Inleiding
PASTORIE van de St.Lambertusparochie, 1911, in een door de neo-gotiek beïnvloede traditionele bouwstijl die eveneens is toegepast in de gelijktijdig gebouwde noodkerk annex patronaat. De pastorie is gesitueerd aan de absiszijde van de St.Lambertuskerk en werd gebouwd in opdracht van het Kerkbestuur van de parochie van de Heilige Lambertus.
In 1916 werd de pastorie aan de linker zij- en achtergevel uitgebreid met een woonkamer, een veranda met serre en bijkeuken. Tijdens de tweede wereldoorlog werd het pand gesplitst in een tweetal wooneenheden, waarbij een venster in de linker zijgevel werd uitgebroken voor de plaatsing van de tweede ingang. Deze splitsing is naderhand weer ongedaan gemaakt. De aangebouwde waskeuken onder lessenaarsdak aan de achtergevel is uitgesloten van bescherming.
Omschrijving
Pastorie met souterrain, twee bouwlagen en zolderverdieping op rechthoekige plattegrond, die vanwege een aantal aanbouwen een L-vorm kreeg. Deze aanbouwen omvatten één c.q. twee bouwlagen onder platte daken. De pastorie heeft een licht verzonken zadeldak met muldenpannen, twee nokschoorstenen, drie zoldervensters. Bakgoten op consoles. Geheel opgetrokken in twee kleuren baksteen, gemetseld in kruisverband.
De voorgevel van de pastorie is symmetrisch ingedeeld. Geprofileerde plint met een tweetal souterrainvensters met roosters en hardstenen latie annex plintlijst; hardstenen traptreden en hardstenen portieklijst. Hoeklisenen, uitlopend in spitsboogfriezen van de kroonlijst. Afgeronde profiellijsten in de vensters. Ankers. Bakstenen dorpels. Centraal in de eerste bouwlaag, verdiept een spitsboogvormig portiek met boogveld, een rechthoekige houten paneeldeur met glas-in-lood bovenlicht waarin een voorstelling van een kelk met hostie in een stralenkrans. Aan weerszijden twee rechthoekige houten kruiskozijnen, verdiept in een spitsboogvormige lijst met boogveld. In de tweede bouwlaag vier rechthoekige houten kruiskozijnen, verdiept in een spitsboogvormige lijst met boogveld. De vlaggemast is rechts van de middenas geplaatst.
In de onregelmatig ingedeelde linker zijgevel drie vensterassen in spitsbooglijsten, gepleisterde vulstukken, rechthoekige houten kruiskozijnen. Geprofileerde plint. Hoeklisenen, uitlopend in een lijst met spitsboogfriezen. Ankers. Vensterlijsten met afgeronde profielen en sluitsteen. Eén venster werd vanwege de woningsplitsing uitgebroken en verbouwd tot entree. Hierin bevindt zich thans een paneeldeur met tweeruits bovenlicht.
In de oksel van de linker zijgevel en aangebouwde woonkamer plus veranda met serre bevindt zich een bouwvolume van één bouwlaag onder plat waarin de zij-uitgang van de pastorie naar de sacristie. Deze gang is voorzien van een rechthoekige houten deur en een viertal rechthoekige houten vensters met traliewerk, alle in een segmentboogvormige lijst. De serre telt één bouwlaag en sluit aan op de aangebouwde woonvertrekken van twee bouwlagen onder plat aan de achtergevel. De serre heeft afgeschuinde hoekpartijen en kenmerkt zich door een dubbele houten tuindeur met glas-in-lood in de zij- en bovenlichten.
De achtergevel telt twee vensterassen met segmentboogvormige vensterlijsten, afgeronde profielranden, strekken, aanzetstenen, waarin enkele en dubbele houten kruiskozijnen, gepleisterde vulstukken, bakstenen dorpels.
De rechter zijgevel is asymmetrisch ingedeeld en telt twee vensterassen. Spitsboogfriezen met sluitstenen, ankers. Eén vensteras in de aanbouw.
De tuin wordt aan de St.Odastraat omgeven door een bakstenen tuinmuur met steunberen. Tuinentree met segmentboogvormige houten deur en kolom aan de zijde van de Past.Habetsstraat.
De pastorie heeft een sober INTERIEUR zonder beschermenswaardige elementen, waarvan de indeling na het ongedaan maken van de splitsing weer grotendeels authentiek is.
Waardering
De pastorie van de St.Lambertusparochie is van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een geestelijke ontwikkeling. De architectuurhistorische waarden worden bepaald door de esthetische kwaliteiten van de pastorie. De pastorie is een belangrijk onderdeel van de religieuze bebouwing rond de St.Lambertuskerk en vanwege de situering - de pastorie en de noodkerk behoren tot de oudste bebouwing buiten de omwalling - ten zeerste betrokken bij de ontwikkeling van de stad. De pastorie bovendien van belang voor het aanzien van de wijk. De pastorie beschikt bovendien over een redelijke mate van architectonische gaafheid en is van belang in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de stedelijke omgeving.
De pastorie (Pastoor Habetsstraat 48) is gebouwd in 1911 naar een ontwerp met neogotische vormen van W. Sprenger. Verder zijn er de in 1925-'26 naar plannen van J.H.H. van Groenendael gebouwde kapelanieën St.-Odastraat 1-3, in stijl en materiaal aangepast aan de kerk, en de door A. Swinkels ontworpen expressionistische kapelanie St.-Odastraat 2 uit 1931.
