Inleiding
SCHOOLGEBOUW opgetrokken in een stijl waarin regionale Amsterdamse School-elementen in zijn te herkennen. De oorspronkelijk uit het tweede helft van de negentiende eeuw stammende lagere school kreeg in opdracht van de dienst Gemeentewerken van Onstwedde in de jaren dertig haar huidige uiterlijk. Van de oorspronkelijk vierkante bouwmassa werden twee rechthoekige volumes gemaakt en de gevels en de plattegrond kregen een nieuwe indeling. In de jaren vijftig werd de openbare school aan de achterzijde uitgebreid; deze aanbouw komt wegens te geringe ouderdom niet voor bescherming van rijkswege in aanmerking. Tevens werden in de jaren vijftig de vloer en kapstokken vernieuwd. Aan zowel de voor- als rechterzijde van de school een eenvoudig, uit de jaren dertig stammende ERFAFSCHEIDING; aan de voorzijde een geelbakstenen muurtje met roodbakstenen pijlers afgedekt met beton, het ijzeren hekwerk en toegangshek zijn inmiddels verdwenen; aan de rechterzijde een gemetseld muurtje, afgedekt met muizetand van rode steen.
De school is gelegen naast de Gereformeerde kerk aan het Musselkanaal.
Omschrijving
Het één verdieping hoge, deels onderkelderde SCHOOLGEBOUW op nagenoeg rechthoekige plattegrond is opgebouwd uit twee rechthoekige volumes die worden gedekt door een schilddak waarop zwarte Gotische pannen en die met elkaar verbonden worden door een plat volume; in de achtergevel van het achterste volume twee dakkapellen onder plat overkragend dak waarin een tweedelig venster met roedenverdeling; op de hoek van het voorste volume een hoge gemetselde schoorsteen met geometrische betonelementen; overkragende houten goot op houten klossen. Het pand is opgetrokken in gele baksteen op een gepleisterd trasraam, de voor- en rechtergevel van het voorste volume hebben een trasraam van zwarte geglazuurde tegels. De gevels worden geleed door samengestelde vensters met onderdorpels van zwarte tegels met aan de zijkanten bakstenen decoraties.
De entree in halfronde portiek bevindt zich in de voorgevel (zuidwestzijde) en wordt geaccentueerd door een decoratieve gemetselde omlijsting. De entree bestaat uit twee halfronde vernieuwde houten deuren waarin glas; geel bakstenen stoep; niet-originele invalidenopgang. Boven de entree is de gevel doorgetrokken en wordt beëindigd met een bakstenen fries; aan weerszijden bakstenen decoraties; liggend venster. Aan de rechterzijde van de entree één en aan de linkerzijde twee samengestelde raampartijen, die elk bestaan uit een liggend meerdelig venster met in de bovenlichten roedenverdeling en aan weerszijden een staand driedelig venster.
In de noordwestgevel van de hals een tweedelig venster.
Aan de achtergevel (noordoostzijde) bevindt zich de niet-originele (niet beschermde) aanbouw. Aan de rechterzijde van de aanbouw één en aan de linkerzijde twee samengestelde raampartijen, die elk bestaan uit een liggend meerdelig venster met in de bovenlichten roedenverdeling en aan weerszijden een staand driedelig venster.
Op de hoek van de zuidoostgevel van het voorste volume de hoge schoorsteen die is doorgetrokken in de gevelwand. In de hals een H-venster, een houten paneeldeur met bovenlicht waarvoor een aangesmeerde stoep en twee keldervensters. Deels voor de hals en voor het achterste volume een platte overkapping die rust op een gemetselde muur waarin liggende openingen.
In het INTERIEUR zijn ondermeer van belang: de indeling van de plattegrond (twee hallen die loodrecht op elkaar staan met aan weerszijden zes lokalen), de dubbele houten tochtdeuren waarin roedenverdeling en de houten deuren met roedenverdeling, alle omlijst met schoon metselwerk en met gemetselde lambrizering.
Waardering
Schoolgebouw met erfafscheiding van algemeen belang vanwege architectuur- en cultuurhistorische waarde:
- als voorbeeld van een lagere school uit de jaren dertig van de twintigste eeuw in de provincie Groningen met regionale Amsterdamse School-elementen
- vanwege de opvallende vormgeving en detaillering
- vanwege de vrij hoge mate van gaafheid van exterieur en delen van het interieur
- vanwege de opvallende ligging naast de Gereformeerde kerk aan het kanaal.
De lagere school (Marktstraat 43) is een langwerpig gebouw met expressionistische elementen uit circa 1932.
