'Wonderwapens'

Vergeldingswapen Dertien ton vernietiging

Wapenwedloop Van experimenten tot dwangarbeid

Lanceerplatform Hoek van Holland

ITIN Social

  • Gerard Verbeek
  • Truus Gerritsen
  • Ans Hazenbrouck

Read comments (1)

'Wonderwapens'

Introduction

Vergeldingswapen

Hitler wist het zeker: de V2 (“Vergeltungswaffen 2”) zou de oorlog winnen voor de Nazi’s. De V2 was de eerste onbemande ballistische raket. Een flinke stap voorwaarts op de V1, een onbemand zweefvliegtuig beladen met bommen. Waar de V1 nog redelijk gemakkelijk door gevechtsvliegtuigen uit de lucht geschoten kon worden, was dat bij de V2 een ander verhaal. De raket was niet alleen een stuk nauwkeuriger maar ook vrijwel onmogelijk om tegen te houden. De veertien meter lange raket vloog tot een hoogte van circa negentig kilometer, legde afstanden af van tegen de 360 kilometer en daalde neer met een snelheid van 3500 kilometer per uur. Van de dertien ton die een V2-raket woog, is ‘slechts’ 750 kilo daadwerkelijke springstof. Maar dat, gekoppeld aan de hoogte en snelheid van de raket, was meer dan genoeg om enorme schade aan te richten. De V2-raket was verre van perfect: de eerste modellen misten nog geregeld hun doel of ontploften onderweg. Na vele experimenten en tests kon de V2 pas vanaf 1944 echt op grote schaal worden ingezet op het strijdtoneel. Dat de raket er ondanks de vele missers toch kwam, was te danken aan de grote indruk die het wapen achterliet op Hitler en de Duitse legerleiding. Het Nazi-regime investeerde enorme hoeveelheden geld en middelen om de raketten op grote schaal te produceren in een poging het tij van de oorlog te keren.

Wapenwedloop

Vanaf de late jaren ’20 groeide de interesse in raketten. In 1927 richtten enkele Duitse wetenschappers de Verein für Raumschiffahrt op, een vereniging van natuurwetenschappers die onderzoek deden naar ruimtevaart. Dat leidde tot een boel experimenten, maar weinig concrete resultaten. Daar kwam verandering in toen Hitler aan de macht kwam in 1933. De Nazi-legerleiding was bijzonder geïnteresseerd in de rakettechnologie. In 1936 gaven ze groen licht voor een grootschalig militair testprogramma, vlakbij het plaatsje Peenemünde. Met Nazi-steun ging de raket binnen enkele jaren van de tekentafel naar het slagveld. Dat was met name te danken aan technisch directeur Wernher von Braun. Onder zijn leiding wist de wetenschappelijke staf in Peenemünde cruciale stappen te zetten naar de ontwikkeling van de onbemande ballistische raket. Daarmee waren ze de Amerikanen en de Russen voor. De eerste succesvolle tests vonden plaats in 1942. Nadat de Britten de testbasis in Peenemünde bombardeerden, verplaatste de productie eind 1943 naar Mittelbau-Dora, dichtbij het concentratiekamp Buchenwald. De Nazi’s zetten dwangarbeiders in om een ondergronds tunnelcomplex aan te leggen en de V2’s te produceren. Vele duizenden dwangarbeiders, onder andere uit Nederland, stierven onder erbarmelijke omstandigheden.

Lanceerplatform

Vanaf september 1944 lanceerden de Duitsers zo’n drieduizend V2-raketten vanaf Nederlandse bodem. De meesten vanuit de regio Den Haag, maar ook een groot aantal vanuit Hoek van Holland. Met reden: Hoek van Holland lag op een uitzonderlijk strategische locatie, dichtbij Londen en Antwerpen. Daarnaast was de grond vlak en voorzien van de nodige natuurlijke beschutting. Voor de Duitsers de ideale omstandigheden voor het afvuren van de V2’s. Een belangrijk tactisch voordeel van de V2 was de mobiele inzetbaar. Er was dan ook geen vaste lanceerlocatie in Hoek van Holland. De V2-raketten die in Mittelbau-Dora werden gemaakt, gingen op treintransport naar het westen. Voor het laatste stuk naar de lanceerlocatie maakten de Duitsers gebruik van een zogeheten Meillerwagen. Die diende als transportmiddel en als mobiel lanceerplatform. De raket kon zo snel worden voorzien van brandstof, afgestemd worden op de juiste locatie en overeind gezet worden voor de lancering. Na de lancering trok de mobiele raketeenheid zich snel terug, voordat de geallieerden kans hadden om te reageren. De V2 werd tot het einde van de oorlog ingezet, in steeds grotere aantallen. Dat ging niet alleen gepaard met veel materiële schade maar ook een hoog aantal slachtoffers. Een gruwelijk dieptepunt was de raketinslag in het Rex Theater, waarbij 576 mensen het leven lieten. In totaal vielen er in Londen zo’n 2700 doden door V2-inslagen, in Antwerpen 2300. Zoals de naam “Vergeltungswaffen” als suggereert was het hoge aantal slachtoffers geen toeval. De Duitsers kozen bewust voor civiele doelen uit wraak voor geallieerde successen. Maar ondanks de onvoorstelbare prijs in mensenlevens, zowel van dwangarbeiders als slachtoffers, stond de V2 uiteindelijk machteloos tegen de oprukkende geallieerden.

Jaar:
1942 / 1945
Circa:
Ja

Adres

Noorderhoofd
3151 HG Hoek van Holland
Nederland

Reageren

  • 1
  • 2
  • 3
  • 4
  • 5
Aantal stemmen: 1

Reacties

Hoewel de V2 technisch zeer geavanceerd was, bleek het militaire nut gelukkig zeer beperkt. Sterker nog, de enorme hoeveelheid tijd, geld, materiaal en menskracht die de Duitsers erin hebben gestopt, deed afbreuk aan de verdediging van het 1000-jarige rijk en heeft, ondanks alle slachtoffers die de V1 en V2 maakten, de oorlog waarschijnlijk bekort.