Oude stadswal met grachtengordel a/d Stadsbuitengracht, de (restanten van de) 9

De rondom de oude binnenstad gelegen wallen, afkomstig van de vroegere verdedigingswerken, in oorsprong daterend uit de 12e eeuw; tussen 1829 en 1885 naar plannen van J.A. Zocher geplantsoeneerd; met de daarbij behorende grachtengordel, te weten de grachten met hun kademuren of taluds. Voort de restanten van de onder Karel V gebouwde stenen bolwerken Zonnenburg, Sterkenburg en Maenenburg, de restanten van de voormalige Citadel Vredenburg en die van de vijf aarden bolwerken omstreeks 1580 aangelegd.