindiging aan het gebouw.

Aan de andere zijde heeft Buijs de hal en een aantal gemeenschappelijke ruimten ondergebracht. Hier bereikt het dak zijn hoogste punt en zijn grootste plastiek.

Blauw, zachtgroen, roze en paars

Hoewel de ziekenkamers rechthoekig zijn gehouden, treffen we in de openbare ruimten en in de kopzaal ‘gefacetteerde’ vormen aan, die bij de deuren en doorgangen zijn voorzien van zware houten omlijstingen. De ziekenkamers waren blauw, zachtgroen, roze of paars geschilderd. Per kamer werd alles in de gekozen kleur gehouden. Hieraan werd een therapeutische werking toegekend.

Buijs heeft zijn opdrachtgever en de antroposofen een kliniek gegeven die de mensen die er werken en de patiënten de omgeving biedt die hun levensovertuiging vereist. Buijs, zelf geen antroposoof, heeft het als zijn taak gezien zich in de ideeën van zijn opdrachtgever en vriend Wim Zeylmans van Emmichoven in te leven. Hij heeft zich daarmee dienend opgesteld, want zijn architectonische voorkeur lag elders. In Buijs’ oeuvre is de Rudolf Steinerkliniek, die hij lange tijd een jeugdzonde bleef noemen, een zijsprong.

Monumentaal dak

Over het algemeen werd de kliniek gewaardeerd door niet-architecten, vooral vanwege de fraaie ligging, het landelijke villa-achtige karakter en vanwege het monumentale expressieve dak dat het gebouw van iedere zijde een ander gezicht geeft. Buijs heeft meer kritiek dan waardering gekregen voor zijn kliniek. Vooral het expressionisme werd door veel collega-architecten als verouderd beschouwd. Zij begrepen niet dat de architect van De Volharding ook de schepper kon zijn van een dergelijk gebouw.

 

Gids van de moderne architectuur in Den Haag, uitgeverij Ulysses 1997

Chr. Rehorst, Jan Buijs, architect van De Volharding. De architectuur van het bureau ir. J.W.E. Buijs en J.B. Lürsen, Den Haag 1983

Chr. Rehorst, Jan Buijs, 1889-1961: interieurs, Rotterdam, 1991  

Adres

Nieuwe Parklaan 58
2597 LD gravenha

Openingstijden

8.00 - 22.00

Telefoonnummer

070-3068306

Facilities

  •  
  •  
  •  

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0