Stevens De Waelplein

Horizontal tabs

Beschrijving

De Zennevallei is van oudsher bekend om haar talrijke papierfabrieken. Door de industriële revolutie werden talrijke watermolens omgevormd tot papiermolens die eerst door waterkracht en later door stoom aangedreven werden. Sinds oudsher was er in het centrum van Lembeek een grote, dubbele watermolen op de Zenne, eigendom van de Heren van Lembeek.

De molen bestond enerzijds uit een graanmolen en anderzijds uit een olieslagmolen (voor het persen van olie). Het was een zogenaamde banmolen, d.w.z. dat de onderdanen van de heer verplicht waren om daar hun graan te laten malen. Net vòòr de molen werd een een aftaking van de Zenne gemaakt die verder stroomafwaarts opnieuw in de Zenne liep. Deze aftaking werd voorzien van een overslagstation waarmee het peil van het Zennewater kon regelen.

In 1831 vormde Charles NERINCKX (1782-1850) de olieslagmolen om tot een papiermolen. In 1836 werden de schoepen van het molenrad van 4 op 11 Brabantse voeten gebracht. Reeds in 1836 bestonden er plannen om de molen te moderniseren en een stoommachine te plaatsen. Het zou evenwel nog tot 1838 duren vooraleer deze plannen gerealiseerd werden. In die periode was de molen eigendom van de hertog van Ursel. Al zeer vroeg werd er gebruik gemaakt van uit Engeland geïmporteerde stoommachines die uniek waren voor België. In feite werd hier een stukje industriële spitstechnologie afgeleverd.

In 1853 verkocht de hertog van Ursel al zijn eigendommen in Lembeek aan Paul Claes sr. Daartoe behoorden - naast het kasteeldomein en het Lembeekbos - ook de watermolens. De exploitatie van de molens bleef evenwel in handen van de familie Nerinckx. In 1878 werd de papierfabriek verkocht aan de uit Drogenbos afkomstige Paul Stevens (1844-1924) die zelf de exploitatie van de fabriek in handen nam. De familie Stevens had zich reeds een stevige reputatie opgebouwd als papierproducenten. De oudere broer van Paul - Gustave - baatte op zijn beurt de papierfabriek van Drogenbos uit.

Dat Paul Stevens uiteindelijk in Lembeek terechtkwam was geen toeval. Zijn moeder was immers een dochter van Charles Nerinckx die in 1831 de papierfabriek oprichtte. Paul Stevens was ook - als welvarende industrieel - zeer aktief in de lokale politiek. In 1895 werd hij tot burgemeester aangesteld, functie die hij tot en met 1911 uitoefende. In 1921 omgorde hij opnieuw de burgemeestersjerp, ditmaal tot aan zijn dood in 1924. Daarnaast was hij ook provinciaal raadslid.

Op 1 december 1919 werd de papierfabriek verkocht aan de Papeteries De Ruysscher. In 1929 werd de NV Papeteries de Belgique opgericht en werd achter de oude molen een volledig nieuwe fabriek gebouwd.  Op 1 december 1919 werd de papierfabriek van Lembeek opnieuw verkocht, ditmaal aan de "Papeteries De Ruysscher SA". Deze vennootschap werd in 1833 opgericht onder de naam "Denies et De Ruysscher" en was aanvankelijk een groothandel in papier en karton. Toen de bedrijfsleiding in 1919 besloot om over te gaan tot de eigenlijke papierproduktie, werden daartoe de papierfabrieken van Lembeek en Ensival opgekocht. Eind jaren 20 werd er zwaar geïnvesteerd in een splinternieuwe fabriek die achter de oude verrees. Een gedeelte van de oude fabriek werd toen ook gesloopt. Ondanks de zware klappen die zij de afgelopen jaren heeft moeten incasseren, blijft de papierindustrie voor de Zennevallei nog steeds een belangrijke werkgever.

Het grootste gedeelte van de oude papierfabriek werd in 1996 afgebroken om plaats te maken voor een groot Europees distributiecentrum. Het bleef evenwel bij ambitieuze plannen…

Het Stevens - de Waelplein werd genoemd naar Paul Stevens en diens echtgenote Amélie de Wael. Amélie de Wael, een dochter van de toenmalige burgemeester van Antwerpen, was een eerste maal gehuwd met Paul Claes jr. maar deze laatste overleed reeds in 1892 op 32-jarige leeftijd. In 1901 hertrouwde zij met Paul Stevens. Amélie de Wael overleed in Berchem in 1938 in haar 69ste levensjaar. Het echtpaar had geen kinderen.  

Adres

1502 Lembeek, België

Openingstijden

Facilities

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0