Leven op stand

Lang leve luxe Kastelen op de schop

Home improvement Van bladgoud tot ridderzaal

Slot Zuylen Barok in een middeleeuws jasje

ITIN Social

  • Gerard Verbeek
  • Truus Gerritsen
  • Ans Hazenbrouck

Nog geen reacties

Leven op stand

Introduction

Lang leve luxe

Leuk, zo'n geërfd of aangekocht kasteel. Alleen had een rijk edelman in de 17e of 18e eeuw weinig meer aan torens en grachten. Sinds de opkomst van de artillerie sinds de 15e eeuw, bleken kastelen niet langer opgewassen tegen het moderne wapentuig. De muren werden door de kanonnen simpelweg tot puin verschoten. Onder invloed van de Franse militair ingenieur De Vauban werden stervormige forten met aarden muren de nieuwe standaard. Hoewel kastelen soms tot ver in de 17e eeuw in gebruik bleven, verloren zij steeds verder hun functie als belangrijke verdedigingswerken. Met de opkomst van (vroeg)moderne staten en staande legers in de 17e en 18e eeuw, werd het niet meer van de adel verwacht dat ze hun eigen territoria verdedigden zoals dat in de Middeleeuwen wel gebeurde. Naar Franse mode werden ruime buitenhuizen steeds populairder. Onder invloed van al die nieuwe trends liet menig edelman zijn familiekasteel verbouwen. Rijke kooplieden zonder adelijke stand kochten juist oude kasteeltjes op om hun hoge maatschappelijke positie mee uit te drukken. In beide gevallen maakten tochtige gangen en schietgaten al snel plaats voor grote ramen en luxueus ingerichte kamers.

Home improvement

Veel kastelen lijken misschien Middeleeuws, maar er is door de jaren heen flink aan gesleuteld. De nieuwe eisen die aan kastelen gesteld werden, betekende dat het grondplan flink op de schop moest. Adelijke families uit de 17e en 18e eeuw hadden immers andere leefpatronen dan hun Middeleeuwse voorgangers. De kamers werden groter en ruimer. Ramen zorgden voor daglicht waar Middeleeuwse kastelen juist afgesloten plekken waren, bedoeld om een troepenmacht te weerstaan. Grachten werden gedempt om plaats te maken voor pleinen en barokke tuinen. Chique dinerzalen, slaapkamers en salons volgden. Natuurlijk werd alles rijkelijk versierd in de destijds gangbare barokstijl, met veel bladgoud, stucwerk en schilderingen. In de negentiende eeuw vond er een complete ommezwaai plaats. Het Middeleeuws verleden werd geromantiseerd, ook in de architectuur. Tijdens de zogenaamde neogotiek werden Middeleeuwse kastelen weer in ere hersteld. Sommige oude kastelen kregen overdadige neogotische make-overs. Historische authenticiteit was niet direct van belang, het ging vooral om een geïdealiseerde versie van het verleden. Dat betekende een boel verbouwde kastelen compleet met nep-ridderzalen, gotische bogen en andere Middeleeuwse fantasieën. Natuurlijk werd alles wel voorzien van moderne gemakken, zoals modern sanitair en later zelfs elektriciteitsgeneratoren en stoommachines.

Slot Zuylen

Een typisch voorbeeld van de vele verbouwingen die een kasteel door kon maken, is Slot Zuylen. Het slot, in de buurt van Utrecht, was oorspronkelijk een woontoren, gebouwd rond 1250. Tijdens de Hoekse en Kabeljouwse twisten - een machtsstrijd tussen Hollandse edelen in de 14e en 15e eeuw - werd de woontoren verwoest. Pas in 1525 besloot graaf Willem van Rennenberg een nieuw slot te bouwen bovenop de ruïne. Het pand wisselde meerdere malen van handen tot het in 1665 in bezit kwam van de rijke en prominente Hendrik Jacob van Tuyll van Serooskerken. Die liet een riante eetkamer aanleggen met levensgrote portretten van zijn illustere voorouders. Echte grote veranderingen kwamen er met de kleinzoon van Hendrik: Diederik Jacob van Tuyll van Serooskerken. In 1752 nam hij architect Jacob Marot onder de arm om het slot te verbouwen tot een modieus landhuis in Franse stijl. Er werd een extra vleugel en een gallerie bijgebouwd, grachten werden gedempt om plaats te maken voor een hof en het interieur werd flink onder handen genomen. Diederik haalde marmeren trappen, rococo kasten en duur muurbehang in huis. Zijn navolgers brachten geen al te grote veranderingen meer aan, waardoor het slot nog steeds een groot deel van zijn 18e eeuws interieur heeft behouden.

Jaar:
1650 / 1900
Circa:
Ja

Adres

Nederland

Tags

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 0