Paviljoen Welgelegen (Haarlem)

Horizontal tabs

Beschrijving

Paviljoen Welgelegen is een monumentaal landhuis in Haarlem dat nu dienst doet als provinciehuis van Noord-Holland. Het landhuis heeft door de eeuwen heen heel wat illustere bewoners zien komen en gaan: een vreselijk rijke bankiersfamilie, een Franse koning en zelfs schatten uit Nederlands-Indië.

De schatrijke bankier Henry Hope begon tussen 1785-1789 met het aanleggen van ‘Landhuis Welgelegen’ net buiten Haarlem. Hope liet het gebouw optrekken in neo-classistische stijl: strak, wit en vol zuilen, standbeelden en andere verwijzingen naar de Klassieke Oudheid. Het pand had een prachtig uitzicht op de Haarlemmerhout  en zou voortaan Hope's enorme kunstcollectie gaan herbergen.

Die kunstcollectie bestond uit Vlaamse, Hollandse, Italiaanse en Engelse meesters uit de 16e tot en met 18e eeuw. In de tuin liet Hope twaalf loden kopieën van bekende mythologische beelden plaatsen. Daarvoor schakelde hij de Italiaan Francesco Righetti in, voor wie dit zijn eerste grote opdracht was.

Koninklijke bewoner

Erg lang heeft Hope niet van zijn privépaleisje kunnen genieten. De Franse Revolutie barstte in 1789 uit en het revolutionaire geweld trok richting het noorden. Het werd Hope in 1794 te heet onder de voeten. Als prinsgezinde vertrok hij naar Engeland. Zijn geliefde landhuis stond tot 1808 leeg. Toen liet koning Lodewijk Napoleon zijn oog erop vallen, kocht het op en doopte het om tot Paviljoen Welgelegen.

Lodewijk maakte van Paviljoen Welgelegen een echt koninklijk paleis. Hij verzamelde er een indrukwekkende collectie meubilair uit allerlei paleizen in Nederland. Ook leerden Nederlandse meubelmakers hier onder begeleiding van Franse collega's te werken in de Empirestijl, die onder Napoleon erg in zwang raakte. Lodewijk wilde ook andere Nederlandse kunstenaars een kans gunnen en opende delen van zijn paleis als expositieruimte.

Doorstart

Na het vertrek van de Fransen kwam Welgelegen in handen van de staat. Ook al was Lodewijk Napoleon maar zelden op zijn paviljoen te vinden geweest, hij was er toch bijzonder aan gehecht geraakt. Hij woonde er niet meer, maar wilde het toch graag weer opkopen als privébezit. Hij spande zelfs een rechtszaak aan, maar toen hij die verloor schikte hij zich in het onvermijdelijke.

Het pand diende vervolgens enkele jaren als zomerverblijf van Wilhelmina van Pruisen, de moeder van koning Willem I. Na haar dood in 1820 wilde de Staat het gebouw eigenlijk afstoten omdat het onderhoud te duur was. Maar Willem I besloot anders en herstelde de museumfunctie van Paviljoen Welgelegen. Een aantal musea vond er gedurende de 19e eeuw onderdak, zoals onder andere het Koloniaal Museum, nu het Tropenmuseum.

Provinciale Staten

Sinds 1930 zetelen de Provinciale Staten van Noord-Holland in Paviljoen Welgelegen. Om aan de eisen van een provinciehuis te voldoen, is er wel een en ander veranderd aan het pand. Zo liet de provincie in 1950 het koetshuis slopen en vervangen door een nieuwe vleugel.

Tussen 2005 en 2009 vond er een grootscheepse renovatie van het interieur en het exterieur plaats. Bezoekers kunnen zich weer even in het paleis van Lodewijk Napoleon wanen. Alleen de beelden van Righetti bleken te broos om nog langer buiten te laten staan. Inmiddels zijn ze vervangen door kopieën. De originelen zijn te bewonderen in het Rijksmuseum.

Adres

Paviljoenslaan 1
1012 Haarlem

Openingstijden

Paviljoen Welgelegen is van buitenaf gemakkelijk te bezichtigen. In het interieur zijn een drietal museum kamers ingericht, die toegankelijk zijn voor het publiek.

Telefoonnummer

(023) 514 31 43 (Provinciale Staten Noord-Holland)

E-mailadres

post@noord-holland.nl (Provinciale Staten Noord-Holland)

Facilities

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0