Museum Boerhaave (Leiden)

Horizontal tabs

Beschrijving

Als het gaat om de geschiedenis van de natuurwetenschappen en de geneeskunde, dan behoren de collecties van het Museum Boerhaave tot de belangrijkste ter wereld. Maar niet alleen de inhoud, ook de verpakking is bijzonder.

Het gebouwencomplex is een bezienswaardigheid van de eerste orde. Het oudste deel gaat terug tot 1440. Aanvankelijk was het een vrouwenklooster, later werd het stedelijk pest- en dolhuis en rond 1700 het ziekenhuis van de universiteit. Hier gaf Herman Boerhaave zijn onderwijs aan het ziekbed. Het maakte hem tot de beroemdste geleerde van zijn tijd. Studenten uit alle landen stroomden naar Leiden. Zijn methode van lesgeven werd dan ook op tal van plaatsen nagevolgd: van Philadelphia tot Moskou. Nog heel lang na zijn dood bleven de medische opleidingen gebaseerd op Boerhaaves beginselen.

Nationale schatkamer van het wetenschappelijk bedrijf

Natuurkunde, scheikunde, biologie, geneeskunde . . . er is bijna geen discipline te noemen of Herman Boerhaave blonk erin uit. Die brede benadering is ook terug te vinden in het museum dat zijn naam draagt. Ruim 400 jaar kennisvermeerdering wordt er getoond. In precies 24 zalen en zaaltjes over twee verdiepingen zijn er de ontwikkelingen in de diverse wetenschappen te volgen. De nadruk ligt op de bijdragen uit Nederland. Het abc van wetenschappelijke instrumenten, instrumentmakers en geleerden bevat zowel bekende namen als duistere. Van Apothekerspot tot Zoötroop, van Adams tot Zeiss en van Aepinus tot Zeeman.

Start het museumbezoek in het Anatomisch Theater

Al aan het eind van de zestiende eeuw beschikte Leiden over een Anatomisch Theater. Daar werd in het openbaar getoond hoe de mens er van binnen uitziet. Dit oude Theater, in de bocht van het Rapenburg, werd begin negentiende eeuw afgebroken, maar is hier zo getrouw mogelijk nagebouwd. Een wonderlijke rij van menselijke - waaronder Adam en Eva - en dierlijke skeletten benadrukt de tijdelijkheid van het aardse bestaan.

Hoogtepunten

Achter het Theater op de eerste verdieping begint de westerse wetenschapsgeschiedenis. Rond 1550 veranderde de beschouwing van de schepping dramatisch. Antwoorden op vragen over het hoe en waarom van de wereld werden vóór die tijd gezocht in geschriften van klassieke filosofen als Plato en Aristoteles. Nu  richtte het onderzoek zich op de natuurverschijnselen zelf. Sommige geleerden gingen nog verder: ze begonnen te experimenteren. Zo, onder kunstmatige omstandigheden, dwongen ze stap voor stap de natuur haar geheimen prijs te geven. Wetenschappelijke instrumenten waren hun belangrijkste hulpmiddelen daarbij. Enige duizenden zijn er in het museum te zien. Tot de hoogtepunten horen de microscopen van Antoni van Leeuwenhoek, slingerklokken van Christiaan Huygens, demonstratietoestellen van Willem Jacob 's Gravesande en Petrus van Musschenbroek en thermometers van Fahrenheit. Ook de Nederlandse Nobelprijswinnaars zijn ruim vertegenwoordigd zoals Kamerlingh Onnes met zijn ultra-diepvriesapparatuur of Willem Einthoven met het prototype van de elektrocardiograaf.

Actief bezoek

In verschillende zalen staan nauwkeurig nagemaakte modellen van oude instrumenten. Daarmee kunnen bezoekers zelf aan de slag. Geïnteresseerd in de wetten van de mechanica, de optica en de elektriciteitsleer, of toch meer in de menselijke anatomie of fysiologie? Ga dan naar de doe-tentoonstelling op de begane grond, naast de bibliotheek. Verder zijn er voor kinderen verschillende speurtochten beschikbaar. Akoestische rondleiding Op afspraak kunnen groepen worden rondgeleid. Ook de individuele bezoeker kan een nadere toelichting krijgen. Hem of haar biedt het museum de mogelijkheid met een interactieve luisterhoorn een tocht te maken langs de hoogtepunten van de collectie. Het voordeel van deze mechanische gids ten opzichte van een menselijke is evident: de bezoeker kan zelf zijn interesse selecteren. 

Meer weten!?

De bibliotheek maakt deel uit van het informatiecentrum en is gespecialiseerd in de geschiedenis van de natuurwetenschappen, van de geneeskunde en van instrumenten. De collectie omvat ruim 25.000 banden, 12.000 separaten en 100 lopende tijdschriften. Het archief (handschriften, brieven en foto's) en de prentencollectie kunnen op de leeszaal worden ingezien. Uitleen staat open voor elke bezoeker en is kosteloos. Niet uitgeleend worden: uitgaven van vóór 1900, handboeken, separaten en tijdschriften.

Schoolbezoek

Speciale programma's en rondleidingen op allerlei niveaus zijn er ontwikkeld voor de scholen. Vanaf groep zes van het basisonderwijs tot en met de hoogste klassen van het vwo en het hbo. Aparte vermelding verdient het programma voor het vak ANW (algemene natuurwetenschappen) waarmee de leerlingen studiepunten kunnen verdienen.

Vrienden

Door de jaren heen heeft Museum Boerhaave een hechte kring van vrienden verzameld in de Caeciliastichting. De donateurs ervan hebben permanent vrije toegang tot het museum, ze krijgen publicaties thuis gestuurd en ontvangen uitnodigingen voor openingen en themadagen.  

Adres

Lange St Agnietenstraat 10
2312 WC Leiden

Telefoonnummer

071-5214224

Facilities

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0