Kasgebouw van de Hortus Botanicus. Laag langgerekt gepleisterd gebouw in nog vaag doristische trant (midden XIX ?). Schilddak. Voorgevel met drie risalieten.
Gedenktekens. Op het Rembrandtplein staat het door L. Royer vervaardigde gietijzeren standbeeld van Rembrandt Harmensz van Rijn (1847-'48). Het bronzen standbeeld van J.R. Thorbecke (1874-'76) op het Thorbeckeplein werd ontworpen door F.K.A.C. Leenhoff en gegoten door L.J. Enthoven & Co. (voetstuk, J. van Lith). F. Stracké vervaardigde het bronzen borstbeeld van Prins Hendrik ‘De Zeevaarder’, de derde zoon van koning Willem II. Dit op een kolomvormig granieten voetstuk geplaatste beeld uit 1885 is in 1979 verplaatst naar de huidige locatie op de Prins Hendrikkade. In de binnenstad memoreren verschillende gedenktekens de Tweede Wereldoorlog. Het Nationaal Monument op de Dam (1955-'56, gerestaureerd 1998) is ontworpen door J.J.P. Oud en J. Raedecker (beeldhouwwerk). Op een ronde verhoging met concentrische treden staat een in travertijn uitgevoerde hoge pyloon. Het centrale reliëf (De ellende van de oorlog) wordt omringd door drie beelden (Oorlog, Verzet en Vrede). De halfronde achterwand in travertijn is voorzien van banken en twee leeuwen als wachters. De teksten op het monument zijn van J.P. Meerwaldt, N.A. Donkersloot en A. Roland Holst. In de Weesperstraat bevindt zich het voor de beschermers van Nederlandse joden in de bezettingstijd opgerichte Monument van Joodse Erkentelijkheid (1946-'50) met zandstenen reliëfs van J.G. Wertheim. Op het Jonas Daniël Meijerplein symboliseert het bronzen beeld de Dokwerker (1950-'52, M. Andriessen) het verzet tegen de jodenvervolging tijdens de Februaristaking (25-26 februari 1942) en op de Westermarkt staat het bronzen beeld van Anne Frank (1977, M. Andriessen). Andere opmerkelijke naoorlogse bronzen beelden zijn het Amsterdamse Lieverdje op het Spui (1960, C. Kneulman), het Beursmannetje op het Damrak bij de Beurs (1964, Pieter d'Hont), de Spaanschen Brabander op de Nieuwmarkt (1968, V.P.S. Esser) en het bronzen ruiterstandbeeld van koningin Wilhelmina op het Rokin (1972, T.R. van der Pant). Interessante abstracte gedenktekens zijn op het Frederiksplein de constructivistische roestvrijstalen zuil van het monument voor A. Winkler Prins (1967, A. Volten) en op de Westermarkt het Homomonument (1987, K. Daen) met drie driehoeken van roze graniet, waarvan één in het water van de Prinsengracht. De Hortus Botanicus (bij Plantage Middenlaan 2) werd in 1682 gesticht als artsenijtuin met zowel een gedeelte voor medicinale kruiden als een siergedeelte. Het wit gepleisterde gebouw rechts van de ingang (Plantage Middenlaan 2), nu in gebruik als oranjerie, is mogelijk de voorm. hortulanuswoning uit 1693 (vergroot 1861). Uit 1715 dateert het toegangshek, waarvan de gebosseerde bakstenen hekpalen vazen dragen en het oude en het nieuwe stadswapen. Tussen 1795 en 1863 kreeg het siergedeelte van de hortus een landschappelijke aanleg.
