Werk aan de Groeneweg

Horizontal tabs

Beschrijving

De infanteriestelling Werk aan de Groeneweg, bij Schalkwijk, is in 2014 teruggebracht naar de oorspronkelijke vorm. De historische loopgraven zijn toegankelijk voor het publiek gemaakt.

Het Werk aan de Groeneweg is aangelegd tussen 1914 en 1918, ter verdediging van het Fort bij Honswijk. De infanteriestelling ligt op de Honswijkse stroomrug. Zo’n stelling bestond uit een linie met veldversterkingen voor voetsoldaten. In dit geval waren het twee achter elkaar liggende, grillig gevormde loopgraven, elk voorzien van een aarden wal. Als extra hindernis waren grachten gegraven. Het geheel besloeg zo’n tien hectare.

Vooruitgeschoven post

Bij het inunderen zou dit deel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie niet onder water komen staan en een mogelijke route naar Fort Honswijk zijn. Ook de spoorlijn Utrecht – Den Bosch lag binnen het schootsveld.

Het Werk aan de Groeneweg zorgde als vooruitgeschoven post  voor extra verdediging. Het werk ligt ter hoogte van Fort Everdingen langs de Lek. Fort Everdingen en Fort bij Honswijk waren strategisch belangrijk. Vanuit deze forten werd de Lek verdedigd. Om Fort bij Honswijk tegen een directe aanval van infanterie langs de Noorderlekdijk te beschermen, werd tijdens de mobilisatie van de Eerste Wereldoorlog op 1800 meter afstand het Werk aan de Groeneweg gebouwd.

In de uiterwaarden ten noorden van Fort Everdingen bevond zich een vergelijkbare infanteriestelling. Deze is zo goed als verdwenen.

Schuilplaatsen

Het Werk aan de Groeneweg bestond uit een aarden wal van 600 meter lengte tussen de Lekdijk en de Achterdijk. In de wal lagen loopgraven met schuilplaatsen. Voor de aarden wal werden ook betonnen schuilplaatsen aangelegd. Ook aan de flanken ten noorden van de Achterdijk en ten zuiden van de Lekdijk werden schuilplaatsen gebouwd. 400 meter ten westen van het Werk aan de Groeneweg staan schuilplaatsen in de weilanden.

In 1936 worden tien schuilplaatsen omgebouwd tot een kazemat, zodat er kon worden geschoten. Tijdens de mobilisatie van de Tweede Wereldoorlog in 1939 en 1940 werd het Werk aan de Groeneweg uitgebreid met tankversperringen, mitrailleuropstellingen en nieuwe schuilplaatsen. Tijdens de Duitse inval in 1940 had de vijand vrijwel geen vertraging door dit werk. 

Hersteld

In de loop van de 20e eeuw raakten de contouren van de infanteriestelling vervallen, de loopgraven zijn gedeeltelijk afgegraven en verschillende waterpartijen dichtgegroeid. Voorts zijn de groepsschuilplaatsen – de grotere piramidevormige bunkers -  tijdens de Tweede Wereldoorlog in opdracht van de Duitsers dichtgemetseld.

Het resultaat was een onaantrekkelijk en ontoegankelijk complex. Op basis van oude tekeningen en historische luchtfoto’s is het Werk aan de Groeneweg grotendeels naar oorspronkelijk model hersteld, waarvoor ruim 25.000 kubieke meter grond is gebruikt. De tientallen groepsschuilplaatsen en kazematten zijn in het landschap te zien, zelfs in de uiterwaarden. Een deel van de vijftig betonnen groepsschuilplaatsen is weer toegankelijk.

Struinpaden

Eigenaar Staatsbosbeheer, die de stelling in 2013-14 ingrijpend opknapte, heeft het geheel toegankelijk gemaakt en van informatieborden voorzien. Bezoekers kunnen het bijzondere militaire én natuurlijke landschap nu via struinpaden en bruggen doorkruisen.  

Bronnen:

• http://forten.nl/forten/werk-aan-de-groeneweg/
https://www.staatsbosbeheer.nl/natuurgebieden/kromme-rijn/bezienswaardigheden/werk-aan-de-groeneweg
http://hollandsewaterlinie.erfgoedsuite.nl/@1209/7-werk-groeneweg/
http://www.oudhouten.nl/recente-tijd/werk-aan-de-groeneweg/
https://architectenweb.nl/nieuws/artikel.aspx?ID=35243

Adres

Lekdijk 36
3998 NJ Schalkwijk

Openingstijden

5.00 - 22.00 uur 

E-mailadres

http://forten.nl/Contact/

Facilities

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0