(onderdeel I)
Omschrijving
De SCHOOL bestaat uit een éénlaags pand met grote verdiepingshoogte op een langgerekte plattegrond onder plat dak met dakschilden. De voorgevel is symmetrisch van opzet en voorzien van een middenrisaliet en hoekrisalieten. De hoekrisalieten hebben een trapgevel, de middenrisaliet is voorzien van een opbouw met steil tentdak met smeedijzeren bekroning.
Dakschilden en tentdak zijn gedekt met leien in maasdekking.
Het pand is uitgevoerd in rood-oranje baksteen, voorzien van een plint in donkere baksteen en gele speklagen. Boven de ramen, gevat in een geprofileerde bakstenen omlijsting, bevinden zich korfbogen. Deze zijn van rode baksteen gemaakt met aanzet- en sluitstenen uitgevoerd in natuursteen, sluitstenen zijn van een diamantkop voorzien. Direkt onder de geprofileerde goot is een tandlijst in gele en zwarte baksteen zichtbaar.
In de hoekrisalieten bevinden zich smalle opgeklampte deuren met bovenlicht, een vierruitsraam met glas-in-lood. In de korfbogen erboven bevinden zich gepleisterde boogvelden met geschilderde voorstelling, links is dat het wapen van landcommandeur van Ruyschenbergh (stichter van de latijnse school) met het jaartal 1587 en een banderol met opschrift SOLI DEO GLORIA. Rechts is het wapen van paus Leo XIII zichtbaar met in een banderol het opschrift LUMEN IN CAELO. De trapgevels daarboven zijn voorzien van zesruitsraam, gevuld met glas-in-lood in geometrische vormen.
De gevels worden bekroond door siervazen.
De middenrisaliet bevat op de begane grond een gedenksteen met opschrift L.J. KLAASSEN/BIJ ZIJN/30-JARIG RECTORSCHAP/GEMERTS INGEZETENEN IN/DIEPGEVOELDE DANKBARE/HERINNERING 1880-1910. Erboven is een rondbogige blindnis aangebracht met gepleisterd veld waarin het opschrift DOM en in gotische letters PIETAS PROFIS/LIBERALITATE... In een rechthoekig veld daarboven GYMNASIUM.
In een rondboognis in de opbouw van de risaliet is het beeld van de Heilige Catharina geplaatst. In de top een rond raam, gevuld met glas-in-lood. Tegen de zijkanten van de toren zijn blindnissen, gevuld met polychroom metselmozaiek zichtbaar.
De gevels zijn voorzien van hoge brede ramen met roedeverdeling. De korfbogen zijn uitgevoerd als op de risalieten, in de boogvelden is polychroom metselmozaiek aangebracht.
In het dakvlak zijn dakkapelletjes aanwezig, elk met een zadeldak en windveer met smeedijzeren bekroning. In het hout van de topgevel is een gesneden driepas zichtbaar. Spitsboograam waarvan het bovenlicht met glas-in-lood is gevuld.
In de gevel zijn smeedijzeren ankers zichtbaar.
Tegen de linkerzijgevel is een éénlaags blokvormige aanbouw onder schilddak aanwezig. Aan de voorzijde daarvan een opgeklampte deur.
In het interieur is de oorspronkelijke indeling in grote lijnen bewaard gebleven. Op zolder een tongewelf met gordelbogen op consoles, geheel wit gestuct. Van de inrichting zijn onder andere het trappenhuis met trap en de paneeldeuren met omlijsting nog in oorspronkelijke staat.
Waardering
Het geheel is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde vanwege de oorspronkelijke functie en kenmerkt de geestelijke ontwikkeling in Gemert als onderwijscentrum van de Peel. Het heeft belang vanwege de herinnering aan het eens bloeiende onderwijssysteem van de Latijnse scholen. Het heeft architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een schoolgebouw in een mengeling van stijlvormen. Het is gaaf bewaard gebleven en als voorbeeld van een vroegere Latijnse school uiterst zeldzaam.
