Inleiding
In een Neo-Romaanse stijl in 1924 naar een ontwerp van architect Caspar Franssen uit Roermond gebouwde KATHOLIEKE KERK ter ere van Sint Petrus.
Omschrijving
De parochiekerk heeft een veelhoekige plattegrond. De zadeldaken zijn gedekt met leien. De kerk is geheel gebouwd in Nivelsteiner zandsteen. Driebeukige neo-romaanse kerk. Kruiskerk met een hoofdbeuk met twee transepten, een viering, twee zijbeuken, een hoofdapsis en twee nevenapsissen. Vierkante toren met tentdak en met siermetselwerk tussen de vier bouwlagen en bij de dakrand. Siermetselwerk in de vorm van boogfriezen. Toren in de frontgevel van de kerk geplaatst, met entree in een portaal met zadeldak. Boognis boven de hoofdingang onder de toren, gedragen door twee pilasters, elk voorzien van een kapiteel en basement. Tegen de zuidzijde van de toren de ovale traptoren. Rondboogvormige vensters met gebrandschilderd glas in de zijbeuken, in de eindgevels transept en in de koorronding. Houten rechthoekige deuren in rondboogvormige omlijstingen. Omgang aan de buitenzijde van het hoofdkoor; voorzien van hardstenen dorpels, basementen, kolommen, kapitelen en ronde bogen; een en ander afgedekt door een kegelvormig dak. Van het INTERIEUR zijn onder meer van belang: roze zandsteen teerling kapitelen op Toscaanse granieten kolommen met roze zandstenen basementen, afgewisseld met pijlers van blokken mergel. Veelkleurige marmeren vloer met geometrische patronen. Glas in lood vensters uit 1924 van Dr. H. Oidtmann (Linnich, Duitsland). Hoofdaltaar waarvan de tombe werd gemaakt door Conuth uit Venlo in meerdere soorten en kleuren marmer. De opbouw werd gemaakt door Jozef Windhausen uit Roermond. Zijaltaar in de linker apsis toegewijd aan de Heilige Hubertus met opbouw van de firma Sprenger uit Roermond en tombe van de firma Conuth uit Venlo. Zijaltaar in de rechter apsis toegewijd aan de Heilige Maagd Maria van atelier Jozef Windhausen uit Roermond en daterend uit 1938, de tombe van het zijaltaar werd gemaakt door Conuth uit Venlo. Kruisweg van Jozef Windhausen uit Roermond. Triomfkruis uit 1924 opgehangen boven het hoofdaltaar. Preekstoel uit 1933 naar een ontwerp van P. Gerrits van de Heilig Landstichting uitgevoerd in marmer met hierop enkele koperen platen met bijbelse voorstellingen. Biechtstoel in rechter transept uit de 1852. Diverse houten beelden. Grafzerk vervaardigd van Namense steen, aan beide lengtezijden voorzien van zestien wapenschilden van de voorouders van de familie Eynatten. Het onderste deel van de zerk, tussen de voorouderlijke familiewapens is voorzien van een verhoogde tekstplaat met inwendige letters en het jaartal 1619.
Waardering
De R.K. Sint Petruskerk van Gulpen is van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een geestelijke en een typologische ontwikkeling. De kerk bezit architectuurhistorische waarde vanwege haar bijzonder belang voor de geschiedenis van de architectuur, voor het oeuvre van architect Caspar Franssen, wegens de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp en het bijzondere materiaalgebruik. De kerk bezit ensemblewaarde wegens de bijzondere betekenis van het object voor het aanzien van de kern Gulpen. De kerk is tenslotte van algemeen belang op grond van de architectonische gaafheid van ex- en interieur en de bovenregionale architectuurhistorische en typologische zeldzaamheid.
De R.K. St.-Petruskerk (Kapelaan Pendersplein 12) is een basilicale kruiskerk met rond gesloten koor en een toren van vier geledingen met frontalen en tentdak. Deze in Nivelsteiner zandsteen opgetrokken kerk met neoromaanse elementen verrees in 1923-'24 naar ontwerp van C.J.H. Franssen.
