Inleiding
DIRECTEURSWONINGEN, onderdeel uitmakend van het complex van de cellulaire gevangenis Groningen, vrijstaand gesitueerd aan de oostzijde van de Hereweg aan de uiteinden van de muur, die het complex aan de voorzijde afsluit, gebouwd in circa 1885-1890 in een eclectische bouwstijl. Het betreft twee identieke woningen; de noordelijke woning was bestemd voor de directeur, de zuidelijke voor de adjunct-directeur van de gevangenis. De woningen zijn met de voorgevel naar de straat gericht en thans in gebruik als onderdeel van de Dr. S. van Mesdagkliniek.
Omschrijving
De woningen zijn opgetrokken op een rechthoekige plattegrond en tellen één bouwlaag onder een zadeldak, belegd met een grijze Hollandse pan. De voorgevel is vier raamtraveeën breed en is witgepleisterd en voorzien van schijnvoegen. Het gevelmuurwerk van de zijgevels is witgesausd. De voorgevel bevat op de begane grond een viertal rechtgesloten vensters met een tweedelig bovenlicht. In pleister is de suggestie van strekken aangegeven. De vensters hebben hardstenen onderdorpels en zijn voorzien van houten roosterjalouzieën. De topgevel bevat een rondboogvenster met een vier-ruits roedeverdeling onder een rondboog. Het venster is in een gepleisterd, iets vooruitspringend rechthoekig kader geplaatst dat aan de bovenzijde recht wordt afgesloten door geprofileerd stuc lijstwerk. In het midden boven het venster is een bewerkt smeedijzeren muuranker aangebracht. De zijgevels worden beëindigd door een geprofileerde houten bakgoot op houten klossen.
Waardering
DIRECTEURSWONINGEN, onderdeel uitmakend van het complex van de cellulaire gevangenis Groningen, gebouwd in circa 1885 in een eclectische bouwstijl, van architectuurhgistorisch en typologisch belang alsmede van belang als functioneel onderdeel van het complex van de cellulaire gevangenis.
De voorm. Strafgevangenis (Hereweg 128) is een neogotisch gebouwencomplex uit 1882-'83 naar ontwerp van W.C. Metzelaar. Het complex ziet er uit als een middeleeuws kasteel; het heeft een hoge muur en een poortgebouw met zware hoektorens en voorzien van kantelen. Boven de doorgang zit een hardstenen stichtingsplaat met het bouwjaar. Aan het erachter liggende voorplein staat het entree- en voorgebouw, waarvan het middenrisaliet is voorzien van een torenachtige opbouw met kantelen. De cellulaire gevangenis erachter heeft een kruisvormige plattegrond met een centrale, achtzijdige hal en is gebouwd naar voorbeeld van de uit 1823 daterende gevangenis in Philadelphia (V.S.). In de jaren zestig van de 20ste eeuw is de oostvleugel gesloopt. Aan de straat staan nog twee gepleisterde voorm. directeurswoningen (Hereweg 126 en 130) uit omstreeks 1885 in eclectische vormen en een blok van zes voorm. cipierswoningen (Hereweg 132-142) uit 1894. Op het terrein zelf staan nog diverse gebouwen uit latere tijd. Sinds 1951 is het complex in gebruik als t.b.s.-kliniek van de Dr. S. van Mesdagkliniek.
