Bijzondere musea – het Allard Pierson Museum

Het Allard Pierson Museum, het archeologisch museum van de universiteit van Amsterdam, herbergt maar liefst 15.000 objecten uit de antieke wereld.

Het museum is vooral bijzonder vanwege de unieke collectie objecten uit met name Egypte, en de Griekse en Romeinse wereld. Het zwaartepunt valt op de Egyptische collectie. De beschaving van het land van de Nijl komt er opnieuw tot leven.

Prachtige mummies en sarcofagen, goden en mensenbeelden en, last but not least, schitterende sieraden strijden om de aandacht. Al lopend door het museum kom je meer te weten over het dagelijks leven en de dood, die nooit ver weg was in die tijd.

Farao´s

Schaalmodellen van de beroemde pyramide van Giza en de tempel van Edfoe ontsluieren geheimen van het land waar tussen 5000 voor Christus en 700 na Christus Egyptische farao’s, Griekse koningen en Romeinse keizers heersten. Een computer vertaalt de naam van de bezoeker in hiëroglyfen. Het vroege Christendom in Egypte heeft zijn sporen nagelaten in de Koptische kunst die op de Egyptische afdeling te zien is.

De bloeiperiode van de Griekse beschaving is vanaf 1000 voor Christus. Griekse kolonisten nemen hun cultuur mee naar Italië waar de Etrusken in het Noorden en later de Romeinen er elementen van overnemen. De Grieks-Romeinse beschaving verspreidt zich over het hele Romeinse Rijk en zou grote invloed op de kunst en denkbeelden van het latere Europa krijgen.

Spijkerschrifttabletten

Beelden en portretten van steen en aardewerk, bronsjes en glas, sieraden en vaatwerk, versierd met scènes uit de mythologie of het dagelijks leven geven een indruk van de antieke wereld: hoe men er leefde en hoe het gedachtegoed van de bewoners was.

De godsdienst en het dagelijks leven tussen 5000 voor Christus en 800 na Christus in Iran, Mesopotamië , Syrië , Palestina en Anatolië komen eveneens aan bod in het museum getuige de vele sieraden, wapens, beeldjes, vazen en spijkerschrifttabletten uit die streken. De Romeinse collectie telt zo’n kleine 2500 voorwerpen uit het gehele Romeinse Rijk. Er is ook een Etruskische collectie van bijna 400 voorwerpen.

Etrusken

Het museum trekt flink wat bezoekers, normaal zo’n 40-60.000 per jaar. Een uitschieter naar boven was een tentoonstelling over de Etrusken, die meer dan 80.000 bezoekers trok. Onder de bezoekers zijn relatief veel jongeren, vooral schoolklassen. Het beleid van het museum om het de jeugd door een ‘kindvriendelijke’ aanpak zo veel mogelijk naar de zin te maken, slaat goed aan.

Ook groot is het aantal buitenlanders dat het museum bezoekt en dat niet alleen door de gunstige ligging in hartje Amsterdam. Het museum wordt aanbevolen in tal van buitenlandse reisgidsen. Dat is de reden waarom er naar verhouding zo veel Fransen en Italianen komen.

Een doorslaand succes was de museumnacht afgelopen november. Het aantal mensen dat de letterlijk en figuurlijk schitterende objecten wilde zien die ‘nacht’ was zo groot dat er lange rijen voor de ingang ontstonden. Door dit initiatief werd er een publiek bereikt dat voor een deel weinig of nooit een museum bezoekt. De museumnacht is, zeker voor het Allard Pierson museum, voor herhaling vatbaar.

Mediterrane archeologie

Omdat het museum een universiteitsmuseum is, heeft het niet alleen een publieksfunctie. Het is er ook voor het onderwijs en de wetenschap. Het museum was en is nog steeds in feite de studiecollectie van de vakgroep mediterrane archeologie. Vandaar dat studenten, niet alleen van de Universiteit van Amsterdam, en wetenschappers, eveneens tot de ‘vaste klantenkring’ van het museum behoren. Ze zien er zo’n 15.000 objecten, waarvan een aantal al sinds de oprichting in 1934 aanwezig is.

Allard Pierson

Het museum is genoemd naar de grote 19e eeuwse geleerde Allard Pierson (1831-1896) die in 1877 hoogleraar werd aan de Universiteit van Amsterdam. Een belangrijk jaar in het bestaan van het museum is 1976, toen het museum verhuisde naar het voormalige onderkomen van de Nederlandse bank aan de Oude Turfmarkt en de studiecollectie voor het eerst aan het grote publiek werd getoond. Voor die tijd was het gehuisvest in een oud schoolgebouw in de Amsterdamse Sarphatistraat. De oude klaslokalen waren gevuld met overvolle vitrines, het gymnastieklokaal deed dienst als collegeruimte.

Keizers aan de Nijl

Het museum werkt zowel met binnenlandse musea (zoals het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden en het Museum Valkhof in Nijmegen) als met buitenlandse musea samen. Ook met deze laatste groep is er over en weer een intensieve uitwisseling van bruiklenen. Dankzij die buitenlandse samenwerking kon er de grote internationale tentoonstelling Keizers aan de Nijl georganiseerd worden.

Het maken van die tijdelijke tentoonstellingen, gemiddeld drie per jaar, is een van de belangrijkste activiteiten van het museum. Tentoonstellingen die georganiseerd kunnen worden dankzij subsidies en sponsoring. De voornaamste subsidiegever is natuurlijk de Universiteit van Amsterdam.

Daarnaast ontvangt het museum donaties van diverse stichtingen, fondsen en particulieren. Ook wordt het bedrijfsleven voor sponsoring benaderd. Regelmatig worden er legaten ontvangen.

Dat het museum populair is, bewijst ook het bestaan van een Vereniging van Vrienden met meer dan 1500 leden. Het Allard Pierson Museum is een museum om gekoesterd te worden.

Allard Pierson Museum, Oude Turfmarkt 127, Amsterdam Tel. 020/5252561

www.allardpiersonmuseum.nl