AIDS
Introduction
Aids
Aids werd voor het eerst ontdekt in de VS waar enkele artsen een opvallend aantal patiënten zagen die zich presenteerde met bizarre infecties bij een platgelegd immuunsysteem. Nog opmerkelijker was dat de patiënten allemaal jonge homoseksuele mannen waren. Artsen zagen mannen in de bloei van hun leven op verschrikkelijke wijze aftakelen en sterven zonder dat ze daar iets tegen konden doen. Door de vreemde voorkeur die de ziekte leek te hebben voor homomannen, werd deze door de doktoren ook wel gay related immune deficieny genoemd. Niet veel later bleek dat iedereen de ziekte kon krijgen en werd de naam officieel vastgesteld op acquired immune deficiency syndrome, of aids. In 1985 werd het virus gevonden dat aids veroorzaakt. Het humaan immuno-deficiency virus (hiv) wordt overgedragen via bloed op bloed contact, seks, of van moeder op kind (tijdens de zwangerschap). Hiv breekt langzaam het immuunsysteem af, totdat het lichaam wijdopen ligt voor allerhande infecties en tumoren (opportunistische infecties). Hoewel de eerste medicijnen tegen hiv in 1987 beschikbaar kwamen, en artsen steeds beter wisten hoe de oppertunistische infecties voor langere tijd teruggeslagen konden worden, stierven er veel mensen aan aids. Het jaar 1996 worden de eerste succesvolle therapieën ingevoerd, waarbij langer leven met hiv/aids toch mogelijk bleek. Voor enkele honderdduizenden mannen, vrouwen en kinderen in de Westerse wereld kwam de therapie te laat, terwijl men in Afrika nog lang niet kon meeprofiteren van de Westerse medicijnen.
Aids is (in de Westerse wereld) betrekkelijk snel veranderd van een acute dodelijke ziekte naar een chronische aandoening waaraan men niet meer dood hoeft te gaan. De weg daarnaartoe was voor grote groepen mensen echter zeer lang. Aids trof voornamelijk groepen die, zeker in de Amerikaanse samenleving, geen sterke positie hadden in de maatschappij. Dat homoseksuele mannen aids kregen was volgens conservatieve christenen een teken dat de ziekte een straf van God was en een bewijs dat een dergelijke leefstijl zeer ongezond was. In een tijd van massamedia konden zowel getroffen homoseksuelen als conservatie gelovigen hun verhaal met veel mensen delen, waardoor de rol van de media in de aidsepidemie zeer groot zou zijn.
Afraids
Met name in de jaren '80 hing er een sluier van onzekerheid over aids. Een besmettelijke ziekte die zich verspreidde door seks, zeer dodelijk was en ook nog ongeneeslijk, zorgde voor heftige reacties uit de samenleving. Tot 1985 werd er nog niet veel aandacht besteed aan aids. Toenmalig president Reagan werd door de getroffenen verweten geen actie te ondernemen omdat aids zich met name verspreidde onder homoseksuele mannen en andere gemarginaliseerde groepen in de samenleving zoals harddruggebruikers en prostituees.
In de Amerikaanse media werd aids vooral behandeld als een probleem dat geïsoleerd was in bovengenoemde groepen binnen de samenleving. Langzaamaan kwam in dat beeld verandering. Het nieuws dat de immens populaire acteur Rock Hudson, het boegbeeld van de Amerikaanse mannelijkheid, aan aids leed en op sterven lag (en homoseksueel was), zorgde voor een grote schokgolf door heel het land. "Now no one is safe from AIDS" kopte Life magazine. Het was duidelijk dat de epidemie niet beperkt zou blijven tot enkele gemarginaliseerde groepen in de samenleving, maar dat deze snel zou overslaan op de rest van de samenleving. De paniekerige media aandacht zorgde voor veel misvattingen en onduidelijkheid. Er werd wel gezegd dat er naast aids in de VS ook sprake van een andere epidemie, 'afr-aids'.
The Aids Memorial Quilt
"A thousand San Franciscans dead of AIDS" kopte de San Francisco Chronicle in november 1985. Cleve Jones, politicus en een vroege aids-activist, wist dat er door het grote stigma rondom aids buiten de eigen kringen bijna niet over de doden werd gesproken. Hij vond dat de epidemie zichtbaar gemaakt moest worden voor de rest van Amerika. Jones kwam op het idee om een persoonlijk monument te maken voor hen die waren gestorven. Ter nagedachtenis van zijn goede vriend Marvin Feldman, die aan aids stierf in oktober 1986, maakte Jones een persoonlijke vlag met daarop de naam van Feldman. Hij vroeg aan iedereen die hij kende hetzelfde te doen voor hun overleden geliefden en het idee te verspreiden. De gemaakte naamvlaggen werden in setjes van acht aan elkaar genaaid, om zo een blok van ongeveer vier bij vier meter te vormen. Tezamen vormden de blokken een lappendeken of 'Quilt'. Het werd een monument dat mee zou groeien met de epidemie. De quilt liet Amerika de enorme omvang van de epidemie zien, en tegelijkertijd bewaarde het ook de verhalen van de talloze mensen die waren gestorven aan een ziekte waar een enorm taboe op rustte.
